Dagblaðið Vísir - DV - 12.02.2004, Síða 3

DV Fréttir
FIMMTUDAGUR 12. FEBRÚAR 2004 3
Fækkum ráðuneytum
Spurning dagsins
Landsbanki + ísiandsbanki = ?
Samkeppnislöggjöfá hvolf
„Á slíka sameiningu lýst mér illa, því hún er til
þess fallin að draga úr samkeppni. Útrás bank-
anna á vera til hagsbóta fyrir íslenska neyt-
endur. Idag standa vextir og þjónustugjöld
undir öllum launatekjum banka og græðgis-
væðingin er komin út fyrir öll takmörk. Útkom-
an úr henni er meðal annars fákeppni á ís-
lenskum fjármálamarkaði og fari leikar svo að
Landsbankinn eignist fulltrúa ístjórn keppi-
nautarins, það er Islandsbanka, þá þykja mér
samkeppnislöggjöfinni hafa verið snúið á
hvolf."
Jóhanna Sigurðardóttir,
alþingismaður.
íslenska stjórnkerfið er gamaldags
og langt frá því að vera í takt við tím-
ann. Það er of flókið og viðamikið.
Ráðuneytin eru of mörg, of veik, og
byggja á úreltri þrískiptingu atvinnu-
lífsins í iðnað, landbúnað og sjávarút-
veg sem er löngu horfin. Það er nauð-
synlegt að stokka upp stjórnarráðið
og toga það inn í nútímann. Það á að
steypa saman verkefnum, sameina
stofnanir, fækka ráðuneytum og þar
með ráðherrum. Ráðuneytin hafa
bólgnað út undir stjórn Sjálfstæðis-
flokksins síðustu tólf árin. Lítil en
kraftmikil þjóð einsog íslendingar
þarf ekki 12 ráðherra. Uppstokkun á
stjórnarráðinu á að miða að því að
auka skilvirkni og hagræðingu, bæta
nýtingu fjármagns og bæta í senn hag
neytenda og umhverfi atvinnulífsins.
Hornsteinninn í uppstokkun
stjórnarráðsins á að vera nýtt öflugt
atvinnuvegaráðuneyti sem felur í sér
að um leið yrðu lögð niður iðnaðar-
og viðskiptaráðuneyti, sjávarútvegs-
ráðuneyti og landbúnaðarráðuneyti.
Samhliða ætti að steypa ýmsum
stofnunum þeirra saman, og sumum
væri betur komið undir öðrum ráðu-
neytum en hinu nýja atvinnuvega-
ráðuneyti. Undir nýja ráðuneytinu
ættu líka að vera málefni þekkingar-
iðnaðarins sem varla á heimilisfesti í
stjórnarráðinu í dag. Leiðarljósið við
stofnun hins nýja ráðuneytis á að
vera sú grunnregla, að eftirlit og mat á
ástandi auðlinda á ekki að vera á
sömu hendi og ákvarðanir um nýt-
ingu þeirra. I því felast augljósir hags-
munaárekstrar sem þarf að fjarlægja
úr kerfinu. Af þessu leiddi t.d. að ýmis
núverandi verkefni ráðuneytanna
þriggja færðust yfir í umhverfisráðu-
neytið.
Löngu tímabær uppstokkun
Við athugun á mögulegri upp-
stokkun stjórnkerfisins ættu menn að
skoða tvö önnur ráðuneyti sérstak-
lega, félagsmálaráðuneytið og sam-
gönguráðuneytið. Mörg verkefni fé-
lagsmálaráðuneytisins mætti vista
annars staðar. Sum mikilvæg verkefni
á vegum þess, svo sem varðandi fatl-
Er ekki komið
nóg?
Er ekki komið nóg af því að barn-
aníðingar leggi líf barna í rúst án
þess að alvarlega sé tekið á málum?
Hvað á að fórna mörgum börnum
sem þeir pynta árum saman, and-
lega sem líkamlega - og eins mörg-
um og þeir komast yfir?
Er ekki korninn tími til að opna
augun á þjóðinni og ráðamönnum?
Það er eins og allir skammist sín og
hlaupi sem lengst í burt- en við ber-
um öll ábyrgð á að finna ekki náð, til
að spá til að svona brenglaðir vesal-
ingar nái ekki að leggja í rúst líf
þeirra sem á vegi verða - hversu lítil
sem eru! Barn ætti aldrei að þurfa að
upplifa svona hræðilegt, en þar sem
stundum eru þetta feður eða skyld-
menni verðum við að hafa augun
opin og eftirtekt í lagi, en ekki
blekkja okkur sjálf og aðra. Hvað
aftrar því að „vana“ þessa ólukku og
Lesendur
stórhættulega útgáfu af manneksj-
unni?
Segja ekki læknar að þá missi þeir
kynhvötina? Og enginn ætti raun-
verulega að að vera eins þakklátur
fyrir „vönun“- eins og sá sem finnur
fýrir óeðli sínu, en er ekki glæpa-
maður - hinn vill ekki hætta - ekkert
stoppar hann- hann svífst einskis.
Það er rfitt að skilja þessa vanrækslu
gagnvart börnum, sem aðgerðar-
leysið lýsir yfir allt.
Loksins er þó farið að skrifa og
tala um þessa hluti. Áður hafa að-
eins komið smáfirétt um að kynferð-
isofbeldi hafi verið framið - síðan
sýkna eða nokkrir mánuðir í fang-
elsi. Mestu man ég efti 3 árum. Þess-
ir aumingjar hafa sýnt að þeir eru
allir síbrotamenn - þar af leiðandi
mælir allt með „vönun", sem „fram-
tíðarvörn" - refsiramminn, sem er
Össur
Skarphéðinsson
vill nýtt
atvinnuvegaráðuneyti
Kjallari
aða, ættu að vera í verkahring sveitar-
félaga. Leiða má sterk rök að því af því
hlytist betri nýting fjármuna og hags-
munir fatlaðra væru betur varðir með
þeim hætti. önnur má allt eins fela
öðrum ráðuneytum og stofnunum
þeirra.
Samgönguráðuneytið er lítið ráðu-
neyti þó það sinni mikilvægum mála-
flokkum. Málefni ferðaþjónustunnar
er vaxandi þáttur í starfi þess. Yrði at-
vinnuvegaráðuneyti stofnað ætti þau
sjálfkrafa heima þar. Ýmis eftirlits-
starfsemi á vegum samgönguráðu-
neytisins, svo sem með fjarskiptum,
mætti alveg eins hafa annars staðar, til
dæmis undir sérstöku ráðuneyti sem
færi með málefni neytenda. Stofnun
sérstaks neytendaráðuneytis er nýj-
ung, sem er í takt við breytta tíma, og
hlýtur að koma til álita um leið og öðr-
um ráðuneytum er fækkað. Væri hins
vegar búið að finna sumum verkefn-
um samgönguráðuneytisins nýjan
stað hlýtur að vera álitamál hvort sér-
stakt ráðuneyti ætti að vera til sem
færi aðallega með samgöngumál. Ættu
þau ekki allt eins heima undir nýju og
endurbættu dómsmálaráðuneyti, sem
tæki hugsanlega yfir málefni sveitarfé-
laga líka, og mætti endurskíra innan-
landsráðuneyti? Allt hlýtur þetta að
koma til umræðu og skoðunar þegar
flokkar og stjórnvöld móta stefnu um
löngu tímabæra uppstokkun stjórnar-
ráðsins.
Aðstæður nýrra og gamalla at-
vinnugreina einsog þekkingariðnaðar
og landbúnaðar skýra vel þörfina á því
að breyta og bæta stjórnkerfið. Þekk-
ingariðnaðurinn á sér varla skjól inn-
an stjórnarráðsins. Framþróun hans
er hvorki studd sérstöku ráðuneyti,
sjóðum til nýsköpunar né opinberum
rannsóknastöðvum ef frá er talið ein-
staklingsframtak innan háskólanna og
12 ár, þegar barn á í hlut, en hvenær
þykja dómendum nógu ljót mál níð-
ings - þó ekki væri nema helmingur
refsiramma? og annað - með allri
virðingu fyrir þeim ljóta glæp að
nauðga fullorðinni manneskju í eitt
skipti - er refsiramminn 16 ár. Mér
er bara spurn: Hvernig er hægt að
senda þjóðinni þau skilaboð að
þessi glæpur barnaníðinga sé bara
skítur á priki!
Margir áhyggjufullir
Ólafur
erlendis
Sigríður Kristjánsdóttir, skrifar. Á
síðasta ári var forseti fslands erlend-
is í meira en 100 daga, eða um meira
en fjórðung úr ári. Ferðalög þessi
eru rándýr fyrir hið bláfátæka ís-
lenska ríki, enda má slá því föstu að
forsetinn og frú hans gisti ekki á
ódýrum hótelum né borði hádegis-
matinn á McDonald einsog velflest-
ir ferðamenn þurfa að gera. En
einnig væri forvitnilegt að fá upplýs-
ingar um hver laun forseta Alþingis,
forsætisráðerra og forseta Hæsta-
réttar, handhafa forsetavaldsins, eru
fyrir að
gegna
skyldum
Ólafs
Ragnars
Grímsson-
ar þá daga
sem hann
er ekki á
landinu.
Indælt er á
Álftanesi
og búsæld-
arlegt á
Bessastöð-
um og hvers vegna getur forsetinn
þá ekki sýnt þá ráðdeildarsemi að
halda sig í heimaranni.
stöku stofnana. Stjórnvöld hafa ekki
mótað neina haldbæra stefnu um
þekkingariðnað til framtíðar.
Landbúnaðurinn býr hins vegar
að ráðuneyti, drjúgum sjóðum og
styrkjum, og sérstökum rannsóknar-
stöðVum. Þó blasir við að greininni
hefur ekki gengið nógu vel að marka
sér farveg til framtíðar. Ég tel að báð-
ar þessar greinar, ekki síður landbún-
aður, ættu miklu vænlegri möguleika
til endursköpunar og nýs lífs væru
þær undir hatti eins öflugs atvinnu-
vegaráðuneytis. Það myndi að mínu
viti styrkja framtíð landbúnaðar því
nábýli hans við aðrar greinar undir
slíku ráðuneyti, einsog þekkingariðn-
aðinn, ferðaþjónustuna og fiskeldið
myndi örva vaxtarsprota innan hans.
Dæmi í hnotskurn
Gott dæmi um hvernig úrelt
verkaskipting hentar ekki atvinnulíf-
inu er matvælaeftirlit sem skiptir höf-
uðmáli varðandi þróun matvæla-
framleiðslu í nýjum og kröfuhörðum
heimi. Framleiðsla á matvælum,
bæði í hefðbundnum landbúnaði,
fiskeldi, á sviði iðnaðar og úr sjó,
verður vitaskuld burðarstoð í at-
vinnulífi Islendinga. í dag er eftirlit
með matvælum hins vegar undir
þremur ráðuneytum. Það er fáránleg
staða og dregur úr möguleikum okkar
til að verða jafnan í fremstu röð fram-
leiðsluþjóða á því sviði. Vitanlega á
að sameina þessi verkefni í eina
stofnun, Matvælastofnun, sem ætti
að sjálfsögðu að vista undir nýju at-
vinnuvegaráðuneyti.
Stjórnarráðið hefur verið meira og
minna óbreytt frá 1969, ef frá er talin
stofnun umhverfisráðuneytisins. Það
tekur ekki lengur nægilega ríkt mið af
umhverfinu einsog sést best hversu
sárlega það er úr takti við þróun at-
vinnulífsins. Að mínu viti er lang-
brýnast að búa til atvinnuvegaráðu-
neyti og það höfum við í Samfylking-
unni þegar lagt til. Hagræðing, bætt
nýting fjármuna og betra umhverfi
fyrir neytendur og atvinnulíf eiga að
vera leiðarljósin í umræðu um upp-
stokkun stjórnkerfisins.
DV tekur við lesendabréfum og
ábendingum á tölvupóstfanginu
lesendur@dv.is. DV áskilur sér rétt til að
stytta allt það efni sem berst til blaðsins
og birta það í stafraenu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds.
„Tilhugsunin
finnst mér ekki
spennandi og
eftir samein-
ingu stórra
fjármálafyrir-
tækja ættu
menn að
draga andann
djúpt. Ég tel
hæpið að sameining yrði samþykkt,
vegna samkeppnissjónarmiða. Spari-
sjóðirnir munu gegna enn mikilvægara
hlutverki sínu sem fjórða aflið á fjár-
málamarkaði."
Jón Kr. Sólnes, formaður Sambands
íslenskra sparisjóða.
„Einfaldlega
held ég að
svona samein-
ing verði aldrei
leyfð og þar
með er málið
fallið um sjálft
sig. Hinsvegar
kemur ekkert í
veg fyrir að
bankarnir taki
upp nánara samstarf, en verum þess
minnug að samstarf þessara aðila gekk
ekki upp í Straumi."
Jafet S. Ólafsson, framkvæmda-
stjóri Verðbréfastofunnar.
„Það er ósenni-
legt að slík
sameining yrði
samþykkt.
Hinsvegarget-
ur Landsbank-
inn hugsan-
lega eignast
ráðandi hlut í Islandsbanka og náð
þannig fram hagræðingu sem kemur
báðum bönkunum mjög til góða, hver
sem svo endanleg útfærsla slíkra að-
gerða verður."
Júlíus Hafstein, framkvæmdastjóri.
„Alltafhefég
tröllatrú á því
sem Björgúlfur
er að gera og
fyrir okkur eldri
er uppörvandi
að sjá að
hversu aldur
manna er af-
stæður. Hags-
munir okkar Is-
lendinga felast jöfnum höndum í þvíað
eiga sterk og vel rekin fyrirtæki á
heimamarkaði, sem jafnframt geta ver-
ið verðugir fulltrúar okkar á vettvangi
þjóða."
Ragnar Tómasson, lögmaður.
Félög tengd Landsbankanum ráða nú yfir 16% í (slandsbanka, þar sem virðist lítill
áhugi á sameiningu. Landsbankinn gæti þó fengið fulltrúa í stjórn.
Ólafur Á faraldsfæti