Dagblaðið Vísir - DV - 28.02.2004, Síða 43

DV Fókus
LAUGARDAGUR 28. FEBRÚAR 2004 43*
Baltasar Kormákur og leik-
hópur Þjóðleikhússins hafa
búið til leikgerð eftir sög-
unni Þetta er allt að koma
eftir Hallgrím Helgason.
PállBaldvin Baldvinsson fór
skemmti sér aldeilis I
unglega og spáir sýni
unni vinsældum.
Það má til sannsvegar færa að
skáldsögur HaUgríms Þetta er allt ..og
101 eru séríslensk samloka, þær gera
gagnstæðum eðlisþáttum í þjóðar-
þelinu skil: björtu og svörtu, dug og
dáðleysi, konu og karli. Lesnar sam-
an skila þær glöggri rýni á yfír-
borðseintök, strák og stelpu af tiltek-
inni kynslóð í Reykjavík í lok síðustu
aldar. Þetta eru
móralískar borg-
aralegar 'skáldsög-
ur, óstöðugar í afstöðu sökum þess
að höfundurinn er íroníker og ólík-
indatól, en hafa í bakgrunni víða
sjónarrönd í samfélagi okkar. Ekki
held ég að það hafi verið útpælt hjá
HH en þannig kemur það út.
Leikhús
Balti er bilaður
Það datt manni fyrst í hug við þau
tíðindi að til stæði að koma lífs-
hlaupi Röggu Birnu á svið. Sagan er
fjarri því að vera dramatísk, frásögn
brotakennd og skrykkist áfram í
uppákomum - flutningur og endur-
holdgun á sviði verður ævintýri á
gönguför, svipmyndaflaumur: Aug-
lýsingadeildin við Hverfisgötu kallar
þetta rússibanaferð og það er sönn
lýsing. Það hefur að öllu leyti tekist
vel að flytja verkið frá bók á svið.
Þetta er skemmtileg leiksýning og
höfundunum, sem eru margir, tekst
að drepa víða við. Hún er energísk,
var dálítið strekkt á frumsýningu en
fékk júblandi viðtökur, þarf næði til
að festa það breytilega tempó sem
leikstjórn markar henni.
Hallgrímur er hálfur
Hér er ekki pláss né pligt að
greina frá sögunni. Ragga Birna er
erkitýpa nútíma úr neðri stéttum
borgaranna, komin af handverks-
mönnum einsog sagt var, partur af
þeim ákafa og duglega hluta samfé-
íagsins sem brýst til mennta og vill
setja mark sitt á heiminn. Saga
hennar verður að vissu leyti harm-
saga og sá þáttur verður skýrari í
leiksýningunni en í útgáfu HH.
Þannig megnar leiksýningin að
draga fram dýpri og sárari tón á afar
nærfærinn en fínan máta, tón sem
hverfur í sagnalist HH í orðaflaumn-
um. Víkjum að því síðar.
Grétar rules!
Á sviðinu er stór hvítur kassi
klæddur rýjateppi að innan í hólf og
gólf. Sex gáttir eru á kassanum og
um þær liggja rennigangar. Á veggj-
um eru smáar og stórar rifur. Gretar
Reynisson hefur áður gert tilraunir
með kassa en hér vinnur hann hug-
myndina vel út og leysir ásamt Birni
ljósameistara lýsingarvandann af
stakri snilld. Það er glæsilegur partur
sýningarinnar.
Hér koma saman forn tækni
rennunnar, göt og rifur frá Svoboda,
stærsta hugsuði síðustu aldar í leik-
myndum, og hugkvæmni Gretars.
Sýningin verður því glæsileg í fjöl-
breytileika myndanna. En það væri
til lítils ef hreyfmgin, sem hefur til-
hneigingu til að verða einslit, lyti
ekki margskonar hreyfimynstrum
Helenu Jónsdóttur. Aftur tekst vel til.
Engu er ofaukið í myndvissu hennar
sem er styrkt frábæru búningarófi
Helgu Stefánsdóttir. Útlit er því
fýrsta flokks.
Kast og kenjar
Baltasar hefur lagt áherslu á að-
komu leikhópsins við vinnslu
verksins. Þetta er yngri partur af
leikarahópi Þjóðleikhússins. Þau
hafa flest unnið skemur en tíu ár í
list sinni. Þau eru örugg án þeirrar
sjálfsánægju sem oft má greina í
stapa þjóðarleikhússins. Leikmát-
inn er ýkinn á hófstilltan máta með
samræmdum stíl, jafnvel brugðið á
líkamlega tjáningu sem minnir á
mekanik, holdgun og taktvissar
hreyfingar. Athyglisverð vinna.
Það er hætta á að orð berist illa í
þetta bólstruðum kassa og því eru
stöður gjarnan í línum og talað fram
og heyrist.. oftast. öllum í hópnum
gefst svo tækifæri í ótalmörgum
smárullum að móta eina tvær skýrar
og klárar persónur: hér skal nefna
Þórunni sem er óborganleg Herma
vinkonu Röggu, Elva Ösk sem móðir
hennar og tengdamóðir, Þröstur Leó
sem föðurbróðir, og Kjartan í kyn-
lausum nágranna og sem Sigurður
seinni maður Röggu.
Atli Rafn skilar fyrra manninum
með prýði, einkum er á líður. Adi er
að verða typecast í Þjóðleikhúsinu.
Margir drættir í þessari persónu
minntu á persónu í Pabbadreng,
sama má segja um Valdimar
Flygenring. Það er skylda leikstjóra
og leikhússtjóra að gæta starfs-
manna sinna svo annað eins gerist
ekki.
Lolla og kó
Þá er það hún Brynhildur sem
alltaf fangar auga manns og getur
allt og gerir allt svo vel. Það er erfitt
fyrir ungan kraft eins og Þórunni
Ernu að lenda í svona slag, en hún
drífur sýninguna áfram lengi fram-
anaf að vísu á nokkuð þröngu sviði
en fullkomlega sannfærandi og sig-
urviss, jákvæð og góð, full af barns-
legri blekkingu um heiminn og er-
indi sitt. Þórunn vinnur óneitanlega
sigur í hlutverkinu og ber að fagna
því.
Hinn helminginn af Röggu Birnu
leikur Ólafía Hrönn. Lengi vel rekur
hún sögu Röggu utan rammans og
leikur á meðan nokkur smáhlutverk
en skreppur svo inn í kassann og
tekur yfir Röggu Birnu. Það er Ólaf-
ía Hrönn sem rympar þessari
sýningu saman í lokapartinum,
sparkar botninum úr glensinu og
gefur verkinu þunga og dýpkar það.
Það er engin leikkona á íslandi sem
er jafn fínleg í túlkun og hún Ólafía
þegar hún er best. Hún skreppur úr
gasalegum gervum föðursystur í
fermingu í timbraða húsfrú á
Rintini í smábarn og kenjakrakka
og lýkur svo verkinu hviss með
bravúr þegar söguhetjan hefur tap-
að í draumi sínum um fullkomleik-
ann.
Að leika tveim
Það skapast í sýningunni einhver
óvissa eins og erindi hennar sé ekki
fullmótað. Vonandi jafnast það í
frekari rennslum því sýningin er
vönduð f tempóskiptingum. Síðan
tekur við í þriðja hluta hennar sterk
innilokun á námsárapartinum. Þar
gætir fyrst tóns sem ég trúi að blundi
í verkinu allan tímann: innilokunar-
kennd sem er þema verksins. Ég vil
Þjóðleikhúsið frumsýnir: Þetta
er allt að koma. Leikstjórn:
Baltasar Kormákur. Leikendur:
Þórunn Erna Clausen, Ólafía
Hrönn Jónsdóttir, Atli Rafn Sig-
urðarson, Björn Thors, Brynhild-
ur Guðjónsdóttir, Edda Arnljóts-
dóttir, Elva Ósk Ölafsdóttir, Inga
Maria Valdimarsdóttir, Kjartan
Guðjonsson, Valdimar Örn
Flygenring, Þórunn Lárusdóttir,
Þröstur Leó Gunnarsson. Tónlist-
arumsjón/hljóðmynd: Sigurður
Bjóla og Davíð Þór Jónsson.
Hreyfingar /dansar: Helena Jóns-
dóttir. Lýsing: Björn Bergsteinn
Guðmundsson. Búningar: Helga
Stefánsdóttir, Leikmynd: Gretar
Reynisson. Leikgerd: Baltasar
Kormákur eftir skáldsögu Hall-
gríms Helgasonar. Frumsýning á
Stóra sviði Þjóðleikhússins 26.
febrúar 2004.
annað. Ég vil út. Hvað sem það kost-
ar.
Innilokun í hvítum kassanum
sem Ragga vill brjótast úr nær há¥~
marki í cartoon-kaflanum. Sú stutta
sena sem er brifliant leyst mætti eiga
sér boðun fyrr í sýningunni.
Það er í verkinu ofboðsleg brjál-
semi, einhver skortur á stað og til-
gangi, þörf sem skal mettuð. Hana
vantar í bjartan fyrrihlutann.
Hva? Bara hrós?
Þetta verður vinsæl sýning og
það má ekki missa hana í hreina
hlátraþjónkun. Hún er öllum að-
standendum glæsilegur vitnisburð-
ur um þroska þeirra og getu. Þetta er
líka eina kvöldsýningin á Stóra svið*F
Þjóðleikhússins. Á Stóra sviði Borgó
verður Chicago eitt ráðandi um
miðjan mars. Strákar mínir, hvað er
að gerast?
Sá fjöldi íslenskra leikverka sem
eru á minni sviðum þessa dagana er
huggun.
Baltasar tók það risk að ráðast í
flókna og erfiða sögu og gera úr leik-
verk. Það hefur tekist með glæsi-
brag. Vogun vinnur. Hann má vera
montinn af þessari sýningu.
Páll Baldvin Baldvinsson