Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.04.1958, Blaðsíða 14

20
TlMARIT VFl 1958
2) Togrifa er að myndast. Oft er þar krafist öryggis
1,2—1,5.
3) Komið er að broti og þá t. d. krafist þess að steypan
standist spennur frá þunganum l,5g+2,5p.
Að framan var þess getið að nota þurfi háar spennur
í jámi, t. d. 10.000 kg/sm2 þegar forspennt er, til að
vega á móti plastiskum breytingum og samdrætti steypu,
en eftir því sem þær breytingar eiga sér stað í tímans
rás, fellur spennan t. d. í 8500 kg/sm- og svipað á sér
stað um steypuna. Það er því algengt að bæði steypan
og stálið verði fyrir mestri raun, einmitt þegar for-
spennt er, svo segja má að efnið hafi þá fengið próf-
raun sem mikils er virði.
Nokkur helztu forspennukerfi.
Forspennu má framkvæma með ýmsu móti, og skal
nú reynt að lýsa helztu kerfum sem fram hafa komið
til þessa. Er þar fyrst að nefna
a) Kerfi Freyssinet. Notað er þar ýmist 5 eða 7 mm
sívalt járn úr stáli 150 og 12 slíkum þráðum komið
fyrir í blikkröri svo sem sýnt er í 7. mynd. Spíral-
undinn þráður er þar og lagður innan við þræðina
til að tryggja rétta og hagkvæma legu þeirra. Á 8.
mynd eru strengimir komnir á sinn stað í mótunum
og sér þar langs eftir bita. 1 9. og 10. mynd er sýnt
hvernig þræðir strengsins eru festir i enda bitans eða
yfirborð hans. Er það gert með
tveimur akkeris sívalningum úr
járnbentri steypu. Er öðrum
þeirra, — þeim ytri — komið fyr-
ir í steypumótunum og festisrt
hann þá í steypunni.
Innri flötur sívalningsins er
keilulagaður og þráðum strengs-
ins þrýst upp að hliðum hans með
þeim hætti, að vökvapressa teyg-
ir þræðina og þrýstir síðan keilu-
stúf sem einnig er úr járnbentri
steypu, inn í ytri sívalninginn og
klemmir þannig þræði strengsins
svo þeir renni eigi til, neitt sem
heitið getur. Er tilhögun þessi
sýnd á 10. og 11. mynd en þar er
í tvennu lagi þrýstidælan sem
tengd er kólfi með vökvaknúnum
stimpli og fær hann spymu í ytri
sívalningnum jámbenta. Það er
mikill hægðarauki að því, að allir
12 þræðir strengsins eru teygðir í
einu, með pressu við hvom bita-
enda og að tækin eru handhæg,
því að hvort hinna tveggja
stykkja er á myndinni sjást, vega
9. mynd.
Si r e r>gr/> ^ e rs niá
10. mynd.