Akranes - 01.10.1953, Page 12

M/s Hekla íekin upp á nýju brauíina.
SLIPPFÉLAGIÐ í REYKJAVÍK
50 ára
IV. kafli. — í LÉTTARI TÓN.
Þá var bókhaldið býsna
skemmtilegt.
Fyrst í stað var allt fremur einfalt og
óbrotið i slippnum. Þótt þetta væri nauð-
synja-fyrirtæki, var víst ekki búizt við
miklu. Umsetningin var l'itil, stundum
hlé á starfi mikinn hluta af árinu. Allt
var þvi gert til að spara útgjöld. Allra
fyrst var t. d. enginn bdkhaldari. Það litla,
sem fært var, sá verkstjórinn um að fært
yrði til bókar. Gjaldkera hafði fyrirtækið,
og það ekki af verri endanum, það var Ás-
geir Sigurðsson, kinsúll, og hann, eða
staðgengill hans, — sem mun hafa verið
Ölafur Johnson, síðar stórkaupm. — kom
endrum og eins vestur eftir til að greiða
kaupið. Þess er þó rétt að geta í þessu
sambandi, að með frumbókhald verkstjór-
ans var farið ofan í Edinborg, og fært þar
af snilld og prýði, af lista skrifurum.
Allt efni til skipanna var geymt á á-
kveðnum stöðum í húsum 'félagsins. Þá
var hafður sá háttur á um afgreiðslu á
þvi, — sjálfsagt til að spara peninga —
að hver smiður eða vinnumaður afgreiddi
sig sjálfur með það efni eða þann hlut,
sem hann þurfti að láta af hendi vegna
starfs síns. Hver smiður hafði vissan sama-
stað í húsinu, þar átti hann sinn nagla í
þilinu. Honum var svo fengið í hendur
allstórt tréspjald, en i eitt hom þess hafði
verið borað gat, svo að hægt væri að
hengja það á naglann, en á spjaldið var
einnig ritað nafn þess, sem það átti að
varðveita. I hvert sinn, sem smiðurinn
tók efni af birgðum félagsins til þess, sem
hann var að vinna, átti hann að skrifa
það á þetta spjald, hvort sem um var að
ræða kjöl eða kalfakt, bönd eða byrðings-
efni, gluggastifti eða spikara. Spjaildið
var svo afhent til innfærslu (vikulega) eða
VI. grein Ólafs B. Björnssonar
oftar eftir atvikum, en þegar innfærslunmi
var lokið, var spjaldið heflað og hengt aft-
ur á sinn stað, þar sem smiðurinn gat
gengið að því á ný.
Auðvitað kom fyrir ýmislegt skemmti-
legt i .sambandi við bókhald, sem svo marg-
ir menn sáu um. — Þó er mér sagt, að
y.firleitt hafi menn sýnt yfirburða sam-
vizkusemi í þessu ábyrgðarmikla starfi. —
Einhverju sinni kom það fyrir, að smið-
urinn afgreiddi einhvern hlut, en áður en
hann áttaði sig, var sá, sem út tók, farinn
veg allrar veraldar. Þetta þótti manninum
a'far leiðinlegt að geta ekki gert fullkomna
grein fyrir þeim, sem út tók, en til þess að
gera mögulegt að grafa þetta upp, og rekja
til hins rétta, skrifaði hann sem skýringu
á spjaldið við þessa úttekt: „Simon þekk-
ir manninn.“
Þetta mundi nú þykja heldur ótrygg
afgreiðsla í stóru fyrirtæki, að hver af-
greiddi sjálfan sig og ritaði það á laust
spjald, sem allir gætu haft aðgang að.
Vinnuskýrslufærslan hjá Ellingsen er á-
kaflega greinilega færð og ýtarleg.
Ræflafélagið.
Ef til vill haldið þið, að þessi yfirskrift
sé eintómt grín, en svo er aldeilis ekki.
Á þessum árum var beinlínis til félag í
Reykjavík, sem hét þessu óhrjálega nafni,
og hér skal gerð nokkur grein fyrir þessu
félagi, því að það kemur Slippfélaginu
beinlínis við.
Tryggvi Gunnarsson, bankastjóri, var
mikill framfara- og félagsmaður. Hann
var í mörgum félögum, og víst lengst af
formaður þeirra flestra. Tryggvi var frum-
kvöðull að stofnun Ræflafélagsins eins og
margra annarra félaga, og hefur áreið-
anlega ráðið nafni þess. Líklega heifur
honum fundizt það hæfilega tvírætt um,
hvort heitið ætti að vera táknrænt upp
á félagsmennina, sem væru í þvá, eða til-
ganginn, sem félagið átti að þjóna.
Markmið félagsins var að kaupa ónýt
skip eða lítt nothæf, — eða strönduð —
skipa-ræfla — til þess að gera við þau.
Var þetta eingöngu eða aðallega gert til
að tryggja slippnum atvinnu, þann tíma,
sem lítið eða ekkert væri til að gera. Enda
þótt þetta væri aðalmarkmiðið, töldu þeir
réttara, að þetta væri sérstakt félag, laust
við slippinn sjálfan, svo að hann þyrfti
ekki að leggja fé í þetta eða bera af því
ábyrgð, heldur hafa atvinnu af því að
endurbyggja „ræflana" eða gera við þá.
Toiler var eitt með elztu kútterunum, og
eitt þeirra ensku skipa, sem keypt voru
hingað til lands. Ekki veit ég, hver fyrst
keypti þetta skip frá Englandi, en Geir
Zoega átti það lengi. Nú kom að því, að
Toiler þurfti mikillar aðgerðar við. Kom
Geir því að máli við Ellingsen og biður
hann að taka skipið á slippinn til við-
gerðar. Var það gert og viðgerð hafin.
Hefur mér verið tjáð, — en veit ekki frek-
ari sönnur á — að Toiler hafi verið fyrsta
skipið, sem fært var til hliðar á hinni
nýju útaffærslubraut Ellingsens. — Þeg-
ar farið var að rífa skipið og gera við
það, kom í ljós, að það þurfti miklum mun
meiri viðgerð en gert hafði verið ráð fyrir.
Viðgerðin var komin lítið á veg, þegar
farið var í hana mikið fé — of mikið fé —
að dómi Geirs, en þó miklu meira eftir.
Geir leist því ekki á blikuna og bauðst
til að selja slippnum skipið i því ástandi,
sem það væri, ef um gæti samizt. Ekki
vildi Ellingsen eða stjórn slippsins eiga
neitt við þessi kaup. En eftir nokkrar samn-
inga umleitanir varð það að samkomulagi
með Geir og Tryggva fyrir hönd Ræfla-
félagsins, að það keypti skipið, þar sem
það stæði, og var nú gert við það á veg-
AKRANES
120