Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1974, Qupperneq 13

DR. GEIR ARNAR GUNNLAUGSSON :
APLA A PROGRAMMING
LANGUAGE
Dr. Geir Arnar Gunnlaugsson er
fœddur 30. júlí 19it3, lauk prófi í
vélaverkfrœði við DTH í Kaupmanna-
höfn 1970. Verkfrœðingur á Verk-
frœðistofu Guðmundar og Kristjáns
1970, framhaldsnám í frceðilegri burð-
arþolsfrœði við Brown University,
Providence R.I., U.8.A. og lauk það-
an doktorsprófi 1973. Verkfrœðingur
hjá Skýrsluvélum rikisins og Reykja-
víkurborgar 1973—1974, settur dósent
í vélaverkfrœði við Verkfrceði- og
raunvísindadeild Háskóla Islands
1974.
Alg-engasta og til þess dags ríkj-
andi aðferð við úrvinnslu tölvuverk-
efna er að safna þeim saman við
tölvuna og vinna síðan úr þeim einu
af öðru. Þetta er sú vinnsluaðferð
sem þekktust er hér á landi og nefn-
ist runuvinnsla (batch-processing).
Með tilkomu nýrrar tækni eru nýir
vinnsluhættir að ryðja sér til rúms,
og er nú hægt að láta tölvuna vinna
að fleiri en einu verkefni samtímis.
Skipta má minni tölvunnar í hluta
og láta hana vinna að verkefnunum
eftir ákveðinni forgangsröð, sem
ákvarðast af þvi í hvaða minnishluta
verkefnið er. Slík vinnsla nefnist
fjölvinnsla (multiprogramming) og
hefur þegar haldið innreið sína hér
á landi. 1 stað þess að hafa ákveðna
forgangsröð háða minnishlutum má
skipta niður tíma tölvunnar, tölvan
vinnur þá að einhverju verkefni I
ákveCinn tíma og snýr sér síðan að
því næsta og gengur þannig á röð-
ina þar til hún kemur að verkefninu
aftur. Slík vinnsla nefnist timajöfn-
unarvinnsla eða samvinnsla (time-
sharing). Við þetta er svo því að
bæta, að ekki þarf lengur að standa
við hlið tölvunar þegar unnið er með
henni. Með tilkomu fjarvinnslu má
hvar sem er setja upp útstöð (termi-
nal) frá tölvunni og þaðan má síðan
með fjarskiptabúnaði hafa samband
við tölvuna. Ein tölva getur því
þjónað fjölda útstöðva, sem komið er
fyrir á mismunandi stöðum. Stað-
setning sjálfrar tölvunnar skiptir
því orðið litlu máli.
Á síðastliðnu hausti ákváðu
Skýrsluvélar ríkisins og Reykjavíkur
(SKÝRR) í samvinnu við Háskóla
Islands að hefja starfrækslu svo
nefnds APL-kerfis, en það er fjar-
vinnslukerfi, sem auk þess að vera
tímajöfnunarkerfi er einnig gagn-
virkt (interactive). 1 orðinu gagn-
virkt fellst það, að samband notenda
og tölvu fer fram á eins konar sam-
talsformi. Notandinn situr við út-
stöð, sem likist venjulegri rafmagns-
ritvél, eftirleiðis kölluð fjarriti, og
gefur tölvunni skipanir og hún svar-
ar síðan á fjarritann. Til að flytja
boðin á milli tölvunnar og fjarritans
er venjulega notuð talslmalína.
Þannig má nota APL kerfið llkt
og borðreiknivél eins og eftirfarandi
dæmi sýna.
62 + 31
93
3X6
18
Skipun notandans er inndregin til
þess að aðgreina hana frá svari
tölvunnar. En APL er meira en borð-
reiknivél, því geyma má margar
skipanir og framkvæma þær að
hentugleikum. Ein eða fleiri skipan-
ir mynda forrit eða fall eins og það
er nefnt í APL. Hvert fall hefur nafn
og ef notandinn skrifar það á fjar-
ritann þá framkvæmir tölvan allar
skipanir í því falli. Sem dæmi má
taka fallið STAT, sem finnur meðal-
gildi, stærsta og minnsta gildi og
bilið milli þeirra, af einhverju mengi
talna.
STAT
SKRIFADU INN TOLUR
□ ■•2 6 5 197
MEDAL GILDID ER 5
STAERSTA GILDID ER 9
MINNSTA GILDID ER 1
BILID ER 8
Notandinn skrifar STAT og tölurn-
ar, sem beðið er um, (beiðni tölv-
unnar er táknuð með □:) en tölvan
hitti. APL má skipta I tvennt, þ.e.
APL forritunarmálið og APL kerfið
eins og það er útfært á tölvu.
APL-forritunarmá!ið
APL forritunarmálið er byggt á
stærðfræðilegu táknmáli, sem stærð-
fræðingurinn Dr. K. E. Iverson setti
fram í bók sinni A Programming
Typt PttNo._ RPQ
APL Printlno' I Correspondence 1167987 E-62267
Element (BCO/EBCD 1167988 F 24235
APL KtybMrd fof 2741 ---- M 40174
P»rt number when ordering printing element only; BPQ when
ordering terminal.
Mynd 1. APL lyklaborð.
REFERENCES
APL 360 Ujer’s Manual GH20 0683
APL 360 Primer GH20O689
APL 1130 Primer GC20 1697
TÍMARIT VFÍ 1974 — 91