Dagblaðið Vísir - DV - 24.11.2004, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 24. NÓVMEBER 2004
Fyrst og fremst DV
Útgáfufélag:
Fréttehf.
Útgefandl:
Gunnar Smári Egilsson
Rltstjórar:
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjórar:
ReynirTraustason
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 515 7599 - Ritstjórn:
550 5020 - Fréttaskot: 550 5090
Ritstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýslng-
ar auglysingar@dv.is. - Dreifing:
dreifmg@dv.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvlnnsla: (safoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaðsins (stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Hvað veist þú um
Impregílolr
1 Hvers konar
fyrirtæki er Impregilo?
2 Hvar eru höfuðstöðvar
þess?
3 Hvar hafa þeir reist stíflur
í Suður-Ameríku?
4 En Afríku?
5 Hvaða fræga samsteypa á
hlut í Impregilo?
Svör neðst á síðunni
Stríðið
Uppreisn hinna
ótömdu
1795
Á 18. öld bjuggu frjálsir blökku-
menn og aörir, sem höfðu
strokið úr þrældómi, í skógum
og fjalllendi á eynni Jamaika.
Ensku nýlenduherrarnir köll-
uðu þá maroons, slettu úr
frönskunni marron og spænsk-
unni cimarrón, yfir þá
sem þykja helst til
ótamdir. Hinir
ótömdu áttu til að
herja með skærum á
nýlenduherrana en
létu afþví eftir friðar-
samkomulag sem undirritað
var árið 1739. En árið 1795
handsömuðu breskyfírvöld tvo
ótamda og húðstrýktu óskap-
lega en þeir voru grunaðir um
að hafa stolið svíni. Aðrir
ótamdir gerðu þá uppreisn og
urðu blóðsúthellingar á eynni
töluverðar. Þá sóttu Bretar sér
blóðhunda og beittu á þá
ótömdu. Þeir
sem neituðu
að láta að
semja frið voru umsvifalaust
sendir úr iandi; þeir lentu allar
götur norður I Halifax á Nova
Scotia í Kanada. Fimm árum
síðar var annar skipsfarmur
ótamdra sendur til Sierra
Leone I Afrlku vestanveðri en
þeir fáu sem eftir voru á
Jamaika voru ekki lengur ógn
við breska heimsveldið.
Kreatíf skepna
Kreatífur maöur er hug-
myndarlkur, frumlegur og
sköpunarglaður. Hug-
myndaauðgin og sköpun-
argleðin eru oft nefnd
kreatífltet og er þá slett úr
ensku, creativity. I íslensku
er til sögnin að skapa, allt
sem skapað er, lifandi hlutir
og dauðir, eru þá skepnur
en nú er orðið einkum
notað sem last-
yrði yfir illa inn-
rætta, siölausa
eða jafnvel dýrslega mann-
eskju. En skepnudagar eru
dagarnir þegar guö skap-
aöi heiminn.Áensku merkir
create að skapa og creat-
ure er skepna. Undir þessu
öllu lúrir latneska sögnin
creare, að skapa sem í lýs-
ingarhætti þátlðar er hvorki
meira né minna en creatus.
Málið
1. Verktakafyrirtæki. 2. Mílanó. 3. Gana og
Nígeríu. 4. Gvatemala og Hondúras. 5. Fíat.
Gegnsætt fé og frítt
Engan vanda leysir að fela ríkisendur-
skoðanda að fylgjast með fjárreiðum
stjórnmálaflokka. Ríkisendurskoðandi
er ekki umboðsmaður kjósenda og nýtur ekki
trausts þeirra. Kjósendur eru litlu nær, þótt
embættismaður kerfisins stimpli á bókhald
fiokka og segi ekkert vera athugavert við það.
Munurinn á bananalýðveldinu Islandi og
alvöruríkjum beggja vegna Atlantshafsins er
ekki sá, að trúnaðarmaður kerfisins sjái þar
gögn, en ekki hér. Munurinn er ekki sá, að
þar séu greiðslur bannaðar, en ekki hér.
Munurinn er ekki sá, að þar séu sett einhver
mörk á fjárhæðir, en ekki hér.
Gegnsæið er það, sem skiptir máli. Það,
sem vantar hér á landi, er, að fólk fái sjálft að
vita, hvernig pólitísk öfi eru fjármögnuð.
Menn eru ekki að biðja um bönn við slíkum
greiðslum eða takmarkanir á upphæðum,
heldur að fá að vita um þessa hluti eins og
þeir vita um annað í gangverkinu.
Þekkingin veitir frelsið, ekki takmarkanir,
bönn eða makk milli rfldsendurskoðanda og
atvinnurekenda hans. Það nægir í flestum
tilvikum, að greiðslukerfið sé gegnsætt. Þá er
ekki aðeins talað um flutning fjármagns,
heldur einnig flutning reikninga, þegar fyrir-
tæki borga útgjöld fyrir stjómmálin.
Við erum að tala um launagreiðslur starfs-
manna og greiðslur fyrir húsnæði og þjón-
ustu á borð við sfma. Við erum að tala um þá
miklu samfléttingu efnahagslegra hagsmuna,
sem eru undirstaða tilveru tveggja stjóm-
málaflokka, Sjálfstæðis- og Framsóknar-
flokksins. Við viljum vita, hver á þessa flokka.
Við erum orðin þreytt á yfirlýsingum erind-
reka um, að þeirra fyrirtæki hafi gefið smá-
flokkum smáupphæð, en stórum flokkum
ekkert. Við vitum, að þetta er lygi. Við vitum
nú þegar, að margar milljónir hafa mnnið frá
oiíufélögunum til tveggja stjómmálaafla,
sem stóðu fyrir fáokun á benzínverzlun.
Annars staðar taka menn svona hluti alvar-
lega. I Þýzkalandi féll trausti rúinn Helmut
Kohl, því að hann brá huliðshjálmi yfir
greiðslur til flokks síns. Þar í landi gilda lög
um gegnsæi í fjárreiðum stjómmálaflokka.
ísland er raunar eina rfldð, þar sem banana-
flokkum hefúr tekizt að hindra gegnsæi.
Tillaga viðskiptaráðherra um að fela
rfldsendurskoðanda að skoða málið er
marklaus með öllu. Hún felur í sér tilraun til
að varpa huliðshjálmi yfir upplýsingar, sem
fólkið í landinu á skilið að fá sjálft að vita
um. Hún er enn ein sjónhverfingin, sem
kjósendur þurfa að þola í þessu landi.
Ekki er heldur verið að biðja um birtingu
upphæða ofan við hálfa milljón. Það er verið
að tala um, að allar fjárreiður stjómmálanna
í fé og fríðu verði gerðar öllum heyrinkunnar.
Jónas Kristjánsson
Fyrir tilviljun birtust hér í opnunni í fyrradag myndir bæöi af Buck-
ingham-höll og Landspítalanum. Og athygli okkar vaknaði á því
hversu nauðallk húsin virtust vera I útliti. Raunar fáum við ekki
betur en séð en arkitekt Landspítalans hljóti beinlfnis að hafa
tekið mið af kóngshöllinni í London. Það var ekki minni maður en
sjálfur Guðjón Samúelsson...
Hðll og spítali
Vafasamar skýringar á leyndarhjúp
ÁSTÆÐA ER TIL AÐ VEKJA athygli á
aldeilis prýðilegri Viðhorfs-grein í
Mogganum í gær eftir Björgvin Guð-
mundsson. Hann byrjar á umfjöllun
um hversu viðkvæmt mál hafi verið
útþensla utanríkisþjónustunnar í U'ð
Halldórs Ásgrímssonar. Sendiráð og
utanríkisráðuneytið muni kosta
skattgreiðendur 2,5 milljarða á næsta
ári eða að meðaltali 25 þúsund krón-
ur á hvert heimili í lanchnu en á hinn
bóginn hafi utanríkisráðuneytið hætt
að sundurgreiða á fjárlögum kostn-
aðinn við hvert eitt sendiráð og feng-
ið fyrir ákúrur frá Ríkisendurskoðun
sem hafi talið að það „dragi úr gegn-
sæi upplýsinga og að lfldegt sé að
ábyrgð forsöðumanna minnki".
SfÐAN SEGIR BJÖRGVIN: „Skýring ut-
anríkisráðuneytisins á þessu er sú að
það lítur á rekstur sendiskrifstofanna
sem eina heild. Þetta er vægast sagt
vafasöm skýring. Það má líta á marg-
ar rekstrareiningar ríkisins sem eina
heild en samt er talin ástæða til að
sundurliða rekstrarkostnað þeirra. Af
hverju á ekki það sama að gilda um
sendiskrífstohir íslands? Af hverju er
valin sú leið sem dregur úr gegnsæi
upplýsinga ...?Þessuþarfnúverandi
utanríkisráðherra, Davíð Oddsson,
að svara og helst breyta til betri vegar
svo skattgreiðendur geti fylgst með f
hvað peningar þeirra fara."
ENNFREMUR SEGIR Björgvin
„Þessu þarf núverandi utanríkisráð-
herra, Davíð Oddsson, að svara og
helst breyta til betri vegar svo
skattgreiðendur geti fylgst með í
hvað peningar þeirra fara/

Halldór Asgrímsson
Sendiráðum fjolgað.
Björgvin Guðmundsson
Vill engin feimnismál.
Fyrst og fremst
sögu af nýjum þingmanni sem hafi
verið að fara í sína fyrstu utan-
landsferð á vegum Alþingis og
pantað far á Saga Class Flugleiða. í
biðsalnum hafi honum þótt „hálf-
fyndið aðlíta íkringum sig... Þarna
hefði verið slæðingur af
fólki sem átti eitt
Sendiráð
íslands erlendis
sameiginlegt; það vann hjá ríkinu."
í FRAMHALDINU fjallar Björgvin um
fréttir Morgunblaðsins fyrr á árinu
þess efnis að enginn þingmaður hafi
flogið með Iceland Express frá því
félagið hóf starfsemi með sín lágu
fargjöld. Og segir ffá verklagsreglum í
sambandi við ferðir þingmanna og
embættismanna og athugasemdir
Fyrír tíð Halldórs 1918-1995
Bandaríkin Noregur Rússland
Bretland Svfþjóð Belgfa (ESB og NAT0)
Danmörk Þýskaland Sviss(ýmsaralþjóðastofnanir)
Frakkland

Ríkisendurskoðunar þar að lútandi.
Gagnrýnir svo einkum og sér í lagi
það sem hann kýs svo kurteislega að
kalla „feimnismál" í þessum efnum
en við mundum kannski freistast til
að kalla „leyndarhjúp". Segir:
„Fjölmiðlar eiga að fá aðgang að
þessum gögnum til að veita stjóm-
völdum aðhald. Þetta á ekki að vera
feimnismál. “
í tíð Halldórs 1995-2004
Austurríki Kanada (bæði sendiráð og aðal-
Finnland ræðismannsskrifstofa)
Japan Kfna
Mósambfk