Freyr

Árgangur

Freyr - 01.09.1951, Síða 4

Freyr - 01.09.1951, Síða 4
272 FRE YR Vera má að þessi atriði hafi ennþá meiri þýðingu en kælingin og er eftirlitsmaður- inn þeirrar skoðunar, að svo sé. Er sú skoð- un hans mjög vel grundvölluð. Hann segir, að fyrsta flokks mjólk komi alveg eins frá þeim bændum, er hafa léleg fjós eins og hinum, sem hafa þau í alla staði ágæt. Um kælinguna er það að segja, að sjálf- sagt er það kostur ef hitastig kælivatnsins er aðeins örfá stig yfir frostmarki svo sem er í kaldavermslislindum. Hinsvegar hefir fjöldi bænda ekki annað kælivatn en bæj- arlækina, en hitastig þeirra breytist frá degi til dags eftir lofthitanum og eftir því hve sólríki er mikið. Algengt er að bæjar- lækirnir ve'rði 10—14 stiga heitir að sumr- inu. En það einkennilega hefir líka sýnt sig, að ýmsir þeirra bænda, sem búa við bæjarlækinn, fá alltaf mjólk sína í fyrsta flokk þó að granninn, sem hefir kælivatn með sama hitastigi, fái hana aðeins sjald- an í fyrsta flokk, en oftast miklu lélegri flokkun, einkum á sumrin. Ekkert er lík- legra, en að það sé hreinlætið við mjaltir og hreingerning allra þeirra hluta, er mjólkin kemur í snertingu við, sem þessu ræður. Ef tveir bændur hafa jafnlanga leið að flytja mjólkina og senda hana máske með sama bílnum, báðir hafa sama bæjar- lækinn að kæla í, eða þá jafn heita læki að minnsta kosti, og flest skilyrði eru svo lík, að ekki verður í milli séð, en annar hefir engin vandkvæði með flokkun mjólkur sinnar — hinn stöðug vandræði, þá er ástæðunnar varla að leita annarsstaðar en hjá skepnunum eða í umgengni fólksins. Heilbrigði skepnanna getur dýralæknir auðveldlega staðfest og ástæða getur ver- ið til að gefa gaum, eða skoða ítarlega, umgengni fólksins. Á ferðum sínum um landið kemur eftir- litsmaðurinn líka á þessa staði, sem vand- inn ber stöðugt að dyrum. Stundum tekst að finna veilurnar, stundum ekki. Ekki er það óalgengt, að óhrein mjólkurílát eiga megin sök þess, að mjólkin flokkast illa. Þau eru illa þvegin. í öxlum og löggum mjólkurbrúsanna eru leifar gamallar mjólkur sem safnast í haug á nöglina, ef henni er strokið um þessa staði. Þetta kann ekki góðri lukku að stýra. Hitt er líka stað- reynd, að víða eiga mj altavélarnar sína sök, þ. e. að segja sökin er mannanna, vél- arnar eru ekki nógu vel hirtar, sem sjá má af því, að í slöngum og hylkjum er þykk eða þunn húð af gamalli mjólk — sem auð- vitað er ekki mjólk lengur, heldur milljarð- ar af bakteríum. Það er að sjálfsögðu rétt, að það er mik- ils virði að hafa nógu kalt vatn til kæling- ar, en dæmin um hina, sem hafa hálf volga bæjarlæki að sumrinu, eru nógu mörg til þess að staðhæfa má, eða fleiri en þeir ættu að geta fengið mjólkina í fyrsta flokk, hvort sem þeir hafa margar kýr eða fáar. Skulu hér greind nöfn 9 manna, sem um undanfarin ár hafa fengið mjólk sína í annan flokk einu sinni á ári eða sjaldnar, annars alltaf í fyrsta flokk. Hitastig kæli- vatnsins, sem greint er hjá hverjum þess- ara manna, var það, sem eftirlitsmaðurinn mældi þegar hann heimsótti þá sumarið 1950, suma í júlí, aðra i ágústmánuði. Fer yfirlit þetta hér á eftir, ásamt dálk yfir kúafjöldann hjá hverjum: BÆNDUR, sem sendu annars flokks mjólk einu sinni á ári eða sjaldnar: Kælivatn, Kýr stig C Óskar Indriðason, Ásatúni, Hreppum 11 11 Guðlaugur Bjarnason, Giljum, Hvolhreppi 12 4 Þorbjörn Bjarnason, Ormsstöðum, Grímsn. 12 10 Vilhjálmur Einarsson, Laugabökkum, Self. 12 16 Guðbjartur Jónsson, Bakka, Vatnsleysustr. 10 5 Skarðshamarsbúið, Norðurárdal, Borgarf. 9 10 Hjálmur Hjálmss., Hvammi, Miklaholtshr. 10 3 Jón Jónsson, Kambi, Eyf. 7 8 Halldór Hallgrímsson, Melum, Dalvík 9 9 Eins og við er að búast hefir veðrið ráðið nokkru um hitastig kælivatnsins á hverj- um stað á hverjum degi. Þessir bændur eru valdir til þess að sýna, að ekki er það lágt hitastig sérstaklega, sem á þakkir skilið fyrir hve vel flokkast hjá þeim. Auðvitað flokkast svipað hjá ýmsum öðrum, sem hér eru ekki taldir, sumum með svipað kælivatn, öðrum með miklu kaldara, og er

x

Freyr

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.