Freyr - 01.09.1951, Síða 18

286
FREY R
landgæði mikil og gott þótti þar undir bú
fyrrum. Þeir, sem sauðfjárrækt vilja
stunda, geta enn hagnýtt gæði dalsins, því
þar vex smjörlauf og annar feitur fjalla-
gróður og þar geta ásauðir og lömb safn-
að kjöti og mör, eins og verið hefir um alla
tíð.
En Laxárdalsbændurnir eru margir flutt-
ir burt. Byggðin hefir dregizt saman. Land-
ið hefir minnkað. Á Laxárbökkum eru
þó ennþá bændur, sem búi halda og ávaxta
þar sitt pund, yrkja jörð og auka bú og
gera landið þar stærra og betra. Þetta hef-
ir Hafsteinn bóndi á Njálsstöðum gert, það
gera börn þeirra hjóna — vonandi — fjög-
ur börn, sem enn eru í skólum til þess að
búa sig undir æfistörfin, og það gera bænd-
urnir og börn þeirra á hinum bæjunum
einnig. Og vel má svo fara, að barnabörn
þeirra, eða þá barna-barna-börn fari með
plóg og sláttuvél lengra upp í Norðurárdal-
inn — eða Laxárdalinn — slétti þar land
og nytji sléttu, reisi þar bæ á ný og fjár-
hús yfir hjörðina, þar sem nú eru eyðibýli.
Þetta skeður þegar síminn verður lagð-
ur í Laxárdal og þegar orka frá einhverri
virkjuninni verður teymd upp eftir daln-
um til afnota fyrir bændurna, sem þá ger-
ast frumbyggjar núverandi eyðibyggðar.
Þegar toga má hita út úr vírspottum upp
í Laxárdal og þegar þræðir verða glóandi
og lýsa nýbyggð hús í Norðurárdal, allt að
sýslumörkum, þá talar enginn um að erf-
iðara sé að búa á þessum slóðum en í Refa-
sveitinni eða Langadalnum. Þarna er
rýmra um rollurnar og þarna eru kj arngrös
meiri en meðfram Blöndu. Og á kjarngrös-
um þrífast lömbin. Landgæði eru alltaf
upphaf búsældar og landgæði hafa verið
þarna alla tíð, eru þar og munu verða. Haf-
steinn á Njálsstöðum telur, að býlin hefðu
ekki fallið úr byggð ef síminn hefði komið
í dalinn þegar íbúarnir óskuðu að fá hann.
Þetta er mjög sennilegt. Dalurinn bíður
ennþá eftir símanum, en hann bíður líka
eftir fólkinu, sem vill nema hann á ný og
gera landið þar aftur betra og stærra.
Njálsstaðir í Norðurárdal eru ekki víðlend-
ari en þegar Hafsteinn kom þangað fyrir
17 árum síðan, en Njálsstaðir eru þó stærri
og betri jörð nú en þá. í Norðurárdal og
Laxárdal er nóg af grjóti — nóg af stein-
um — en þar vantar þó nokkra Hafsteina.
Þegar þeir koma munu dalirnir stækka,
byggðin þéttast, landið batna og búsæld
aukast. G.
Vasahandbók bœnda.
I>að er engin nýlunda nú á dögum, að bók sé send á
markað, en að handbók fyrir bændur sé á boðstóliun
hér, má fágætt telja. Bændur annarra þjóða eiga vasa-
handbóka völ á hverju ári og nú hefir Búnaðarfélag Is-
lands' ákveðið að sjá bændum fyrir vasahandbók árlega.
I ár kom hún út í fyrsta sinn.
Fimm manna nefnd sat á rökstólum til þess að velja
bókinni stærð og efni, en ritstjóri er Olafur Jónsson,
ráðunautur.
Hefir hann skrifað og safnað miklu af efni hennar,
en auk þess hafa fagmenn á sviði landbúnaðarins lagt
nokkuð af mörkum.
En hvað boðar bók þessi bændunum?
Það hafa þeir sjálfir þegar séð. Bókin kom út í 4000
eintökum og er upp seld. Auðvitað flytur hún fróðleik
almenns eðlis svo sem yfirlit yfir póst- og símamál,
vegalengdir, veður, mál og vog, gengi og rnynt, vexti o.
m. fl. og svo það sem sérstaklega varðar bændur, eins
og t. d. útdrátt úr búnaðarlöggjöfinni, hagfræðilegt yf-
irlit frá vettvangi búskaparins, yfirlit yfir félagskerfið
og starfsmenn og stofnanir bændanna, að ógleymdum
ritgerðum um ýmiss efni faglegs eðlis.
Með öllu þessu er sjálfsagt nokkuð sagt, en þó mætti
því við bæta, að eitt og annað gæti komið til álita að
birta í svona bók, það, sem hér finnst ekki. Þetta er rit-
stjóranum og ritnefndinni vel ljóst og óska því eftir
tillögum um það.
En áður en það er nefnt, sem hér skal á benda, skal
það sagt, að bókin er gefin út sem vasahandbók og
geymir því ahnanak, minnisblöð og mörg skýrslu-eyðu-
blöð, sem bændum eru nauðsynleg, að minnsta kosti
þeim, er ekki færa fullkomnar dagbækur eða búreikn-
inga. Þessi blöð ertt öll úr blekföstum pappír og er það
gott. F.n sem vasabók er þessi bók í rauninni allt of
stór. Að því er snertir lesmálið er hún eiginleg hand-