Freyr - 15.02.1964, Page 7

GUÐMUNDUR GÍSLASON:
Þyngd haustlamba
í Þingeyjarsýslum
Á síðastliðnu hausti voru lömb óvenju
léleg í sumum sveitum í Þingeyjarsýslum.
— í sláturhúsunum á Húsavík og Kópa-
skeri reyndist meðalfallþungi dilka um einu
kg minni í haust en næsta ár á undan,
sem var þó talin léleg útkoma, og hefur
þyngd dilka farið minnkandi síðustu árin,
svo sem tafla I sýnir. — Einna léttust munu
lömbin hafa reynzt á sumum bæjum í lág-
sveitum S-Þingeyjarsýslu og í Kelduhverfi.
Tafla I
Fallþungi dilka. Meðalþyngd árlega í 15 ár.
Ar Húsavík Kópasker
1949 13,60 kg 13,88 kg
1950 15,44 — 16,88 —
1951 13,97 — 14,33 —
1952 14,02 — 14,92 —
1953 15,15 — 15,19 —
1954 13,15 — 13,46 —
1955 14,33 — 15,00 —
1956 14,45 — 14,36 —
1957 14,80 — 15,08 —
1958 14,35 — 14,84 —
1959 14,98 — 14,97 —
1960 13,86 — 14,40 —
1961 14,29 — 14,76 —
1962 13,49 — 14,26 —
1963 12,70 — 13,20 —
Á þessum slóðum hefur talsvert borið á
hægfara lungnabólgu í sauðfjárstofninum,
sem oft veldur sýkingu í unglömbum. Lömb-
in veikjast fárra vikna, sum með áberandi
einkennum, svo sem hósta, hryglu og mæði
við áreynslu. Jafnvel getur veikin komið
fram sem létt hrygla eða snörl í nokkurra
daga eða fárra vikna gömlum lömbum án
þess að menn geri sér fyllilega Ijóst, að um
sjúkdóm sé að ræða. Oft fer lömbunum
sæmilega fram, ef veikin er á lágu stigi og
sumum þeirra virðist greinilega batna, en
mörg verða, engu að síður, áberandi rýr
að haustinu. Þessi veiki hefur verið nefnd
lungnakregða eða lambakregða.
Þegar kvartað var um óvenjulega rýrð
lamba í sláturhúsinu á Húsavík sl. haust,
taldi ég rétt að fá úr því skorið, hvort
lambakregða gæti átt sök á því. Jafnframt
virtist vera möguleiki á því, að garnaorma-
sýking, sem stöðugt eykst og magnast í
sauðfé víða um landið, kynni að eiga sinn
þátt í rýrð lambanna.
Til þess að ganga úr skugga um þessi tvö
atriði, sem hér hefur verið minnzt á, var
safnað lungum og saursýnishornum úr slát-
urlömbum á Húsavík frá bæjum, þar sem
mikið þótti bera á lélegum lömbum og
margir dilkar lentu í úrkasti við rögun
kjötsins. Til þess að fá samanburð voru valin
sýnishorn jöfnum höndum úr hverjum fjár-
hópi, úr lélegum lömbum, sem lentu í úr-
kasti, og vænum lömbum, sem náðu sæmi-
legri eða góðri kjötvigt.
í S-Þingeyjarsýslu fóru fram athuganir
á líffærum úr 148 lömbum alls. Þau voru
frá 5 bæjum á Tjörnesi (31), 5 bæjum í
Reykjahverfi (29) og frá 14 bæjum í Aðal-
dal (88). (Kristján Jóhannesson frá
Klambraseli í Aðaldal sá um töku líffæra-
sýnishorna í sláturhúsi á Húsavík).