Freyr - 01.09.1969, Blaðsíða 38

Votheyið verkaðist vel, en þó bezt þegar
maurasýran var notuð. Munurinn á því að
nota maurasýru og kofasalt var ekki mikill,
en þó greinilegur maurasýrunni í vil, hvað
snertir minna næringarefnatap við verk-
unina og aðeins hærri meltanleika á fóðr-
inu. í votheyinu, sem verkað var án íblönd-
unarefna, var efnatapið við verkunina mest
um helmingi meira af lífrænum efnum en í
maurasýruvotheyinu.
Þetta vothey var síðan notað í fóðrunar-
tilraun með mjólkurkýr, þar sem saman-
burður var gerður á þessum þremur teg-
undum af yotheyi til mjólkurframleiðslu.
Fóðrunartilraunirnar stóðu yfir í 3 vetur.
Kýrnar átu votheyið vel og svipað magn
af því í öllum flokkum, miðað við þurrefni.
Mjólkurafköst kúnna í tilraunaflokkunum
voru líka mjög svipuð í öllum flokkum. Þeg-
ar vel er vandað til votheysgerðar án í-
blöndunarefna, grasið aðeins látið þorna
áður en það er hirt, saxað og votheys-
geymslan fyllt á skömmum tíma, þá getur
það verkast vel og orðið gott fóður. Hins-
vegar skapar notkun maurasýru eða ann-
arra íblöndunarefna fullkomið öryggi fyrir
góðri verkun á heyinu.
Votheysgerð hefur aldrei verið mikið
útbreidd heyverkunaraðferð hér á landi, og
aldrei minna notuð en nú, miðað við hey-
öflunina í heild. Hún hefur af mörgum
verið skoðuð sem vandræðaheyverkunar-
aðferð, sem gripið er til þegar í óefni er
komið með heyþurrkun í óþurrkatíð. Gras-
ið þá um of sprottið og orðið skemmt. Und-
ir slíkum kringumstæðum er ekki hægt að
verka gott vothey þótt unnt sé að bjarga
grasinu frá algerðri eyðileggingu. Fleiri
ástæður eru hér fyrir minnkandi votheys-
verkun. Undanfarin sumur hafa yfirleitt
verið hagstæð til heyþurrkunar nema nokk-
uð var úrfellasamt á Suðurlandi sumarið
1968. Súgþurrkunin hefur breiðst mikið út
á síðari árum og skapað gríðar mikið ör-
yggi við heyþurrkunina. Vinnan við að
fóðra með votheyi er yfirleitt meiri en við
þurrhey.
Þrátt fyrir þessar staðreyndir, er það
mín skoðun, að við megum ekki leggja vot-
heysverkun niður heldur eigi að halda
henni við, vanda til hennar og nota íblönd-
unarefni eins og t. d. maurasýru, því stöð-
ugt koma hér öðru hvoru mikil úrfellasum-
ur sem torvelda þurrheysverkunina til
muna.
Hámjólka kýr
Þá var skýrt frá umfangsmiklum fóðrun-
artilraunum sem gerðar voru á hámjólka
kúm — er mjólkuðu um 23 kg á dag — til
að finna hvaða áhrif hlutfallið á milli hey-
fóðurs og kjarnfóðurs í heildarfóðrinu hef-
ur á heilsu, þrif og afurðagetu þeirra. í
Noregi, eins og annars staðar á Norður-
löndum, hefur kjarnfóðurnotkun aukizt
mikið í seinni tíð. Sem dæmi má nefna, að
1957 var kjarnfóðureyðslan að meðaltali á
kú í nautgriparæktarfélögunum 600 fóður-
einingar eða um 600 kg af meðal kúafóður-
blöndu. Árið 1967, 10 árum síðar, var kjarn-
fóðureyðslan orðin 1160 fóðureiningar á
hverja kú, eða nærri helmingi meiri.
Tilraunir þessar stóðu yfir í 3 vetur og
tilraunaflokkarnir voru tvö fyrstu árin
tveir, en þrír þriðja árið. Voru þá tveir til-
raunaflokkar sem fengu heygjöf eftir vild,
annar eintómt vothey hinn bæði vothey og
þurrhey. Þar sem þessir tilraunaflokkar
gáfu líkar niðurstöður í tilrauninni verður
samanburður á þeim ekki ræddur frekar
hér.
Kýr í þeim tilraunaflokkum, sem fengu
hey eftir vild, átu að meðaltali tvisvar
til þrisvar sinnum meira heyfóður en kýrn-
ar, sem fengu takmarkaða heygjöf. Kjarn-
fóðurmagnið, sem kýrnar fengu, var í öfugu
hlutfalli við heygjöfina, þannig að heildar-
fóðurmagn kúnna var að meðaltali jafnmik-
ið í báðum tilraunaflokkunum. Kýrnar í
heyflokkum fengu að meðaltali hver kýr á
dag, frá 5,1 til 7,4 kg af kjarnfóðri en í
kjarnfóðurflokkunum 9,4 til 10,1 kg að
meðaltali á dag.
352
F R E Y R