Freyr - 01.09.1971, Blaðsíða 15

Katlsíumklórið
til að fyrírbyggja doða
Sænskur dýralæknir, STEN HEDNER, LiIIa
Edet, segir cftirfarandi um tilraunir til að
fyrirbyggja doða í kúm.
Það er alþekkt, að 55% af þeim kúm, sem
einu sinni hafa fengið doða, fá hann aftur
og aftur um eða eftir burð. Um burðinn
verða miklar breytingar á efnaskiptum
kalksins í blóðinu og með sérstökum ráð-
stöfunum er reynt að hindra, að skepn-
urnar veikist af þessu tilefni. Að sjálfsögðu
er eðlilegt að lækna kvillann enda er það
oftast hægt ef ráð er í tíma tekið, en betra
er þó að hindra komu hans. Við endur-
teknar tilraunir hefur það sýnt sig, að með
því að hella ofan í kú upplausn af kalsíum-
klóríði (uppleyst í vatni), eykst kalkmagn-
ið í blóðinu að miklum mun. Þetta er þó
ekki hættulaust því að ef upplausn þessi
kemst í barka og lungu getur það verið
lífshættulegt. Bót má þó ráða á þessu með
því að gera upplausnina hlaupkennda.
Sænski dýralæknaháskólinn hefur haft
tilraunir um þessi efni á Skara tilrauna-
stöð, og fengið árangur, sem segir í eftir:
farandi:
Skammtar
í fyrstu tilraun voru gefin 100 g af hlaup-
kenndri upplausn kalsíumklórið, blandað
með vatni 450 g, tvisvar eða þrisvar um
burð. í annarri tilraun var skamturinn
hafður 150 g og gefinn þrisvar — fjórum
sinnum. í þriðju tilraun var sprautað D:j
vitamíni í vöðva. Sprautað var daglega frá
tveim til átta átta dögum fyrir burð. Til
samanburðar þessu þrennu var svo hópur
kúa, sem ekkert var gert fyrir.
Árangurinn
í fyrstu tilraun fengu 39,4% doða, en sam-
anburðarkýrnar, þær, sem ekkert var gert
fyrir, fengu doða 53,7%. í annarri tilraun
fengu aðeins 22,6% doða, þær, sem fengið
höfðu upplausn, en samanburðarkýr, sem
ekkert var gert fyrir, 46,6%.
Þær kýr í hópnum, sem fengið höfðu
kalsíumklórið en veiktust samt, veiktust
yfirleitt seinna en hinar, sem ekkert fengu.
Tilhneiging til skitu jókzt við að drekka
umrædda upplausn.
í þriðju tilrauninni, þar sem kýrnar
voru sprautaðar með D3 vitamíni, veiktust
40,7% en 62,8% þeirra, sem ekki fengu
vitamínið.
Aukaverkanir
Þess er sérstaklega getið, að áður hafi
verið prófað að gefa kúm kalsíumklórið í
sama tilgangi. Þá voru notaðir stærri
skammtar, en hér um ræðir, og það leiddi
til alvarlegra eiturverkana. Þá var líka
gefið magn, sem nam 1,6 g kalsíumklórið
á hvert kg líkamsþunga. Með því að gefa
samtals 1 gramm á hvert kg líkamsþunga
er talið, að engin hætta sé á eitrunum.
Niðurstöður nefndra tilrauna eru tjáðar
á þann veg, að með því að gefa kú, sem
áður hefur fengið doða um burð, 150 g
hlaupkennt kalsíumklórið þrisvar eða fjór-
um sinnum fyrir og eftir burðinn, megi
minnka doðaveikindi verulega, og því sé
réttmætt að mæla með aðferð þessari til
notkunar meðal kúaeigenda almennt.
* * *
Eftirskrift
Hvort ofangreind aðferð er vænlegri til árangurs
en sú, sem prófuð hefur verið á þann veg, að auka
fosfórskammt í kraftfóðrinu fyrir burð, til þess að
örva framleiðslu hvata þeirra, sem stjórna kalk-
efnaskiptum, og auka síðan kalkmagn kraftfóður-
ins strax eftir burðinn, skal ósagt látið hér. A hitt
er vert að benda í þessu sambandi, að sé hæfilegt
að gefa eitt gramm kalsíumklóríð á hvert kg lík-
amsþunga hljóta skammtarnir handa íslenzkri kú
að vera minni en handa þeirri sænsku, sem vegur
um 600 kg. Okkar kýr vega almennt ekki nema
350—450 kg.
F R E Y R
363