Freyr - 01.09.1971, Blaðsíða 17

vaxin og getur náð alít að 1 meters hæð.
Þegar stararengin bylgjast undan hafgolu
á heitum sólskinsdögum líkjast þau mjög
hrísgrjónaökrum. Vatninu er veitt af í
júní, og uppskera getur farið fram í júlí—
ágúst. Að því, er varðar jarðvegsskilyrði,
er gulstörin frekar kröfuhörð. Beztu engin
eru mynduð af fínum árframburði, sem
myndazt hefur úr basalti og móbergi. Leir-
og sandkenndur jarðvegur við strendur,
sem hefur blandast salti og skeljasandi úr
hafinu, gefur oftast beztu uppskeruna.
Þýfðar fúamýrar og fen, sem eru undir
rennandi áveitu, breytast oft sjálfkrafa í
hin beztu starengi og verða að sléttlendi
á fáum árum. Fræin virðast berast með
vatninu og spíra í leirnum. Plönturnar
fjölga sér síðan með rótarskotum og mynda
traustan svörð. íshellan, sem leggst yfir
engið að vetrarlagi, þrýstir niður öllu þýfi
og heldur yfirborðinu sléttu. Svörðurinn
varðveitist þannig af vatni og ís árum
saman.
Heyöflun á íslandi
Starengin hafa verið nýtt til heyfanga í
nokkrum hinna stærri dala íslands allt frá
landnámsöld, og uppskera hefur aldrei
brugðizt meðan vatn til áveitu hefur verið
fyrir hendi og réttilega nýtt. Á hafísárum
verður oft uppskerubrestur á venjulegri
túnrækt, en flæðiengin gefa þá góða upp-
skeru.
Þótt undarlegt megi virðast, hefur ríkis-
valdið einbeitt sér að þurrkun mýranna
eftir tilkomu dráttar- og uppskeruvéla
fyrir þrem áratugum. Ríkisstjórnin hefur
greitt þeim bændum styrki, sem hafa
þurrkað og plægt mýrar sínar. Því miður
er oft lítið til þurrkunar vandað, og hún
gerð í mesta flýti. Útlendu grasfræi er sáð
í flögin, og notkun amóníumnítratáburðar
er óhófleg. Árangurinn verður mótstöðu-
lítill svörður og annars flokks uppskeru-
gæði, sem verða húsdýrum að skaða. Það
er því tilhneiging til að lítilsvirða gömlu
stararengin og nota þau einungis til beitar.
Stararengi í öðrum löndum
Ég er alinn upp í héraði á Norðurlandi,
þar sem gnótt var góðra stararengja. Ég
hef einnig haft reynslu af flæðiengjum
með störum og grösum, er vaxa undir
vatni, bæði við strendur og á hálendi meg-
inlands N.-Ameríku. í sumum þessara fjar-
lægu fjalladala og strandhéraða má sjá
fegurstu hjarðir holdanauta og mjólkurkúa
á beit í votlendinu. Þessar hjarðir eru nær
eingöngu fóðraðar af uppskeru starar- og
grasengjanna.
Á Kyrrahafsströndinni, Beringshafs-
ströndinni í Alaska, fjalllendi Brezku
Kolumbíu, Dregon og Norður-Kalifomíu
eru votlendi vaxin carex cryptocarpa, sem
er deilitegund gulstararinnar. Þessi stör
myndar afburðaengi fyrir nautgripi og
villtar skepnur. Flæðisléttur fljótanna í
innri héruðum Alaska gefa einnig ágæta
uppskeru af þessari stör. í strandhéruðum
Labrador eru einnig engi með þessari stör.
í strandhéruðum Austur-Síberíu finnst
hún einnig í ríkum mæli og er mikils metin
sem fóðurjurt. Hér á íslandi hefur reynsl-
an sýnt, að velverkað gulstararhey er jafn-
gilt töðu sem nautgripafóður og fjárfóður,
og það heldur skepnunum hraustum og
frískum.
Samanburður á efnamagni í beztu töðu-
grasi okkar, vallarsveifgrasi og gulstör, er
sýndur í töflu I.
TAFLA I.
Samanburðarefnagreining á vallarsveif-
grasi og gulstör.
Vallarsveifgras Gulstör
(poa pratensis) (Carex Lyngbyei)
% %
Vatn 21.1 22.4
Hráprótein 12.3 12.1
Steinefni 8.65 5.8
Tréni 29.8 22.5
Pentosan 24.1 21.4
Kolvetni og fita 22.9 35.6
Meltanlegt prótein 89.1 79.8
F R E Y R
365