Freyr - 01.09.1971, Side 19

próteinmagn, 45.5% kolvetni og 20.7%
tréni (fibre).
Aðrar starir notaðar við fóðrun
í gróðurríki Islands eru 40 starartegundir
og nokkrar deilitegundir. Starirnar mynda
— ásamt broki (fífutegundum) og sefteg-
undum — gróðurfélög mýra og flóa. Á
lyngheiðurn og í sendinni jörð vaxa einnig
starir innan um ýmis heiðagrös, lyng og
runna. Beitihagar fyrir búfénað byggjast
að mestu á slíku landi allt árið um kring.
Sumar starartegundir halda sínum
græna lit undir snjónum yfir veturinn og
sauðfé og hross krafsa þær undan snjó á
veturna.
Gulstörin hefur stinnan, beinan og þrí-
strendan stofn, blöðin eru breið og flöt
með niðurorpnum röðum. Liturinn er
skærgrænn á vorin, en breytist smám sam-
an yfir í fölgulan og síðan okkurgulan,
þegar tekur að hausta.
Eitt eða tvö stoðblöð ná alla leið að topp-
axinu. Eitt eða fleiri upprétt karlöx og tvö
þrjú eða fleiri kvenöx, er lúta niður og
hanga á löngum ieggjum, einkenna gul-
stöiina. Axhlífarnar eru oddmjóar og hafa
þrjár bugðóttar veikar æðar á hverri hlið
fræhulstursins. Þær eru kastaníurbrúnar,
þegar fræin hafa náð þroska.
Gulstörin er frjósöm fræplanta, en fræin
ná oft ekki fullum þroska.
Eftir fyrsta haustfrost falla fræin og
grafast e. t. v. í leirinn. Fullþroska fræ
getur spírað þar, þegar aðstæður leyfa að
nýju. En gulstörin fjölgar sér aðallega með
rótarskotum, sem hindra, að aðrar tegundir
festi rætur.
Blástör
Blástör (ljósastör, C. rostrata) er stór og
kröftug starartegund, er vex í votlendi við
árbakka, kring um tjarnir og vötn. Lýsing:
fjölær, jarðstöngull með renglum, safamik-
ill, þrístrendur stilkur. Blöðin há, stinn og
blágræn. Karlöxin 2 eða 3, mjó og ljós á
litinn, Neðan við þau eru 2 eða 3 kvenöx
sívöl, grængul og gildari. Þau eru nærri
því upprétt. Axhlífarnar grábrúnar, stutt-
ar, yddar. Hulstrin gljáandi, grængul eða
gul, um 5 mm löng, útsperrt. Hún er frjó-
söm fræplanta og afar frostþolin. Hún er
prýðisfóður fyrir nautgripi, sem vaða djúpt
í vatn til að ná henni. Blástör er algeng
í Síberíu sem votlendis-fóðurjurt og er þar
mikils metin sem slík.
Mýrastör
Mýrastör (C. nigra). Hún er upprétt, fjöl-
ær og verður allt að 50 cm á hæð. Stráin
mjó, blaðmörg. Er mjög algeng í blautum
mýrum og á frambornu landi. Er góð fóð-
urjurt á vorin og fyrri hluta sumars. Eitt
karlax og tvö kvenöx, svört með grænum
röndum.
Hrafnastör
Hrafnastör (C. saxatilis). Upprétt með
jarðstönglum, allt að 50 cm há. Mjó blöð
en blaðmörg. Eitt til þrjú kvenöx, svart-
gljáandi. Eitt karlax á toppi. Vex í flóum
innan um brok (E. angustifolium). Báðar
þessar jurtir eru góðar til beitar, jafnvel
á veturna. Gulstör víxlfrjóvgast auðveld-
lega með mýrastör (C. nigra). Kynblend-
ingurinn nefnist bleikstinnungur. Hann er
kraftmikil og góð fóðurjurt.
Kynblendingur milli gulstarar og stinna-
starar (C. rigida) er algengur. Hann vex
vel í magurri jörð. Hann er álitinn góð
fóðurjurt á sumrin.
Það eru miklir möguleikar á að velja úr
fullkomnari afbrigði af gulstör og rækta
þau fram á skipulegan hátt.
F R E Y R
367