Freyr

Árgangur

Freyr - 15.04.1986, Blaðsíða 18

Freyr - 15.04.1986, Blaðsíða 18
sambands bænda, Magnús B. Jónsson þá skólastjóri á Hvann- eyri og Sigurjón Bláfeld Jónsson, ráðunautur Búnaðarfélags ís- lands. Þeir gerðu tillögur um það, í fyrsta lagi hvernig hægt yrði að gera loðdýrarækt að aukabúgrein meðal bænda og hvernig staðið skyldi að innflutningi refa til landsins. Þá höfðu þau loðdýrabú sem eftir voru í landinu sýnt áhuga á að fá refi til landsins. eins og áður var getið. Samband íslenskra loðdýra- ræktenda lifði ennþá, þó að búin væru ekki nema þrjú, og líklega varð samstarf þessara búa nánara vegna þess og þau reyndu að beita sér fyrir ýmsum breytingum. Hvenær varst þú kosinn í stjóm SÍL ? Ég tók við formennsku Sambands íslenskra loðdýraræktenda árið 1980 og með mér í stjórninni voru þá Reynir Barðdal bústjóri á Sauðárkróki, Þorsteinn Aðal- steinsson eigandi búsins á Böggv- isstöðum, Leifur Tómasson, versl- unarmaður á Akureyri, einn af hluthöfum í Grávöru og Arvid Kro á Lómatjörn. Þá var refaeldi byrjað á Lómatjörn. Nefndin, sem ég gat um áðan, kvaddi okkur, sem vorum í stjórn Grávöru hf. á Grenivík á sinn fund. Nefndin taldi að gera þyrfti tilraun með refaeldi hjá bændum og að rétt væri að sú tilraun yrði gerð á einum stað. Þá þurfti fóð- ur, en um var að ræða þrjá aðila, sem framleiddu loðdýrafóður. Það var á Dalvík, Grenivík og Sauðárkróki. Nefndin óskaði eftir viðræðum við okkur sem vorum forráðamenn loðdýrabúsins á Grenivík um það hvort við vildum selja fóður til bænda sem myndu hefja refarækt í héraðinu og hvort við vildum beita okkur fyrir því að fá bændur í grenndinni til þess að prófa þetta sem búgrein. Jafn- framt hvort við hefðum áhuga á því sjálfir. Það höfðum við eins og fyrr sagði. Hvert varð framhaldið ? Landbúnaðarráðuneytið ákvað að hafa samstarf við þrjá bændur í héraðinu, þ.e. Félagsbúið á Lómatjörn, Sigurð Helgason á Grund í Grýtubakkahreppi og Úlfar Arason í Sólbergi á Sval- barðsströnd svo og okkur hjá Grávöru h/f að koma inn í tilraun sem gerð yrði með refarækt. Það var gerður samningur við þessa fjóra aðila um það að fara í refa- rækt, og að þeir skuldbyndu sig að fara í einu og öllu eftir fyrirmælum loðdýraráðunauts Búnaðarfélags íslands og eftir þeim teikningum sem væru unnar af Byggingar- stofnunum landbúnaðarins. Þarna skyldu prófaðar mismun- andi húsagerðir og ýmislegt annað til j^ess að sjá hvað hentaði best. I árslok 1979 komu svo refir frá Skotlandi. Út af fyrir sig var það svolítið kyndugt að þeir skyldu fengnir frá Skotlandi því þá voru Norðmenn langfremstir í refa- rækt, en umboðsmaður Hudson- Bay úvegaði þessa refi. Úm þessa refi er það að segja að þeir voru keyptir af Blake Mundell refabónda í Skotlandi. Hann hafði keypt refi frá Valdres í Noregi nokkrum árum áður, þannig að refirnir sem við fengum frá honum voru ættaðir frá Noregi. Hvemig tókst þessi tilraun ? Ég held að innflutningur á refum hafi að mörgu leyti lukkast vel. Þarna var refaræktin komin í hendur bænda. Landbúnaðarráðu- neytið gerði undanþágu frá reglu- gerð um loðdýrarækt gagnvart þessum búum vegna þessarar til- raunar, t.d. um fjarlægð bús frá mannabústöðum, stærð og annað. Gotið á fyrsta ári gekk mjög vel og menn urðu nokkuð bjart- sýnir. Þarna voru líka komnir þrír nýir í loðdýraræktina í viðbót við þá sem voru fyrir. Nú voru loð- dýrabúin orðin sex fyrir norðan og með þeim var ágæt samstaða. Og á aðalfundi SÍL 1980 komu nýir menn inn í stjórn. Ásberg Sigurðs- son baðst þá undan endurkjöri þar sem hann væri ekki lengur við- riðinn loðdýrarækt nema að litlu leyti og Skúli Skúlason hvarf þá einnig úr aðalstjórn. Nýja stjórnin fór þá að reyna að vinna að ýmsum hagsmunum loðdýraræktenda, og þá helst að því að skapa einhvern rekstrar- grundvöll og vinna að því að þetta gæti orðið e.k. samkeppnisbú- grein. Var unnið að því að þessi búgrein byggi við sömu kjör og samkeppnisiðnaðargreinarnar, þ.e.a.s. þær sem flytja vörur úr landi. í öðru lagi leituðum við þegar í stað eftir samstarfi við Norður- löndin. Einkum höfðum við mik- inn hug á því að komast inn á uppboðið í Danmörku sem hafði verið okkur lokað vegna þess að enginn samningur hafði verið við það gerður. Á Norðurlöndum eru uppboðin rekin á samvinnugrundvelli, eru í eign samvinnufélaga loðdýra- bænda, og rekin á kostnaðarverði. Greiður gangur er þar að öllum upplýsingum um sölu skinnavara, atriðum, sem ræktunarstefna síð- an er byggð á, öfugt við það sem er hjá Hudson Bay, sem er einka- uppboð. Allar upplýsingar um sölu og útkomu skinna þar eru taldar einkaeign hvers aðila. Við töldum það undirstöðu kynbóta að geta fylgst með. Svo var annar möguleiki í Danmörku líka, en það var að raðmerkja hvert skinn, á þann hátt er hægt að fylgjast með verðmæti hvers einasta skinns Við leituðum því árið 1980 eftir samstarfi við Danina og árið eftir gekk SÍL frá samningi við danska loðdýraræktarsambandið um heimild til sölu á þeirra uppboði og samflokkun við dönsku skinn- in. Þá gerðum við einnig gagn- kvæman samning um ýmsa sér- fræði- og leiðbeinin^araðstoð. Jafnframt því gerðist SIL aukaað- ili að SAGA FURS OF SCAND- INAVIA en það er sammvinnufé- lag, eign norrænu loðdýraræktar- 298 Freyr

x

Freyr

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.