Freyr - 15.02.1992, Side 29

4.’92
FREYR 157
hæðin sett í reitinn: 7.1, vextir og verðbætur af
skuldum vegna búrekstrar, á bls. 3.
Aðrir liðir skýra sig sjálfir að miklu leyti.
Efnahagsyfirlit (sjá mynd).
Eignir 31/12 1990. Fyrst skal byrja á því að
færa inn á dálkinn lengst til hægri „31/12 1990“
af gamla framtalinu á það nýja. I dæminu, sem
hér fylgir, eru veltufjármunir 1.794.756 kr. og
þeir færast einnig neðst á síðuna eins og ör
sýnir. Sama er að segja um skuldir, að þær
færast einnig neðst á síðuna. Mismunur á
veltufjármunum og skuldum inyndar „Stofn til i
verðbreytingarfærslu“, í þessu dæmi kr.
7.019.853. Þar sem skuldir eru hærri en veltu-
fjármunir reiknast tekjufærsla. Tekjufærslan
er 6,18% af þessari upphæð eða 433.827 kr.
Tekjufærslan færist síðan á bls. 5 með öðrum
niðurstöðum af landbúnaðarframtalinu. Ef
veltufjármunir væru hærri en skuldir, myndað-
ist gjaldfærsla en ekki tekjufærsla.
Eignir 31/12 1991.
Veltufjármunir eru í þessu dæmi 2.646.083
kr., sjá mynd. Þeir myndast af birgðum, helm-
ingi matsverðs bústofns, inneign í kaupfélagi
v/bús, inneign í banka og útistandandi skuld-
um. Það rekstrarfjármagn, sem bundið er í
búrekstrinum, á að mynda veltufjármuni og er
litið svo á að það fé sé óverðtryggt og myndi,
að frádregnum skuldum, „stofn til verðbreyt-
ingafærslu“ eins og áður hefur verið skýrt frá.
Það skiptir því töluverðu máli að veltufjár-
munir séu ekki vantaldir. Vaxtatekjur af inni-
stæðum færist til tekna á bls. 2. Um áramótin
eru afurðir fyrir desembermánuð í sumum
tilfellum færðar á reikning ársins 1992 og í
þeim tilfellum þarf að færa þá upphæð sem!
viðskiptakröfu. Ógreiddar afurðir um áramót,
sem taldar eru til tekna á afurðamiða, skal færa
sem viðskiptakröfu í lið 1.4.
ekki bókfærðu verði samkvæmt fyrningar-
skýrslu. Búvélar færast hins vegar á bókfærðu
verði samkvæmt fyrningarskýrslu. Helmingur
af matsverði bústofns færist undir fastafjár-
muni en hinn helmingurinn undir veltufjár-
muni eins og áður er lýst.
B. Uppgjör hreinna tekna af búrekstri, bls. 5.
Arlega birtir ríkisskattstjóri viðmiðunar-
reglur til ákvörðunar á endurgjaldi bænda,
maka þeirra og barna. Þær eru birtar í lok
þessarar greinar. Eins og fram kemur í leið-
beiningum ríkisskattstjóra á bls. 13 skulu
bændur að jafnaði færa á landbúnaðar- og
skattframtal þau reiknuðu laun, sem stað-
greiðsla á árinu 1991 hefur verið miðuð við. í
hjálögðu dæmi, sjá mynd, er hagnaður af
búrekstrinum að upphæð 90.484 kr., eftir að
hvort hjónanna hefur reiknað sér í laun
700.000 kr. og barni 180.000 kr. Yfirfæranlegt
tap frá fyrra ári er 528.405 kr. hjá hvorum aðila
og hækkun samkvæmt stuðli nemur 32.655 kr.
Að frádregnum hagnaði 90.484 kr. er yfirfær-
anlegt rekstrartap til nærsta árs 470.576 kr. Ég
vil ráðleggja bændum að loka framtali sínu og
reikna sér laun. Almennt séð er ekki ástæða til
þess að reikna sér lægri laun en viðmiðunar-
reglur segja til um. Ef búið gefur ekki þær
tekjur, er það rekið með halla en tapið geymist
í 5 ár og er verðtryggt. Þegar síðan batnar í ári
má nota tapið til þess að lækka hagnaðinn, ef
um slíkt er að ræða. Þó að það virðist í sumum
tilfellum tilgangslítið að safna upp tapi ár eftir
ár, getur sú staða komið upp að tapið nýtist.
Eldri bændur, sem farnir eru að draga saman
seglin, sýna oft tap af búrekstri sínum ár eftir
ár. Ef sú staða kemur upp að þeir selja jarðir og
fá mikinn söluhagnað, nýtist tapið og getur
komið sér mjög vel. Nú hefur hins vegar verið
gerð sú breyting á skattalögum að tapið fyrnist
eftir 5 ár. Það tap sem nú er til stendur, en
fyrnist eftir 5 ár ef það er ónotað.
Fastafjármunir. Aðstöðugjald.
Þar færast allar fasteignir, sem búrekstrin- Bændur greiða aðstöðugjald til sveitarfé-
um tilheyra, á fasteignamatsverði 1/12 1991 en lagsins. í línu 1. skal færa „Tekjur alls af