Freyr - 01.10.1997, Qupperneq 38

Spá fyrir næstu ár
ESB-löndin
Auðvelt er að sjá fyrir sér þróun
næstu ára á ESB markaði sem er
mjög stýrður markaður með fyrir-
fram ákveðin mörk inn- og útflutn-
ings. Innflutningur nautakjöts mun
haldast stöðugur, í kringum 400.000
tonn á ári, og útflutningur minnka í
samræmi við ákvörðun WTO niður í
821.000 tonn árið 2001.
Megin útflutningsmarkaðir Evr-
ópu verða áfram í Rússlandi og Afr-
íku þar sem sala á þá nýtur hæstu
útflutningsstyrkjanna. Það eina sem
er óútreiknanlegt við ESB-viðskipt-
in er kvótastýring WTO og mun það
vera svo áfram þar sem þessi mark-
aður er eins og sakir standa í ójafn-
vægi. Þrátt fyrir að spár geri ráð fyrir
samdrætti í framleiðslu frá árinu
1998 þá mun það ekki vara lengi því
árið 2003 verður framleiðslan aftur
orðin umfram eftirspurn.
Mið-Austurlönd og
Norður-Afríka
ESB-löndin hafa frá því á níunda
áratugnum haft yfirburði á þessum
markaði vegna útflutningsbóta en
Suður-Ameríka og Ástralía hörfuðu
út af þessum markaði vegna þess að
ekki var hægt að keppa við niður-
greitt kjöt frá ESB-löndunum. Stærst-
ur var markaðurinn árið 1988 eða
um 700.000 tonn en hefur dregist
saman og er nú ekki nema 500.000
tonn. Þrjár aðalástæður eru fyrir
þessu:
• Brotthvarf írans og Iraks af mark-
aðinum.
• Verðlækkun á olíu.
• Hækkandi verð samhliða minni
útflutningsbótum.
Búist er við að markaðurinn hafi
náð jafnvægi og ólíklegt er talið að
íran eða írak muni snúa við blaðinu í
bráð. Eðlilega mun fólksfjölgun hafa
einhvem vöxt í för með sér og gert er
ráð fyrir að Tyrkland auki innflutning
á næstu árum. Með hækkandi verði er
víst að Ástralir og Suður-Ameríku-
menn fari að renna hýru auga til
þessa nautakjötsmarkaðar að nýju.
Rússland
Rússland hefur alltaf flutt inn nauta-
kjöt en fullnægði meirihluta þarfa
sinna fyrir kjöt frá öðrum aðildar-
ríkjum Comecon (Viðskiptabanda-
lag Sovétríkjanna og A-Evrópu) fyr-
ir hrunið. Frá því Rússar skiptu yftr í
markaðsdrifið hagkerfi hefur eftir-
farandi gerst:
• Framleiðsla hefur snarminnkað.
• Neysla hefur dregist saman en þó
ekki jafn mikið og framleiðsla.
• Framboð frá fyrrum innflutnings-
þjóðum hefur minnkað verulega.
• ESB er orðin aðalbirginn.
Gert er ráð fyrir áframhaldandi
samdrætti framleiðslu í Rússlandi þó
hægari en áður. Markaðurinn mun
vera í kringum 400-500 þús. tonn og
vaxa hægt vegna hærra verðs. Meg-
inbreytingin verður að ESB-löndin
tapa markaðshlutdeild og Ástralía
og Suður-Ameríka síga inn á mark-
aðinn en báðir þessir aðilar eru að
þróa markaðssetningu sína á þessu
svæði.
Suður-Ameríka
Síðustu tuttugu ár hafa viðskipti
með nautakjöt á þessu svæði staðið í
stað og einnkennst af ládeyðu. Arg-
entína, sem var stærsta útflutnings-
land í heiminum á nautakjöti, fór úr
fyrsta sæti í það fimmta.
En nú fara í hönd breytingar sem
munu leiða til þess að útflutningur
frá Suður-Ameríku mun glæðast og
vaxa, þær eru:
• Efnahagsumbætur í stærstu nauta-
kjötsframleiðslulöndunum.
• Ávinningur Merscor samkomu-
lagsins mun glæða viðskipti inn-
an álfunnar.
• Stórstígar framfarir í útrýmingu
gin- og klaufaveiki hafa veitt
svæðinu aðgang að mörkuðum í
Austurlöndum fjær.
• Aukin útflutningsgeta vegna meiri
framleiðslugetu og minni neyslu
á heimamarkaði.
• Samdráttur á útflutningi frá ESB-
löndunum.
Afturbati Suður-Ameríku næsta
áratuginn verður undir því kominn
hvemig þeim mun ganga að hasla sér
völl á nýjum mörkuðum, aðgengi að
USA markaðinum og stefnu Evr-
ópusambandsins í framtíðinni.
Bandaríkin
Bandaríkin eru umsvifamikil bæði
sem útflutningsland og innflutnings-
land en aðeins hefur þó dregið úr
innflutningi vegna framleiðsluaukn-
ingar innanlands. Utflutningur USA
hefur aukist stómm undanfarin fimm
ár eða tvöfaldast. Þessi þróun á sér
nokkrar orsakir:
• Eftirspurn í Asíu hefur vaxið.
• Bandaríkjamenn eru að framleiða
rétta afurð fyrir Asíu, þ.e. kjam-
fóðuralda nautgripi.
• Útflutningur er lítill miðað við
heildarframleiðslu, sem býður
upp á mikinn sveigjanleikja.
• Sókndjörf markaðssetning, stefnu-
mörkun sem styður útflutning og
öflun nýrra markaða.
• Sókndjörf viðskiptastefna stjóm-
valda m.t.t. til aðgengis að er-
lendum mörkuðum.
Ljóst er að samkeppni um inn-
flutning til USA mun aukast með
auknum umsvifum Argentínu og
Uruguay á markaðinum sem setur
þrýsting á innflutningsaðila frá
Eyjaálfu. Bandaríkin flytja inn
nautakjöt til vinnslu og flytja svo út
kjötskurð sem er á háu verði.
Útflutningur USA mun vaxa
áfram en þó ekkert í líkingu við það
sem hefur gerst undanfarin ár. Einu
vandamálin sem kunna að steðja að
útflutningi USA verða sterk staða
dollarans og sveiflur á komverði.
Eyjaálfa
Ástralía er stærsta útflutningsþjóð á
nautakjöti í heiminum og nemur út-
flutningur þeirra rúmlega 1 milljón
tonna sem er 62% af heildarfram-
leiðslu þeirra. Gert er ráð fyrir að
framleiðsla og útflutningur aukist
414-FREYR- 10.-12. '97