Freyr - 01.06.2001, Blaðsíða 30

a) Að draga úr veiðiálagi á grá-
gæsastofninn. b) Að draga úr því
sem kallað er „atvinnuveiðar." c)
Að breyta íslenska veiðikerfinu
sem minnst. Til þess að ná þessu
fram eru skoðaðar tíu leiðir en þær
eru: 1) Stytting veiðitíma grá-
gæsar. 2) Fækkun veiðimanna með
auknum hæfniskröfum. 3) Friðun
grágæsar sérstaklega. 4) Koma á
dagshámarki veiða. 5) Bann við
notkun hálfsjálfvirkra vopna. 6)
Bann við veiðum á náttstöðum. 7)
Koma upp fleiri verndarstöðvum.
8) Banna sölu gæsar í
stórmörkuðum. 9) Banna sölu
gæsar á veitingahúsum. 10)Einka-
væðing gæsaveiða og kvótakefi
eins og nú er gert í sjávarútvegi.
Allar eru þessar leiðir ræddar og
fjallað um kosti þeirra og galla.
Síðan velur höfundur fjórar af
ofangreindum leiðum og leggur til
að lögum 64/1994 verði breytt
þannig: a) Að allar gæsaveiðar
hefjist 1. september. b) Að veiði-
menn gangist undir hæfnispróf á 5
ára fresti. c) Að banna veiðar í
náttstað. d) Að banna sölu
gæsaafurða á veitingahúsum.
Höfundur telur að tillögumar leiði
til a.m.k. 25% fækkunar veiddra
grágæsa hérlendis.
Að lokum kemur m.a. fram að
„gæsaveiðar hérlendis hafa leitt til
hagkerfis sem veltir um 65
milljónum króna á ári. Hlutur
bænda og ferðaþjónustu mun fara
vaxandi á næstu árum“ og enn-
fremur segir höfundurinn. „I grá-
gæsastofninum eigum við mikla
auðlind, við berum mikla ábyrgð
og verðum því að gera ráðstafanir
til þess að nýting hans verði sjálf-
bær hið fyrsta.“ Þannig eru loka-
orð ritgerðarinnar.
Að lokum
Augljóst er að gæsastofnamir,
eins og ýmsir aðrir fuglastofnar, eru
verðmæt hlunnindi/auðlind sem
sjálfsagt og eðlilegt er að nýta.
Mikilvægt er að um hóflega nýtingu
sé að ræða sem hvorki gengur of
nærri viðkomandi tegund né spillir
umhverfinu. Þá ber að virða gild-
andi lög og reglur, bæði varðandi
viðkomandi tegund, umgengni við
umhverfíð allt svo og rétt landeig-
anda/ábúanda. Ásókn í útiveru og
fjölbreytilegar veiðar mun án efa
aukast á komandi ámm. Mikilvægt
er að skipulagning og tilhögun
nýtingarinnar taki m.a. tillit til þess-
ara atriða. Því er líklegt að stýring
eða einhvers konar stjómun veiða
muni eiga sér stað í vaxandi mæli.
Góð samvinna veiðimanna og
veiðirétthafa er því mikilvæg. Að
lokum skal minnt á að öll hlunnindi,
ásamt landsréttindum, innan landa-
merkja lögbýla, tilheyra jörðunum,
þ.e. eigendum/ábúendum.
Myndir af gœsum á bls. 28 eru
eftir Jón Baldur Hlíðberg og eru úr
bókinni „Islenskir fuglar“ eftir
Ævar Petersen. Útgefandi Vaka-
Helgafell hf. 1998. Myndirnar eru
birtar með leyfi höfundar þeirra.
Molar
ESB hækkar framlög
til landbúnaðar
Embættismannaráð ESB hyggst
hækka framlög til landbúnaðar á
fjárlögum sínum á næsta ári um
4,8%. Fjármálastjóri sambandsins,
Michaele Schreyer, segir að þettta
sé óhjákvæmilegt til að mæta
auknum kostnaði vegna kúarið-
unnar og gin- og klaufaveikinnar
sem geisað hefur að undanfömu.
Eftir hækkunina munu fjárlög
ESB verða upp á um 47 milljarða
evra eða um 4.090 milljarða íkr.
Það samsvarar um 46% af fjárlög-
um ESB.
Bændur innan ESB, sem
framleiða nautakjöt, munu fá um
100 milljarða íkr. í viðbótarfram-
lög og til dýralækninga munu
verða veittar aukalega um 37 rnill-
jarðar íkr. Frarn að þessu hefur
ESB veitt um 90 milljörðum íkr.
vegna áðumefndra sjúkdóma, en
sambandið hyggst auk þess stofna
sjóð að upphæð 90 milljarða íkr.
til að nota til bráðra aðgerða gegn
búfjársjúkdómum. Á móti þessum
aukna kostnaði ESB kemur að
framlög til sauðfjárræktar og syk-
urrófnaframleiðslu dragast saman.
Að sögn Michaeles Schreyers eru
þessar tillögur innan langtíma-
markmiða fjárlaga ESB.
(Lcmdsbygdens Folk nr. 19/2).
Bretar endurskoða
landbúnaðarstefnu sína
Breska ríkisstjómin vinnur nú að
því að draga lærdóm af hinum
skæða gin- og klaufaveikifaraldri
sem þar hefur geisað að undan-
fömu. Nick Brown, landbúnaðar-
ráðherra Breta, hefur upplýst að
ríkisstjórnin ræði nú róttækar
breytingar á landbúnaðarstefnunni
þar sem stefnt verði að því að hætta
að veita styrki til „offramleiðslu á
ódýmm búvörum“ og í stað þess
verði tekið upp kerfi þar sem
umhverfisvemd og “mýkri" fram-
leiðsluaðferðir fái að njóta sín.
Tony Blair, forsætisráðherra, lét
nýlega þau ummæli falla í fram-
boðsræðu fyrir væntanlegar þing-
kosningar að baráttan við gin- og
klaufaveikina væri erfiðari en nokk-
urt venjulegt stríð og hann hélt fast
við það að um ekkert annað hefði
verið að ræða en að bregðast við
með þeirri tjöldaslátmn búfjár sem
gripið hefði verið til. Um rniðjan maí
hafði verið slátrað 2,5 milljónum
klaufdýra í Bretlandi á um 1500 býl-
um og virðist nú svo sem að farald-
urinn sé í rénun. Tony Blair leggur
þó áherslu á að niðurskurðurinnn
samsvari einungis um ljögurra vikna
kjötframleiðslu í Bretlandi
(Landsbygdens Folk nr. 18/2001)
30 - FReVR 8/2001