Elektron - 01.07.1916, Qupperneq 8

54
ÉLEKTRON
stöðu sína, þrýstir hann kubbnum
og þarmeð fjöðrinni^C niður og kem-
ur henni til að snerta fjöðrina H.
Þá streymir rafmagn frá virkinu E,
gegnum segulinn M, sem þá dregur
að sér akkerið A, sem með framleng-
ingu sinni F, ýtir hakinu R snögg-
lega til hægri handar og endurnýjar
f v í

1 / H 3
P
7. mynd.
á þann hátt lireyfiorku hengilsins.
Orka hengilsins er notuð við vísana
á þann hátt er hér greinir: Uin leið
og hreyfihengillinn sveiílast, snýr hann
ganglijólinu J tönn fyrir tönn með krók-
myndaða hakinu K, um eina tönn
fyrir hverja fullkomna sveiflun heng-
ilsins; stöðvarinn L varnar því, að
ganghjólið hreyfist aftur á hak. Að-
ferðin til þess að endurnýja sveiílanir
hengilsins felur í sér sérkenni, sem
er mikils virði í þeim tilgangi. Eins
og sjá má, er orka í hengilþunganum
(lóðinu) og verður endurnjTjun á ork-
unni að fara fram í hvert skifti sem
orkan er uppeydd við að knýja vís-
ana. Undir venjulegum kringumstæð-
um er það um einu sinni á minút-
unni. Það liggur í augum uppi, að
hvert sinn, sem vís-
arnir mæta einhverri
fyrirstöðu, svo sem
vindþrýstingi, snjó eða
þess háttar, að end-
urnýjun verður að
fara fram oftar, getur
jafnvel verið nauðsyn-
leg hverja sveiflun.
Undir slíkum kring-
umstæðum framleiðir
hreyfihengillinn tölu-
vert meira afl (eins
og við er að búast)
jafnvel 30—40 sinn-
um meira en þarf und-
ir venjulegum kring-
umstæðum. Með því
að allar klukkur með
berum vísum vejða
að eiga undir mis-
munandi þunga, bætir
»biðgangurinn« alveg
úr annmörkum þeim,
sem eru á hreyfingu
vísanna. »Biðgangin-
um« er stjórnað á
hverri hálfri mínútu
frá aðalklukkunni eins og liér grein-
ir. Einfalda »hjólhreyfingin« er þann-
ig, að um leið og hreyfihengillinn
sveiflast, færir liann vísana fram um
hálfa mínútu á kringlunni á hér um
bil 27 sek. »Hjólhreyfingin« bíður
þangað til full liálf mínúta er komin,
og er það af þessari bið, sem vélbún-
aðurinn dregur nafn sitt.
Bið og stjórnverkanir klukkunnar
verða með þessu móti:
4