Sameiningin - 01.08.1912, Side 37
197
greindum fyrirtnælum Gratusar, var svikaráðiö fullkomnað. ®
Klefinn meö hinum ógæfusömu mœSgum, sem þar voru
inni byrgSar, nálega horfinn úr tilverunni.
Til þess aS gjöra sér fullkomna grein fyrir því, hví-
líka æfi þær mceögur áttu samfleytt átta ár í fangelsisvist
þessarri, verða menn aö taka tillit til menntunar þeirra og
lífshátta áðr en voöi þessi kom fyrir. VellíSan vor og
bágindahagr vor fer aS stór-miklu leyti eftir því, hve næm-
ar' tilfinningar vorar eru. ÞaS eru engar öfgar, þótt vér
segjum: Væri allir menn á einu vetfangi hrifnir burt úr
heimi þessuim, þá myndi himnaríki, einsog þaS| er opin-
beraS í orSi kristindómsins, ekki birtast sem nein sæluvist
meira hluta þess fólksfjölda. Og hinsvegar myndi ekki
allir taka út jafn-miklar píslir í vistarveru fordœmingar-
innar annars heims. Sælan og vansælan í lífi manna vex
og rénar eftir því, hvort þeir standa á háu eSa lágu mennt-
unarstigi. AS sama skapi sem hinn skynjandi andi manns-
ins lyftist hærra vex hœfileiki sálarinnar til aS njóta. sannr-
ar sælu. ÓumrœSileg hlýtr því sæla eilífs lífs aS vera
slíkum manni. En hafni hámenntaör maSr sáluhjálpinni,
þá hlýtr glötun hans aS vera honum óumrœSileg písl. Vei
honum þá sökum menntunar hans. Kvölin aS sínu leyti
eins mikil, ef maörinn glatast, einsog sælan er mikil, ef
hann verSr hólpinn. Því hlýtr sönn iöran aS vera miklu
meira en tómt samvizkubit út-af drýgSum syndum: — hún
hlýtr aS vera eölisbreyting svo algjör, aS maörinn sé þaSan
í frá til þess hœfr aö eiga heima á himnum.
Vér endrtökum þaö, aS til þess aS geta gjört sér full-
nœgjandi grein fyrir þjáningum þeim, sem móöir Ben
Húrs varS út aS taka, veröa lesendr aS hugsa um hiö and-
lega ástand hennar og tilfinninga-næmleik engu stSr en
kjör þau, er hún varS’ viS aS búa í fangelsisvistinni, og
þaö jafnvel öllu fremr. ASal-atriSi þjáninganna var ekki
þaS, hvernig þar var u,m hana búiö, heldr hitt, hver áhrif
aÖbúnaSr sá hafSi á hana. Og nú leyfist oss væntanlega
aS geta þess, aS þaS var þessi hugsan, sem hjá oss var
ráöandi fyrirfram, er vér framan-til í annarri bók sögu
þessarrar gjöröum svo nákvæmlega grein fyrir því, er
fram fór í sumar-skálanum. á þaki hallarinnar, þarsem Ben
Húr átti heima hjá imóSur sinni og systur. Á því stigi
sögunnar. réöumst vér einnig í aö lýsa höll þeirri svo ná-
kvæmlega; þaö átti aö vera til þess aS hjálpa lesendum
voruim til fullkomins skilnings á ástœSum þeirra mœSgna
einsog þær reyndust, er þær loks fundust í fangelsinu.
Menn minnist nú, meS öSrurn orSum, hins sólbjarta,
friösæla, ríkmannlega lífs þeirra mœögna í hinu konung-
lega stórhýsi, og beri þaS svo saman viS æfi þá, sem þær