Nýi tíminn - 21.05.1959, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 21. maí 1959 — NÝI TÍMINN
(5
Huradrað manna hópur get-
ur lamað Bandaríkin
Framkvœmdasf]6rí HeilbrigSismálasfofnun-
ar SÞ lýsir afleiSingum sýklahernaSar
Hundrað manna hópur getur hæglega lama'ð Banda-
ríkin með því að dreifa sýklaeitri yfir stórborgir og
herstöðvar, segir dr. Bi'ock Chrisholm, fyrsti fram-
kvæmdastjóri heilbrigðismálastofnunar SÞ.
í grein .í málgagni banda- óhöpp, skemmdarverk, jarð-
rískra kjamorkuvísindamanna skjálfta, flugslys eða sprengju-
skýrir dr. Chisholm frá vitn- árásir og tortími þjóðum okkar
eskju sinni um undirbúning ag mejra €ga mjnna leyti.“
Vesturveldanna undir sýklahern-
að.
Óvíst um vamir
Dr. Chisholm, sem er Kanada-
maður, segir að líffræðilegan
hemað megi heyja með marg-
víslegu móti.
„Margir vita, að í Porton í
Englandi, Fort Detrie í Banda-
ríkjunum ög Suffield í Kanada
starfa umfangsmiklar stofnanir
sem eingöngu annast leit að
líffræðilegum vopnum og vöm-
Dr. Brock Chisliolm
um gegn þéim, en ekki er op-
inberlega vitað, hvað hættan er
mikil og hversu mikið gagn get-
ur orðið að vömunum.
Ekki er heldur á almannavit-
orði, hvaða varúðarráðstafanir
eru gerðár til að hindra að þess-
ir sýklar losni úr læðingi við
Mafareitur
Einkum verður dr. Chisholm
tíðrætt um bótúlínus toxín, eit-
ur matareitrunarsýkilsins. Hann
segir:
„Þetta sýkilseitur er geysilega
sterkt, en það gengur í sam-
bandi við súrefnj loftsins á tólf
klukkutímum og mengar þvi
ekki jarðveg né tímgast, það er
ekki lífvera heldur aðeins eit-
urefni.
Sé því andað að sér, komist
bað á varirnar eða augun, sé
bess neytt í mat eða vökvun eru
örsmáir skammtar af því ban-
vænir á sex klukkutímum. Þessi
dáuðdagi er mjög kvalafullur,
vegna þess að eitrið verkar
beint á miðtaugakerfið og veld-
ur krampa.“
* ’ ' ' ,r\
Á allra fæii
Hvaða ríki sem vera skal eða
hópur manna sem hefur í þjón-
ustu sinni snjallan lífeðHsfræð-
íng eða nokkra reynda rann-
sóknarstofustarfsmenn, getur
sent 100 manna hðp með nokk-
úr pund af bótúlínus toxíni í
beltum innan klæða, segir dr.
Chisholm.
Eiturberana er hægt að vernda
með mótefni sem fannst á
stríðsárutnum, þegár hvorugur
aðili gat verið þess fullviss að
hinn myndi ekki grípa til gaS
hemaðar.
Fiskískipin ráku
Síðan var hægt að dreifa eitr'-
inu yfir valda staði í Bandaríkj-
unum, borgir og stöðvar flug-
hersins, úr einkaflugvélum, sem
enginn vandi er að ná í. Fjöldi
þeirra stendur alltaf opinn á
flugvöllum um allt landið.
Rússum yrði kennt um
Manntjónið þar sem eitrinu
yrði dreift myndi nema frá 40
af hundraði til hvers manns-
barns eftir aðstæðum. Auk þess
myndi f jöldi manna f arast í
æðisgengnum flótta þeirra sem
eftir lifðu.
Að líkindum yrði Sovétríkjun-
um kennt um svona árás, ef upp-
hafsmennirnir gæfu sig ekki
fram, segir dr. Chísh'olm. Kjarn-
orkuvopn yrðu send á loft og
endalok siðmenningarinnar yrðu
ekki umflúin.
Japaitsklr sicmenn femra því framgengt að
Bandasíkjafloti kætti við skotæfrágar
„Sjóomstu" milli flota japanskra fiskibáta og- banda-
rískra herskipa lauk svo að þau síöarnefndu létu undan
siga.
Þegar tvær bandarískar frei-
gátur komu á vettvang til að
leggja skotmörkum, bæði fyrir
herskip og flugvélar, drifu
fiskibátar að úr öllum áttum
og umkringdu freigáturnar.
Bandarisku flotaforingjamir
skipuðu Japönum að víkja úr
vegi, en því var ekki sinnt, elclci
einu sinrii eftir að flotaforingj-
arnir hörðu hótað að sigla á
fiskibátana.
Eftir nokkurn etíma dreifð-
ust fiskibátarnir, en þá var
bandaríska flotastjómin búin
að frétta af árekstriniun. Ti’.
þess að komast frá frekari
vandræðum skipaði hún ber-
skipunum að draga skotmörk-
in aftur til hafnar, og skot- og
sprengjuæfingum á Kujira-flóa
var afiýst.
Þetta gerðist síðastliðinn
föstudag á Kujira-flóa um 100
km norður af Tokyo, höfuðborg
Jaþans.
500 bátar söfnuðust
sáman
Bandaríska flotastjórnin í'
Jaþan hafði ákveðið að her-
skip hennar skyldu stunda
skotæfingar á þessum slóðum.
Þessi ákvörðun vakti reiði jap-;
anskra fiskimanna, sem verða ■
fyrir miklum óþægindum af j
skotæfingunum, hrekjast af
miðum sínum og eiga á hættu
að verða fyrir sprengikúlum,
úr fallbyssum herskipanna.
Þegar það vitnaðist að Banda-
ríkjamenn hygðu á skotæfingar j
við Kujiara, ákváðu sjómenn-
irnir að grípa til sinna ráða.;
90 millj. lesta af Helryki
falla óðfluga til iarðar
Hœftan er langmest I norBlœgum löndum
Eftir því sem næst veröur komizt hafa 90 milljónir
lesta af geislavii'kum efnum borizt út í andrúmsloftiö
viö kjamasprengingar á undanfömum árum.
lobblnp á varðskipin
ráð Farndale Phillips
Sir Famdale Phillips, uppgjafáhei’shöföinginn sem nú
or framkvæmdastjóri sambands brézkra togaraeigenda,
hefur ráölagt áhöfnum brezkra togara aö láta bobbinga
detta niöur á íslenzk varðskip.
Ðobbingar eru jámkúlur sem
halda neðri brún vörpuopsins
niðrj við botninn þegar togað er.
Bobbingar vega um og yfir 150
kíló.
Hægt að gera íöluverðan usla
Bobbingakastið á varðskipin
var ein af hugmyndunum sem
Phillips kom með heim úr veiði-
ferð sinni á íslandsmið.
Þegar spurt var, hvort komið
hefði til mála að vopna togar-
ana sem véiða í íslenzkri land-
■ helgi, sagði Phillips að það hefði
ekki verið rætt, en bætti við:
,,Það á ekki að vera mögulegt
fyrir íslenzkt varðskip að koma
mönnum um borð í togara með
vopnavaldi“.
Síðan útlistaði hann hugmynd
sína um að beita bobbingum
gegn varðskipunum. „Gera
mætti töluverðan usla“ með því
að varpa þeim „á hvaða varð-
skip sem reynir að láta upp-
göngusveit ráðast um borð.“
Vill merkja línuna
Famdale Phillips datt fleira
í hug í ferðinni á sjóinn. Meðal
annars finnst honum ráðlegt að
brezku herskipin merki f jögurra
mílna línuna með duflum. „Eg
held að það myndi gera togara-
skipstjónmum mikið gagn,“
sagði hann.
Við yfirheyrslur fyrir einni
undimefnd kjarnorkumála-
nefndar Bandaríkjaþings birti
dr. Charles L. Dunham þessa
tölu, sem hingað til hefur ver-
ið haldið leyndri. Dr. Danham
er yfir líffræði- og læknisfræði-
deild kjamorkunefndar Banda-
ríkjastjómar.
65 og 25 milljónir
Bandarísku vísindamennirnir
gera ráð fyrir að 65 milljónir
lesta af helryki hafi myndazt
og borizt á loft við kjamorku-
sprengingar Bandaríkjamanna
og Breta og 25 milljónir lesta
við sprengingar í Sovétríkjun-
um.
Um þverbak keyrði á ámn-
um 1957 og 1958. Þau tvö ár
mynduðust 40 milljónir lesta
við kjarnorkusprengingar.
2 y2 sinni meira
Mælingar á vegum kjam-
orkunefndar Bandaríkjanna
bera með sér að helrykið fellur
miklu örar til jarðar en gert
var ráð fyrir í upphafi, og
dreifist ekki jafnt yfir hnöttinn.
Lega staðanna þar sem til-
raunir með kjamorkusprengj-
ur hafa verið gerðar, veðurlag
og loftstraumar í mikilli hæð
valda því að miklu meira hel-
ryk fellúr til jarðar á norð-
lægum breiddargráðum en ann-
arsstaðar á hnettinum. Veður-
fræðingurinn dr. Lester Machta
telur að tveim og hálfu sinnum
meira helryk falli nú yfir norð-
læg lönid en yfir jörðina alla
iil jafnaðar.
Mest strontíum
Það efnið í helrykinu sem
hættulegast er talið, strontíum
90, safnast enn meira saman í
norðlægum löndum en önnur
geislavirk efni frá kjarnorku-
sprengingum, sagði dr. Machta.
Hættan af helrykinu er énh
meiri en hingað til hefur verið
talið, og stafar það af því að
það fellur örar til jarðar en
búizt hafði verið við. Dr. Will-
ard F. Libby, eini kjamorku-
fræðingurinn í kjarnorkunefnd
Bandaríkjastjómar, skýrði frá
því að komið hefði í Ijós að
helrykið félli helmingi örar til
jarðar en gert hafði verið ráð
fyrir.
Eituráhrif hinna geislavirku
efna sem berast til jarðar em
,af þessum sökum meiri en ætl-
;að var, því að geislaverkun
efnanna þverrar því meira sem
þau svífa lengur í lofinu áður
en þau falla til jarðar.
Nú telja visindamennirnir að
helrykið sem myndazt hefur til
þessa verði svo til allt fallið
til jarðar árið 1965.
300% aukning
•J! VSt
Eitt af vitnum kjarnorku-
nefndar Bandaríkjastjómar,
Merril Eisenbud, skýrði þing-
íefndinni frá því að strontíum-
egnið á jörðinni hefði aukizt
um 35% á tímabilinu frá júní
1957 til október 1958. Hann
kvað útreikninga bera með sér
ð á sama tíma hefði etrontíum-
trngnið í gufuhvolfinu aukizt
vun 300%.
Eins og fyrri daginn voru
bandarísku visindamennirnir ó-
isammála um áhrif helryksins
frá kjamorkusprengingumun á
j fólkið sem verður fyrir því.
Starfsmenn kjarnorkunefndar
Bandaríkjastjómar vildu gera
sem minnst úr líf- og heilsu-
tjóni sem helrykinu er sam-
fara, en aðrir vísindamenn sök-
uðu þá um að draga fjöðu?
|yfir hættuna.
|
i «
Vanskapanir, beinkrabbi
Vísindamönnum bar saman
um að helrykið hefði þau áhriS
að fóstur vansköpuðust í móð-1
urlífi og það bakaði mönnum
beinkrabba, en mikill ágrein-
ingur var um hve milcill fjöldi
fólks myndi verða fyrir þessu.
Dr. Dunham, sem fór væg-
ast í sakimar, taldi að nú þeg-
ar stöfuðu á ári hverju í Banda-
ríkjunum 20 alvarlegar van-
skapanir á nýfæddum börnum
af áhrifum helryksins. Við það
bætast andvana fæðingar og
minni vanskapanir af völdum
strontíum 90.
„Telja má að um 500 harm-
leikir af þessu tagi gerist í
Bandaríkjunum á ári hverju“,
sagði dr. Dunham. Hann vitn-
aði einnig til útreikninga, sem
benda til að næstu 70 árin
raunu 3.500 til 7000 Bandaríkja-
menn láta lífið af beinkrabba
sem stafar af því helryki sem
myndazt hefur við kjamorku-
sprengingar til þeösa.
Aðrir vísindamenn telja að
þessir útreikningar séu alltof
lágir, vanskapanir og krabba-
meinstilfelli af völdum hel-
ryksins muni skipta tugum
þúsunda í Bandaríkjunum ein-
um.