Nýi tíminn - 14.12.1961, Qupperneq 4

útvarpsannáll
Vikan 3. til 9. dcsember
Hin fyrstu kynni er ég
hafði af útvarpi þessarar viku,
var vikugömul messugerð frá
Útskálakirkju, er flutt hafði
verið til útvörpunar í Reykja-
vík, sökum þess að nefnd
kirkja var hundrað ára göm-
ul.
Það er löng leið í tíma og
rúmi frá upphafi kristindóms
til Útskála-kirkju. Þegar
presturinn á Útskálum hafði
olnbogað sig fram gegnum
alla kirkjusöguna og var
kominn í nánd við sjálft af-
mælisbarnið, kirkju sína, var
því nær komið að ræðulok-
um. Varð hann því að vera
fáorður um sögu þessarar
hundrað ára gömlu kirkju og
var því ókunnugur hlustandi
engu nær um hvað á daga
hennar hafði drifið. Hið sama
varð uppi á tengingnum hjá
biskupi, er kom í ræðustól að
sóknarpresti frágengnum. —
Hann var eitthvað að bolla-
leggja í sambandi við guð-
spjall dagsins, svo bað hann
ósköp vel fyrir hinu aldna
húsi, en um sögu þess gat
hann ekki neitt frætt hlust-
endur, og hefði þó mátt ætla
að einhverjir þeir atburðir
hefðu verið því tegndir er
Vert hefði verið að rifja upp.
Um kvöldið flutti Elsa Guð-
jónsson erindi um gamalt ís-'
lenzkt altarisklæði í hollenzku
safni. Elsa segir liðlega frá
og flytur vel.
Keflavikur-
s’iónvarpiS
I þættinum Spurt og spjall-
að var um það deilt, hvort
það væri gott og blessað að
hafa sjónvarp á Kefiavíkur-
flugvelli. Tveim ræðumönnum
fannst það gott og blessað, en
tveir töldu að það væri ekki
gott og blessað. En annar
þeirra Sigurður A. Magnús-
son tók það jafnframt fram
að hann væri fylgjandi vest-
rænni samvinnu. Komi það
fyrir að áhangendur vesturs-
ins taki afstöðu með íslenzk-
um málstað bregzt það ekki,
að þeir lýsi jafnframt yfir
að vestrið eigi þá. Gera þeir
þetta eflaust til þess að bjarga
mannorði sínu og koma í veg
fyrir að þeim verði refsað í
misgripum fyrir ótínda komm-
únista. Eru þeir þá venjulega
látnir sleppa með þá refsingu
eina að vera kallaðir nytsam-
ir sakleysingjar.
Á mánudagskvöldið talaði
Jón Árnason fyrrum banka-
stjóri um daginn og veginn
og var svartsýnn sem fyrr.
Virtist sem gamla mannin-
um hafi fundizt sem viðreisn-
arstjórnin væri enn býsna
langt frá því marki að kippa
fjármálum landsins í lag. Las
hann upp margar tölur, sem
sýndu að ástandið var ekki
nándar nærri eins gott og það
átti að vera, og var það frek-
ar leiðinlegur lestur. En inn
á milli talnanna glytti allt af
annað veifið í setningar, sem
voru svo skemmtilega vel orð-
aðar að sem heild var þessi
pistill ekki eins leiðinlegur og
ætla mátti í fljótu bragði.
Þorvarður Helgason talaði
þetta kvöld um tilraunaleik-
hús, en það var frekar leiðin-
legur lestur og lítið á honum
að græða.
Þriðjudagskvöldið var and-
legt að framhaldsleiknum frá-
töldum. Séra Óskar Þorláks-
son talaði um Alkirkjuráðið
og söngmálastjóri flutti söng-
málaþátt.
AllsstaSar
er áin
Séra Óskar segir fremur ó-
skipulega frá og hættir við
að endurtaka. Hið skemmti-
legasta í frásögn prestsins var
þó það, að sumir hinna vísu
feðra í þessu ráði eru sagðir
sméykir við að taka rússnesku
kirkjuna inn í samtökin og
óttast að henni kunni að íylgja
hin alþjóðlega spenna, eins
og ræðumaður komst að orði,
og mátti lesa það á milli lín-
anna, að hinir kristnu bræður
austur í Rússíá væru nokkurs-
konar laumukommúnistar, og
myndu kannski gera ein-
hvern usla f hinni vestrænu
kristnu hjörð. Allstaðar er á-
in, sagði telpan, þegar hún
kom að bæjarlæk nágrann-
ans. Hún var nefnilega hræd<?
við' ána heima.
Af söngmálaþættinum er
það helzt að segja, að Róbert
Ottósson söng nokkra gamlar
sálmastemmur fyrir séra Sig-
urð í Hraungerði.
Úr álögum
Þess er oft getið í þjóðsög-
Um, að illar kindur lögðu það
á mennska menn að fara í
ýmsra kviklnda líki og Vinnn
þá ýms þau verk er þeim
voru þvert um geð og um-
hendis.
Slíkum mönnum varð það
oft huggun í raun, að sjöundu
hverja nótt var þeim leyft að
verða mennskir og lifa eins
og þeim var eðlilegt.
Útvarpinu okkar eruíraun-
inni búin svipuð örlög.
Vestræn samvinna hefur
lagt yfir það álagaham áróð-
ursins og í honum lifir það
og hrærist sex daga vikunn-
ar með nokkrum undantekn-
ingum þó.
En sjöunda hverja nótt, eða
öllu heldur sjöunda hvert
kveld, er álögunum af þvf
létt og það verður mennskt;
og þjóðlegt. Slíkt kallast
kvöldvaka og er á miðviku-
dögum.
Og kvöldvaka þessarar viku
var engu síðri en hinar fyrri.
Benedikt Gíslason frá Hof-
teigi flutti erindi um hina
glötuðu Jökuldælu, einkar-
fróðlegt og gætt sama seið-
magni og önnur erindi um
þjóðleg fræði, er hann hefrn*
flutt í útvarp áður. Benedikt
ber ótt á, þegar hann flytur
sitt mál, og raunar um of.
En samt er engu líkara en að
hinn hraði frásagnarháttur
hans beinlínis knýi heyrand-
ann til þess að leggja fram
athygli sína alla og óskipta
Baldur Pálmason las upp
stökur eftir Halldór Ólafssor’
frá Fögrubrekku vel gerðar.
en flestar þeirra með nokkuð
þunglyndislegum blæ. Vic'
gamlir góðkunningjar Hall-
dórs myndum gjarna hafc*
viljað fá meira að heyra af
hinu léttara tagi. Þótt skeyti
hans væru ekki stór, hittu
þau ævinlega í mark.
Siggi hunda-
kóngur
Gaman þótti mér að heyra
stemmurnar af Ströndum sem
hann doktor Símon kvað. Þær
minna mig sumar hverjar á
stemmurnar hans Sigga hunda
kóngs, og er mér ekki grun-
laust um að doktor Símon
hafi í æsku sinni norður i
Trékyllisvík eitthvað af Sigga
lært. Siggi hundakóngur
hreinsaði nefnilega hunda
Strandamanna í marga ára-
tugi á fyrri hluta þessarar
aldar, en kvað söng á síð-
kvöldum að loknu dagsverki,
eða nánar tiltekið þegar hann
hafði hleypt út hundunum,
og þótti hvarvetna aufúsu-
gestur, því hann hafði geysi-
mikla rödd. Hefði hann fæðst
um það leyti sem hann dó,
myndi hann ekki hafa þurft
að ganga um Strandir, tötrum
klæddur, hreinsa hunda og
kveða stemmur heldur stað-
ið kjólklæddur á sviðum ó-
peruhúsanna og sungið aríur.
Fimmtudagskvöldið bauð
upp á kennsiustund í' érfða-
fræði, erindi um jólagleði, og
er það upphaf erindaflokks og
því nokkuð langdregið og enn
þáttur að vestan frá þeim
Stefáni Jónssyni og Jóni Sig-
björnssyni og í þetta sinn
frá Súgandafirði. Verður ekki
annað sagt en að þeir félag-
ar hafi fiskað vel vestur þar
í sumar og vonandi ekki séð
fyrir endann á því enn. Allt
voru þetta indælir karlar sem
stóðu vel fyrir sínu og svo
var klykkt út með því að
sjálfur presturinn þeirra Súg-
firðinga lét ljós sitt skína.
Ekki var það þó stólræða sem
þeir félagar hljóðéituðu eftir
prestinum heldur gamanvísur,
ekki neitt sérleg hagleiksmíði
að vísu, en ágætar svona til
heimanotkunar og er það
sannfæring mín að kristin-
dómslífið í landinu stæði með
miklu meiri blóma en raun
er á ef prestarnir gerðu það
jöfnum höndum að semja
stólræður og yrkja gamanvís-
ur og hverjum stendur nær
en einmitt sálusorgaranum að
koma sóknarbörnunum í gott
skap?
Föstudagur-
inn langi
Föstudagurinn 1. desember,
föstudagurinn langi mætti
hann heita sökum þess hve
dagskráin var löng og frá-
munalega leiðinleg. Sá háttur
hefur verið á hafður hin síð-
ari ár, að gera þennan dag að
áróðursdegi fyrir þau mál er
stjórnarvöldunum voru efst í
huga og jafnframt óvinsælust
með þjóðinni; Að þessu sinni
var áróðursefnið það sem
stjórnarvöldin nefna vestræna
samvinnu eiginlega algerlega
óþekkt hugtak meðal alls al-
mennings, og þarf áreiðanlega
langan og strangan áróður til
þess að menn almennt átti sig
á hvað það eiginlega eigi að
tákna. En mikils er víst talið
við þurfa svo fast var róður-
inn sóttur á föstudaginn.
Ég vék mér að vísu undan
þeim kaleik, að hlusta á ræðu-
höld þau er fram fóru um
miðjan daginn, en þegar ég
kom inn í kvöldfréttir var
verið að lesa geysi ýtarlegan
úrdrátt úr ræðum þeim er
fluttar höfðu verið fyrr um
daginn, einkum var greint ná-
kvæmlega frá ræðu forsætis-
ráðherrans, svo mikils hefur
þótt við þurfa að enginn færi
á mis við fagnaðarerindið.
Um kvöldið var biskupinn,
Sigurbjörn, dreginn inn f
þennan Hrunadans. Hefði
margur eflaust viljað hafa
óskað honum betra hlutskiptis.
Og margur mun hafa minnzt
þess að hann hefur áður flutt
ræðu 1. desember og þá verið
öllu rismeiri en nú.
Síðar um kvöldið var svo
útvarpað frá veizlufagnaði
. þessara vestansamvinnumanna
og flutti Torfi Hjartarson toll-
stjóri einhverja furðulegustu
ræðu sem ég hefi heyrt.
Framan af var ræða hans
sundurlaust og meiningarlaust
hjal og maður gat búizt við
að hann segði amen þá og
þegar. En allt í einu var eins
og einhver hefði hnippt í
hann og hann man þá eftir
því, að honum hafði verið
sagt að tala um vestræna
samvinnu. En svo var ræða
hans ruglingsleg, jafnvel eftir
að hann komst að hinu fyrir-
skipaða umtalsefni, að fullvíst
má telja að enginn mun hafa
sannfærzt um ágæti þessarar
samvinnu, fyrir hans orð. En
það verður þó að segja toll-
stjóranum til hróss að hann
gekk ekki með öllu fram hjá
þeim hættum sem fylgdu vest-
rænni samvinnu í sambandi
við efnahagsbandalagið.
Guðmundur Sigurðsson gam-
anvísnasmiður, sem vanalega
hefur látið hvern og einn fá
sinn skammt, brá út af venj-
unni og lét skáldgáfu sína
þjóna vestrænni samvinnu af
slíkri kostgæfni, að því var
líkast sem honum hefði verið
borgað fyrir.
Andi
klukkunnar
Ræða sú er Thór Thórs
hafði flutt á Allsherjarþing-
inu um afvopnunarmálin var
flutt í útvarþið að hinni svo-
nefndu hátíðadagskrá lokinni.
Það kann að þykja ótrúlegt,
en ég held að þessi ræða hafi
verið hið bezta af töluðu orði
þessá dags. Hún var öfgalaus,
hófsamleg og að mestu laus
við áróður. Hefði biskupinn
haft gott af því að hlýða
henni áður en hann flutti sína
ræðu. Thór dró enga dul á að
risamir væru tveir, hinn vest-
ræni og austræni. En biskup-
inn sá aðeins einn, hinn aust-
ræna. Risinn í æfintýrinu
gat ekki brotið anda klukk-
unnar, og andinn réði að lok-
um niðurlögum risans. Bisk-
upinn trúði æfintýrinu og
taldi að andi klukkunnar, ís-
landsklukkunnar sennilega, —
myndi að lokum ráða niður-
lögum hins austræna risa. En
ég held að við megum ekki
taka æfintýri Andersens allt
of bókstaflega. Það er nefni-
lega hægt að drepa anda
klukkunnar, Islandsklukkun-
ar, að vísu ekki með því að
brjóta hana með sléggju held-
ur á fínan og kristilegan hátt.
Risinn þarf ekki að nota
sleggju við jafn litla klukku
og Islandsklukkuna. Það næg-
ir að vefja hana innan í hern-
aðar- og efnahagsbandalag,
herða svolítið að henni svo
hún molni og andinn slokkni.
Mér skilst að það sé þetta
sem þeir kalla vestræna sam-
vinnu fyrir sunnan og full-
veldishátíðin var helguð að
þessu sinni.
eftir SKÚLA GUÐJÓNSSON frá Liótunnarstöðum
38.SN hermenn
gæts Kennedys
CARACAS 16/12 — Kennedy
Bandaríkjaforseti kom til Cara-
cás, höfuðborgar Venezúela, í
dag. Stjóm landsins hafði kvatt
30.000 manna herlið til borgar-
innar til að koma í veg fyrir að
Kennedy yrði fyrir samskonar
aðkasti og Nixon varaforseti
varð fyrir í borginni fyrir þrem-
ur árum, en bíll hans var þá
grýttur.
Þorsteinsson talar. Karlakórinn
Þrestir syngur. og Lúðrasveit
Hafnarfjarðar og Lúðrasveit
drengja leika.
Einhugur pést-
manne um szmn-
ingsréttarfrv.
Póstmannafélag fslands hélt
fund fyrir skömmu. Aðalmál
fundarins var: ,.Frumvarp um
samningsrétt ópinberra starfs-
manná“, sem vísað var til
bandalagsfélaganna til umsagn-
ar.
í fundarlok var samþykkt með
atkv. allra viðstaddra félaga
eftirfarandi tillaga: „Fundur
haldinn í Póstmannafélagi ís-
lands 5. des. 1961, lýsir yfir ein-
dregnum stuðningi við frumvarp
fulltrúa B.S.R.B. um samnings-
rétt opinberra starfsmanna og
í heitir fundurinn á stjórn banda-
lagsins að fylgja því fram til sig-
urs.“
Kveikt á jolatré
í Hafncrfirði
Friðriksberg, vinabær Hafnar-
fjarðar í Danmörku, hefur sent
Hafnfirðingum jólatré eins og
undanfarin ár. Kveikt verður á
trénu í dag, sunnudag, kl. 5. Því
hefur verið komið fyrir á Thórs-
plani. Herra Jens Ege sendiráðs-
fulltrúi Dana mun afhenda jóla-
tréð í f jarveru sendiherrans, Mun
Stefán Gunnlaugsson bæjarstjóri
veita því móttöku. Séra Garðar
2 ástarsögur
Bókaútgáfan Smári hefur
sent frá sér tvær þýddar
ástarsögur. önnur heitir
Ástin sigrar og er eftir Doro-
thy Quentin. Ástir þær sem
hún fjallar um verða með
hjúkrunarkonu og lækni.
Hús hamingjunnar eftir
Gertrude Thome segir frá
sambúð ungra hjóna.
4) —• NÝI TfMINN — Fimmtudagur 14. desember 1961