Nýi tíminn - 30.05.1963, Blaðsíða 2
2 SÍÐA
NÝI TlMINN
Fimmtudaffur 30. mai 1963
BAGT EIGA ÞEIR, SEM STÆRA SIG
AF LANDHELGISSAMNINGNUM
........———
afhentur erlendri þjóð þvert
ofan í gildandi íslenzk lög.
Þegar þess er einnig gætt,
að grunnlínurnar voru ekki
hreyfðar á ýmsum þeim stöð-
um,þar sem við að alþjóða-
reglum um firði og flóa áttum
rétt til útfærslu en getum nú
engu breytt nema með sam-
þykki Breta, verður enn
greiniilegra, að við Islendingar
liöfum verið látnir kaupa okk-
ar eigin eignir óbærilega háu
verði af Bretum.
Réttindi Breta
í landhelgi Islands
En fyrst svo er um hið
græna tré, útfærslu grunnlín-
unr.ar, hvað þá um hin atriði
landhelgisamningsins ?
Er það okkur hagur að
leyfa Bretum veiðar innan 12
mílna landhelginnar í 3 ár á
þeim tímum og þeim stöðum,
sem þeir kusu sér?
Auðvitað eru 3 ár í sögu
þjóðar ekki ógnarlangt tíma-
bil. En nú má öllum ljóst
vera, að það var ætlan stjórn-
arinnar, að hér væri ekki um
3 ár að ræða einvörðungu,
heldur var það stjómarinnar
áform, að þá yrðu bæði Bret-
ar og Islendingar orðnir aðil-
ar að Efnahagsbandalagi Ev-
rópu, og á grundvelli þess voru
notin af íslenzkri landhelgi
komin á nýtt samningsstig,
ef þau þá voru ekki beinlínis
heimil öllum aðildarríkjum að
jöfnu.
Undir þriggja ára ákvæð-
inu bjuggu svik, og það er á
engam hátt séð fyrir endann
á þvi, hvemig framhaldi þessa
máls reiðir af.
Nú erum við boðnir á
landhelgis- og markaðs-
ráðstefnu hjá Bretnm
Vafalaust hafa menn veitt
þvi athygli, að Bretar em nú
að efna til ráðstefnu um land-
helgismál. Þeir bjóða að samn-
ingsborðinu til sín fyrst og
fremst þeim þjóðum, sem hafa
orðið vombiðlar Efnahags-
bandalagsins eins og þeir
sjálfir. En þótt Island hafi
Þess I stað er vert að rifja
upp aðalatriði um gang land-
helgismálsins eins og það ligg-
ur fyrir í staðreyndum sem
máli skipta, þvi niðurlæging
þjóðarinnar og vesöld stjóm-
arvaldanna breytast ekki í
heiðurskrans, þótt um núver-
andi stjóm sé skrifað lof af
mönnum, sem sjáandi sjá ekki
og heyrandi heyra ekki, það
sem gerzt hefur og er að ger-
ast.
Útfærslan úr 4 í 12
mílur, en grunnlínur
Ólafs Thors látnar
standa
Árið 1958 var landhelgi Is-
lands færð út úr 4 mílum í
12 milur frá grunmlínum allt
umhverfis landið. Þetta var
gert í beinni andstöðu við
Sjálfstæðisflokkinn og óbeinni
andstöðu við Alþýðuflokkinn.
Gmnnlínum var hinsvegar
ekki breytt neinsstaðar, því
nefndir flokkar færðust sér-
staklega undan því að slíkt
væri gert í einum og sama á-
fanganum með stækkuninni út
i 12 mílur. Reynit var að hafa
um málið eins mikla samstöðu
innanlands og hægt var, og
því vom þeir látnir ráða þessu.
Það er því furðulegt, þegar
íhaldið talar um það sem
glæp, að ekki var gunnlínun-
um breytt jafnhliða útfærsl-
unni í 12 mílur. Slík er þung
ásökun á Sjálfstæðisfl., því
þær gmnmllnur, sem glæpur
var að láta standa óbreyttar
vom á sinni tíð ákveðnar af
Ólafi Thors.
Eignir Islands keyptar
dýru verði af Bretum
Nú er það hinsvegar rétt,
að útfærsla gmnnlinanna var
mál sem beið síns tíma og
hefði verið góð og lofsverð
1961, ef ekki hefði fylgt henni
hið versta ákvæði alls þess
vonda samnings, sem núver-
andi ríkisstjóm gerði við
Breta. En það var ákvæðið
um að aldrei framar skyldu
Islendingar færa út landhelgi
sína frekar, nema að fengnu
leyfi Breta eða eftir úrskurði
alþjóðadómstólsins, sem allir
■KwætanHaaaaaHHHB
Hér eru svart á hvítu sýnd þau hafsvæði, sem við að alþjóðareglum um grunnlínur fyrir firði
og flóa máttum helga okkur hvenær sem var, áður en samningurinn var gerður við Breta,
en samkvæmt honum eru nú cm alla framtið háðar samþykki þeirra.
Hluti samningsins
er leyndur
En hér hefur aðeins verið
fjallað um þá hlið landhelgis-
samningsims við Breta, sem
opinberlega hefur verið birt-
ur. Hitt er þó vitað og við-
urkennt frá upphafi af stjóm-
arvaldanna hálfu, að hluti
samningsins var ekki birtur
heldur er leynilegur viðbótar-
samningur.
Þau atriði sem mest
voru auðmýkjandi
voru leynileg
Hvergi hefur það opinber-
lega verið sagt, hvaða ákvæði
sá hluti samningsins kveður á
um.
Frá upphafi var þó vitað,
að þar voru ákvæði svo niður-
lægjandi og auðmýkjandi fyrir
Islendinga, að stjórnin taldi
sér ekki fært að birta þau
einkum með tilliti til þess, að
hún ætlaði að túlka samning-
inn sem „stórsigur Islands í
landhelgismálinu“ eins og við
höfum svo oft heyrt smánina
nefnda.
Einnig eru í leynisanuiiingn-
um ákvæ'ði svo hliðholl brezk-
um veiðiþjófum, að stjómin
mun hafa beðizt undan þvi.
að þau væru auglýst opinber-
lega.
En þótl þagað hafi verið
þunnu hljóðu um ákvæði
leynisamningsins, þá þegja
ekki staðreyndimar um fram-
kvæmd þeirra.
Hver sá sem fylgist með
íslenzkum sjávarútvegsmálum
og framkvæmd landhelgisgæzl-
unnar sér nú blasa við að
minnsta kosri þrjú efnisatriði
leynisamningsins.
Hlutaðeigandi cmbættis-
mömnum vcrða ekki ætluð þau
lausatök og það ábyrgðarleysi-
sem framkoma þeirra sýnir,
ef ekki lægi fjötur leynisamn-
ingsJns á bak við gerðir þeirra
aða aðgerðarleysi öllu heldur.
1. leyniákvaeði
Islendingar fá ekki að
hagnýta landhelgina til
togveiða umfram Breta
I FYRSTA LAGI hlýtur
það að vera atriði í leynisamn-
ingnum, að emgir skulu fá
meiri rétt til botnvörpuveiða
í landhelgi Islands en Bretar,
ekki einu sinni Islendingar
sjálfir.
Hver man ekki eftir þvi,
þegar mikill hluti vélbátaflot-
ans í Eyjum og víðar tók upp
botnvörpuveiðar sakir mann-
eklu og ýmissa annarra að-
stæðna á yfirstandandi vertíð
Framhald á 10. síðu.
I Ey.jablaðinu, sem út kom
hlnn 16. mai s.l. birtist grein
sú er hér fer á eftir um
„stórsigurinn" í landhelgis-
málinu við Breta, sem stjórn-
arflokkarnir leyfa sér svo
að nefna án tilits til stað-
reyndanna.
Greinarhöfundur hefur á
nokkrum stöðum, þar sem
fjallað var sérstaklega um
deilur Vestmannaeyjablað-
anna um mál þetta, vikið
málfari til almennara horfs.
Fátt er táknrænna um
blygðunarleysi stjórnarflokk-
anna en tal þeirra um land-
helgismálið. Því lýsa þeir sem
stórsigri sínum yfir Bretum
og hagfelldri lausn fyrir is-
lenzka hagsmuni. Og jafn-
framt tala þeir um andstæð-
inga sína sem svikara við mál-
stað Islendinga.
En þegar íhaldið og hækju-
lið þess ræðir þessa dag-
ana um „stórsigur" sinm 5
landhelgismálinu eru þeir þó
furðu seinheppnir, því Mill-
wood-málið hefur opnað augu
margra þeirra, er áður höfðu
takmarka'ð innsæi í málið, fyr-
ir því hvers eðlis „lausn land-
helgismálsins" raunverulega
er.
Reynt að breyta smán-
inni í heiðurskrans
vita að engin lög hefur til
þess að dæma eftir í slíku
máli, og að samþykki Breta
er ófrávíkjanlegt skilyr'ði
frekari útfærslu meðan samni-
ingurinn er í gildi, en honum
er ætlað að gilda um alla
framtíð.
Jafnvel útfærsla grunnlín-
anna, sem annars væri eini
ljósi punkturinn í svikasamn-
ingi ríkisstjói-narinnar við
Breta, er þvi of dýru verði
keypt.
Þetta ákvæði samningsins
um samþykki Breta við frek-
ari útfærslu er líka algert
brot gegn íslenzkum lögum,
því árið 1948 voru samþykkt
á Alþingi svonefnd land-
grunnslög, sem kveða svo á,
a'ð Islendingar telji sig eiga,
eina og óháða, lögsögurétt á
öllu landgrunninu við Island.
En með saomningunum við
Breta er sá réttur að parti
O *-4* GruwsSrvsítnAii
Gwnrjr»*
" ■■ P'sVveiAttTfkmörV
vAroAAjþf}&usv/eel[
SRerfi
samninginn við Breta eftir
þær, að sverja fyrir frekari
landhelgissvik fyrir þessar
kosningar en setjast svo að
borðinu með Bretum og semja
að nýju, ef þeir fengju að-
stöðu til, eftir næstu kosning-
ar, enda er það margyfirlýst
stefna þeirra, að ekki þurfi að
vanda íslenzkum útvegi kveðj-
umar, því við getum hvort
sem er ekki lifað á honum.
Það eru mikil fim, sem í-
haldið heldur fram um að-
gerðir vinstri stjórnarinnar í
landhelgismálinu. Ekki er það
þó alls staðar á sama veg,
sem haldið er fram af íhalds-
ins hálfu í því efni.
I Vestmannaeyjum er því t.
d. haldið fram, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi ólmur viljað
færa út grunmlínur 1958 en
ekki fengið því ráðið fyrir of-
riki Alþýðubandalagsins.
Þessa firru hefur íhaldið
þó líklega ekki leyft sér að
bera á borð annars staðar.
En þótt það sé óneitanlega
nokkur freisting að rekja
þessa og fleiri hliðstæður
sundur í einstökum atriðum
og sýna fram á þau botnlausu
ósamnindi sem bak við þær
liigja, þá skal hér yfir það
hlaupið.
Þótt stjórnmála-
flokkarnir bétu
því fyrir síðustu
kosningar að
halda fast á rétti
fslands til 12
mílna landhelgi
umhverfis landið
allt, sömdu þeir
um veiðirétt Breta
og síðar einnig
Þjóðverja á þeim
svæðum landhelg-
innar, sem svörtu
reitimir á korti
þessu sýna.
aprn
agust
ekki opinberlega komið því í
verk að sækja um aðild að
EBE, þá erum við samt meðal
þeii-ra þjóða, sem boðnar eru
til fiskmarkaðs- og landhelgis-
ráðstefnunnar hjá Bretum.
Það verður ekki mikill vandi
fj'rir stjómarflokkana, sem
samþykkt höfðu fyrir síðustu
kosnimgar að hvika hvergi frá
12 mílna landhelgi umhverfis
allt landið, og gerðu svo