Litli Bergþór - 26.05.1984, Blaðsíða 10

broti^og með stóru letri. Ég sá ekki bessa gerð af Nýja testamnenti
nema á heimili foreldra minna. Þetta bótti sérstaklega hentucjt,
vegna bess hvað letrið var stórt. Nú, en um bessar mundir fór nú
að koma dálítið af lesefni, sem var ætlað fyrir börn. Það var t.d.
'•Unga ísland"og annað blað, sem hét "Æskan." Og bíðum nú við, svo
komu barnabækur eftir hann Sigurbjörn Sveinsson, og á bessu tíma-
bili, begar ég er innan við fermingu, komu út bjóðsögur, lítil
bók, sem valið hafði verið í af einhverjum mönnum, sem höfðu bók-
menntasmekk og töldu ekki siðspillandi, að börn og unglingar læsu
betta.
Og enn fer Guðmundur nokkrum orðum um nágranna sína með Hlíðun-
um, sem voru, að hans sögn merkis menn, - Magnús í Austurhlíð, sem
var hrókur alls fagnaðar og söngmaður mikill, Geir í Múla, sem
hann kynntist bó minna vegna fjarlægðar, en var að annarra sögn
merkasti maður og varð of skammlífur, dó úr taugaveiki 1916, Brynj-
ólf Byjólfsson á Miðhúsum og fjölskyldu hans nefnir hann einnig.
- Þetta var hollur félagsskapur, segir hann, pegar ég lít til
baka, Og pá hefur hann einnig í huga pá, sem síðar námu land með
Hlíðum, Gísla og Sigríði í Úthlíð og marga fleiri.
Og enn um Ungmennafélagið-------------------------------------——
- Bn bað verður náttúrlega eins konar andleg bylting við stofn-
un Ungmennafélagsins. Einkum tel ég nú, að fyrstu árin, begar betta
félag var að mótast og festast, hafi verið mikið merkistímaskeið.
^ Voru menn ekki tregir í byrjun að taka til máls og láta að
sér kveða?
- Jú, og bað var viss tortryggni hjá öldruðu fólki gagnvart
bessum félagsskap. Það var ekki hægt að segja, að pví væri almennt
tekið tveim höndum. Og ekki er mér alveg grunlaust um, að á sumum
heimilum hafi verið heldur lagzt á móti bvx, að yngra fólkið gengi
í betta félag. Aftur á móti var sums staðar ákveðin hvatning.
- Eitthvað hefur pó t.d. leikstarfsemi tíðkast, áður en Ung-
mennafélagið kom til sögu* að sínu leyti eins og söngurinn.
- Jú, jú. Ég held, að bað hafi nú verið byrjað á leikstarfsem-
inni bannig, að leiknir voru málshættir. Þetta var eiginlega eins
konar gáta. Ahorfendur áttu að geta upp á bví, hver málshátturinn
væri. Bg held, að Guðni heitinn á Kjaransstöðum hafi verið snjall-
astur að finna út, hver málshátturinn var. Svo voru teknar smásög-
ur og unnin úr peim leikrit. Og mest held ég, að bau hafi nú starf-
að að bví Sigurlaug á Torfastöðum og Sumarliði Grímsson. Þetta
voru sögur eins og Marías, Anderson og Vistaskipti eftir Einar
Kvaran.
- Ferðalög fóru að tíðkast, eftir að Ungmennafélagið var stofn-
að. Var nokkuð um ba-u áður?
- Ekki man ég nú til bess. En úr bví að kom fram á miðjan annan
tug aldarinnar, pá varð petta nokkurn veginn árvisst, að fariö var
í ferðalag að sumrinu. En baö var náttúrlega undir veðri komið,
hve ánægjulegt petta var. En ef veðrið lék í lyndi, bá var betta
að sjálfsögðu skemmtilegt.
Ekki má gleyma Ögmundi gamla á Reykjum ---------------------------
r Þú hefur nú víðar verið heldur en hér'í Tungunum, og víðar
farið og mörgum kynnzt. Það væri nú gaman að heyra svona örlítið
af beim mönnum, sem pér eru minnisstæðastir frá lífsleiðinni.
- Já, mér er nú minnisstæðast ' petta, sem var að gerast á
fyrstu tuttugu árum mínum hér heima. Og nokkra menn hef ég nefnt,
og ekki má gleyma Ögmundi gamla á Reykjum, föðurbróður mínum. Ög-