Litli Bergþór - 01.05.2008, Page 8

„Takt' ofan húfuna skómakaraskratti“
Ég skaust upp að Heiði á síðasta vetrardag til
fundar við heiðursmanninn Sigurð Þorsteinsson.
Erindið að þessu sinni var að inna hann eftir ferli
sínum sem leikari í gegnum tíðina. Það var ekki
komið að tómum kofanum hjá Sigurði og hér á
eftir fylgir frásögn hans:
Leikstarfsemi byrjaði áreiðanlega hjá
Ungmennafélaginu skömmu eftir að það var stofn-
að. Þá var auðvitað ekkert samkomuhús og því var
farið á heimili þar sem voru rúmgóð húsakynni og
baðstofur og þá voru jafnvel tekin upp rúm til að
útbúa samkomusal. Ég held að þessi leikstarfsemi
hafi ekki verið þannig að leikritin hafi verið æfð upp
heldur hafi þetta verið meira í samlestrarformi. Ég
tel að „Galdra-Loftur“ hafi verið tekinn svona og
eins var tekið úr Manni og konu og Pilti og stúlku á
þennan hátt. Ég heyrði foreldra mína og fleiri tala
um að svona hefði þetta verið í þessum baðstofu-
leikritum.
Svo var samkomuhúsið á Vatnsleysu byggt. Húsið
var lítið, örugglega mikið innan við 100 fermetrar
en ég man nú ekki nákvæmlega hversu stórt það var.
Leiksviðið hefur verið svona þrír til fjórir metrar á
dýpt og breiddin kannski fjórir til fimm metrar eða
um það bil 20 fermetrar. Það voru búningsherbergi
sitt hvoru megin við sviðið og svo var hægt að
ganga á bak við þannig að ef maður fór af sviðinu
öðrum megin þá gat maður komið inn hinum megin.
Mér er minnisstætt tjaldið sem var fyrir sviðinu, það
var geysilega fallegt. Gullfoss var málaður á það og
sást hann þegar það var niðri í fullri lengd, en því
var rúllað upp þegar dregið var frá. Ég veit ekki
hver málaði þetta en það hefur verið listamaður,
þetta var svo vel gert.
Fríða Gísladóttir í Hrosshaga, Sigurjón Kristinsson, Vegatungu,
Sigurður Þorsteinsson, Heiði og Bragi Þorsteinsson, Vatnsleysu
íLeynimel 13 árið 1967.
Sigurður Þorsteinsson í ræðustól í Aratungu.
Mitt allra fyrsta hlutverk var í leikritinu Hans og
Grétu. Þá var ég í barnaskóla en það voru settar upp
samkomur á vegum hans á hverjum vetri á
Vatnsleysu með skemmtiatriðum og leikritum. Þar
voru börnin í aðalhlutverkum en það var svolítill
spotti að fara á milli Reykholts og Vatnsleysu gang-
andi eða á hesti.
Skugga-Sveinn var settur þar upp tvisvar sinnum,
það var nú líklega um 1942 eða 1943 minnir mig.
En það er um það leyti sem ég fer að vera með í
leikritum hjá Ungmennafélaginu. Ég var samt ekki
með í Skugga-Sveini þar sem ég var þá á
íþróttaskólanum í Haukadal, annars hefði ég
áreiðanlega verið með.
Þegar Skugga-Sveinn var settur upp voru búin til
mikil leiktjöld. Þau voru söguð út í krossviði og
máluð og þóttu rosalega flott og voru lengi til. Það
var mikið átak að koma þessu upp, það er mikill
söngur í stykkinu en ekkert hljóðfæri var til annað
en lítið orgel eða harmoníum sem var spilað á bak-
sviðs. Svo voru náttúrulega ekki til önnur ljós en
lampar, luktir og kertaljós. Það var ekkert rafmagn.
Þessu man ég vel eftir! Sá sem lék Skugga-Svein
og þurfti að syngja hann hafði ekki lag og gat því
ekki sungið. Það var Jóhannes Jónsson í Ásakoti,
sem var góður leikari og þekkti Skugga-Svein út í
gegn. Hann kunni lagið og textann og allt saman en
sá háttur var hafður á að faðir minn stóð baksviðs
og söng lagið alltaf fyrir hann en Jóhannes hreyfði
varirnar og lék jafnharðan þannig að það tók enginn
eftir því að hann syngi ekki sjálfur. En fólki fannst
Jóhannes hafa skyndilega fengið feikilega góða rödd
Litli Bergþór 8