Litli Bergþór - 01.12.2009, Qupperneq 14

lagið með þeim, fara í söngferðir innanlands sem utan
og njóta lífsins í góðum félagsskap.
Hestamennska er líka á áhugasviðinu. Eg á hross og
fæ nokkur folöld á hverju ári sem ég vel úr til ásetnings
og þau eru nokkur sem fara áfram í tamningu. Aðallega
er þetta gert til að koma fjölskyldunni upp þægilegum
og skemmtilegum reiðhestum svo hægt sé að bregða sér
á bak. Fjölskylda Signýjar var alltaf með svolítinn bú-
skap rétt fyrir utan Reykjavík, um 30 kindur og nokkur
hross og systir hennar er talsvert mikið í hestamennsku
og hefur verið með hesta í hagabeit hjá okkur. Hún ríður
gjarnan hingað austur í sleppitúra og dætur okkar, sem
eru allar vel hestvanar, taka þátt í þessum sleppitúrum.
Það er farið þó nokkuð á hestbak hér á sumrin þegar
heyönnunum sleppir og á haustin er það hefð að ríða í
Skaftholtsréttir í Gnúpverjahreppi. Þar safnast stórfjöl-
skyldan saman á réttardaginn, fær sér góða kjötsúpu og
nýtur dagsins. Við bræður og fjölskyldur höfum líka
stundum sett hrossin okkar á kerru og brugðið okkur
svolitla leið og tekið svona góðan dag og riðið um, t.d.
höfum við farið austur í Rangárvallasýslu og riðið þar
dagstund og svo komið aftur heim að kvöldi, þetta er
mjög sniðugt fyrir fólk sem er bundið af búi.
Ég hef líka alltaf lagt mikinn metnað í framleiðslu
mjólkur. Ég vil gera vel við gripina og fá þokkalegt út
úr þeim en það gerir maður að talsverðu leyti með því
að afla sér góðs heyfengs og annars heimagerðs fóðurs
og það hefur mér oftast tekist bara bærilega að gera.
Ég hef verið í félagi kornbænda núna um nokkurra ára
skeið, það var stofnað með Grímsnesingum og Laug-
dælum. Við erum 16 kúabændur sem gerðum með okk-
ur félagsskap um að koma okkur upp tækjum og tólum
til þess að geta staðið sjálfstætt að ræktun og úrvinnslu
á korni. Það hefur verið mjög ánægjulegt að fylgja
þessari þróun eftir og ég hef reyndar verið í stjórn þessa
félags sem heitir Gullkorn. Það er ekki síst á svona um-
brotatímum þegar öll aðföng í landbúnaði hafa hækkað
stórlega að bændur huga kannski enn frekar að öflun
heimafóðurs.
Búskapurinn og kirkjan
Aður en við komum hingað höfðu orðið nokkrar
búháttabreytingar á staðnum. Björn Erlendsson og
María Eiríksdóttir bjuggu með töluvert margt sauðfé,
eða um 300 þegar mest var. Hér er svo mikið landrými
að ekkert af fénu var sett á fjall, það gekk allt í heima-
högunum. Þau voru með kýr líka en það var mikið
minna umfang á þeirri búgrein hjá þeim. Við keyptum
alla þá gripi sem þau voru með og nánast öll tæki. Það
hafa verið um 12 kindur og 16 kýr sem við tókum við
auk geldneyta og hrossa. Þeir skilmálar eru á Skál-
holtsjörðinni að maður leigir jörðina og húsin en á
sjálfur allan reksturinn.
Við héldum kindunum alveg þangað til að riðan
fór að herja á sveitina og ákveðið var að skera niður
vegna hennar. Fyrir okkur var þetta áhugamál en ekki
afkomumál þannig að það var auðvitað sjálfsagt mál
að hjálpa til við að hrekja þessa veiki héðan burt. Það
var samt mjög mikilvægt og skemmtilegt tímabil að
hafa þessar kindur bæði okkar og dætranna vegna, við
náðum að kynna þeim íslensku kindina og sauðburðinn
og allt sem því fylgir. Þær eru reyndar allar hændar að
Fjölskyldan í Skálholti.
skepnum og þykir vænt um þær og þær nutu sín mjög
vel í sauðburði, ekki síst ef eitthvað bjátaði á og þurfti
að hlúa að, þá var það gert af mikilli einlægni. Það
kom fyrir að við værum með heimalninga og dætumar
höfðu gaman af því. Yfirleitt voru þeir tjóðraðir hérna
úti en þær áttu það til að taka þá með sér í göngutúra,
ég man t.d. eftir því að Alexandra heimsótti Hilmar með
einn heimalninginn sem var farinn að haga sér eins og
hundur.
I viðbót við búskapinn er ég í hálfu stöðugildi í þjón-
ustu við Skálholtsstað. Það hefur sjálfsagt verið þannig
lengi að það er ákveðin eftirlits- og umhirðuskylda á
bóndanum gagnvart staðnum. í því sambandi má nefna
að hér er sjálfstæð hitaveita sem ég hef umsjón með.
Eins var það lengi vel þannig að við Signý sáum um
reksturinn á sumarbúðunum, héldum utan um leigu-
pantanir og skipulag á þeim auk þess að innheimta fyrir
leigu og þrif. Eftir á að hyggja þá finnst mér ótrúlega
magnað að við skyldum koma þessu öllu þokkalega
fyrir inn í okkar dagskrá, m.a. vegna þess að það hefur
alltaf verið töluverð aðsókn að þessu á veturna, þó aðal-
lega um helgar. Þá er Signý í fullri kennslu þannig að
það var oft heilmikil vinna á föstudögum að gera klárt
fyrir það fólk sem var að koma í gistingu. Síðan færðist
þetta í áföngum yfir á skrifstofu Skálholtsstaðar, fyrst
fóru bókanirnar og fjármálahliðin og síðan þrifin.
Hvað meðhjálparaembættið áhrærir þá var aldrei
samið neitt sérstaklega um það við mig. Það var þannig
í tíð Björns Erlendssonar að hann var meðhjálpari í
kirkjunni og það æxlaðist svona í góðri samvinnu við
séra Guðmund heitinn að ég tók líka við því embætti.
Sem slíkur kem ég að mörgum athöfnum sem fara fram
í kirkjunni, s.s. hjónavígslum, skírnum og útförum.
Nú hafa útfarir hérna úr nágrannasveitunum færst að
allnokkru leyti hingað í Skálholt þannig að það er orðið
talsvert meira umfang á þeirri vinnu.
Yfir sumartímann þ.e. frá seinni hlutanum í maí og
fram að mánaðamótum ágúst- september, eru ráðin
ungmenni sem kirkjuverðir að kirkjunni. Það er gert
vegna ferðamanna, en það er geysileg aðsókn fólks yfir
sumarið. A þeim tíma þarf ég til þess að gera lítið að
sinna kirkjunni fyrir utan útfarir og sérviðburði sem ég
kem að. Að verulegu sjá kirkjuverðirnir um að aðstoða
Litli Bergþór 14