Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.01.2006, Blaðsíða 15

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í janúar 2006
gaman af að kroppa hér og þar eftir því sem mér
dettur í hug í það og það skiptið. Eg skrifa svo inn á
tölvuna hver hefur búið á hverjum bæ hvert árið og
prenta það út og vinn með það. Eg hef reynt að taka
allt með í manntölunum sem einhverju máli skiptir.
Skemmtilegur tvíverknaður
Nú vitið þið það best að ýmsu í aðalmanntölunum er
afar varlegt að treysta, eins og aldri fólks og fæð-
ingarsókn og ber ekki alltaf saman við frumheimild-
irnar. Menn vissu oft ekki betur, enda rniðaði fólk oft
aldur sinn við vikudaga en ekki mánaðardaga, kvaðst
fætt t. d. laugardaginn í 12. viku sumars eða fyrsta
sunnudag í Góu. Eg man að gamalt fólk í mínu ung-
dæmi talaði stundum þannig.
Stafsetning á nöfnum fólks er einnig oft mjög
mismunandi. Eg get tekið sem dæmi nafnið Sesselja
sem ég held að sé skráð á níu mismunandi vegu.
Þannig að þegar farið er að skrifa þetta niður verður
oft að staðla þessa stafsetningu. Eg man t.d. eftir
Filipusi Filipussyni, silfursmið í Skaftafellssýslu,
sem presturinn skráði í kirkjubókina Phelpus
Phelpusson. Flestum finnst nú sjálfsagt að það ætti
að kalla þann ágæta mann Filipus eins og hann
kallaði sig jafnan sjálfur.
Ég er sem sagt að bauka við þetta, skrái fyrst inn
á tölvu, prenta það út og færi svo inn viðbætur með
penna, það er þægilegra finnst mér. Þegar ég er búinn
að færa inn dálítinn slatta færi ég þetta svo allt inn á
tölvuna.
Þetta mundi margur segja að væri tvíverknaður,
en það gerir ekkert til, mér finnst þetta skemmtilegra
og ég er í raun ekki að gera þetta fyrir neinn nema
sjálfan mig. Hitt er líka það að þegar maður marg-
skrifar sama hlutinn þá lærir maður hann.
Aldrei búinn
Þá kemur að þessu: Hvers vegna í ósköpunum ertu
að þessu? Ég er bara að þessu mér til gamans. Það
hefur enginn beðið mig að gera þetta, enginn hvatt
mig til þess.
Það er nokkuð til sem heitir Fræðafélag þama
fyrir norðan, ég hef tvisvar farið á fundi hjá þeim.
Það var eitt af markmiðum þess góða félags að gefa
út einhvers konar ábúendatal yfir sýsluna eins og
búið er að gera annars staðar. En menn hafa alltaf
verið að bíða eftir því að einhver annar gerði það. Ég
hef sagt þeim aðeins frá því sem ég er að gera svo að
þau vita nú af því þar. Það eina sem hefur gerst þar
er að tvær áhugasamar konur hafa skrifað upp
kirkjubækur eftir filmum og ég hef fengið ljósrit af
því og þetta hjálpar mjög mikið.
Nú spyr einhver: Hvenær verðurðu búinn að
þessu? Ég verð aldrei búinn að þessu. Þetta er meira
verk en svo að ég vinni það á minni ævi. Ég veit
náttúrlega ekki hversu löng hún verður. Hún getur
endað hvenær sem er. En það getur líka teygst úr
henni sem ég vona reyndar. Kannski taka þá ein-
hverjir aðrir við. Svo spyrja aðrir: Hvenær á að gefa
þetta út. Ég hef enga hugmynd um það. Ég er ekkert
að gera þetta til þess að gefa það út. Þetta er bara
einhvers konar árátta hjá mér sem lætur mig ekki í
friði.
Vakna kl. 5
Þá mætti líka spyrja: Hvenær vinnurðu þetta? Það er
nú svo að þó ég sé hættur í föstu starfi þá hef ég nóg
að gera og sinni ýmsum störfum fyrir mína gömlu
stofnun. Einu sinni talaði ég við ykkur um gullsmiði
og þetta verk mitt um íslenska gullsmiði er enn bara
hálfkarað. Það er samt það sem mest liggur á að ég
ljúki við. En ég gríp nú hverja stund til þess að tína
saman þennan fróðleik um Húnvetningana. Guð má
ráða hvernig þetta endar. Stundum vakna ég klukkan
5 á morgnana. Þá sest ég kannski við í klukkutíma ef
ég er sæmilega hress. Stundum tek ég með mér
tölvuna ef ég fer eitthvað og ég get sest niður og bætt
inn á hana og prentað síðan út. A kvöldin sest ég
í Víðidal.
Það bólaði aldrei neitt á því að menn í mínu heimahér-
aði tækju sig til og færu að safna saman í ábúendatöl
eða æviskrár, segir Þór Magnússon. (Ljósmynd Björn
Jónsson)
niður smástund, ef ég er ekki of syfjaður, og tek fram
möppurnar með Ijósritunum úr manntölunum. Þetta
eru mjög óskipulögð vinnubrögð og ég vil ekki
ráðleggja neinum að vinna svona nema þeir vilji það.
Allir skynsamir menn fá sér forrit og pikka inn í það.
Þetta er það sem ég er að bauka við, að tína saman
heimildir um mína gömlu sýslunga. Ég hef að vísu
ekki tekið fólk í þessa æviskrá sem nær ekki tvítugs-
aldri. Ég hef miðað við fólk sem kemst yfir tvítugt og
er þá líklegt til þess að eiga afkomendur. Það er
undantekning ef ástæða er til þess að skrá yngra fólk.
En auðvitað koma öll börn með í ábúendatalið sem
er sett upp mjög svipað og Jón Guðnason gerði með
Dalamenn og Strandamenn.
Adam og Eva
Ég reyni að gera þetta eins ítarlega og hægt er. Ég tek
fæðingardaga bama og fæðingarstað, jafnvel þótt þau
komist ekki upp. Það segir hvar foreldramir bjuggu
http://www.vortex.is/aett
15
aett@vortex.is