Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.03.2008, Page 16

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í mars 2008
í V. ættlið einritast svo nöfn foreldranna með tölu-
setningum í samræmi við nr. nafnanna sem vísað er til.
Þess ber vandlega að gæta við ættskráningar, að
þá er einstakir ættstuðlar verða eigi raktir, þá verða
tölusetningar þær, sem nöfnunum ættu að fylgja, ef
þau hefðu verið þekt, að falla niður, en mega ómögu-
lega færast yfir á aðra einstaklinga ættliðsins; liggur
það í hlutarins eðli, þar sem sérhverjum forfeðranna
er fyrirfram markaður bás á ættskránni, svo sem fyrr
hefur verið sýnt.
Vil ég svo ljúka línum þessum með þeirri ósk, að
góðir menn og sérfróðir gaumgæfi mál þetta og láti
álit sitt í ljósi. Er mér það ljúft og skylt að gefa allar
upplýsingar hér að lútandi, sem í mínu valdi standa,
hvort heldur bréflega eða munnlega, því að vel má
vera, að margt sé ekki svo náið skýrt sem vera ber.
Reykjavík 12. okt. 1922
Barði Guðmimdsson
Ættir Þingeyinga
Erindi flutt á félagsfundi hjá Ættfræðifélaginu af
Brynjari Halldórssyni 25. okt. 2007
Ágætu félagar.
Ég vil byrja á því að þakka
fyrir þetta tækifæri að
spjalla við aðra sem hafa
fengið þessa háskalegu
ættfræðibakteríu. Það
verður að viðurkennast að
á vissan hátt erum við
sjúklingar; fíklar. En sem
betur fer þó ekki mjög
hættuleg umhverfi okkar.
En það var ekki þetta
sem ég ætla að gera að
umtalsefni í kvöld, heldur
að ræða um þingeyska
ættfræði. Þingeyingar eru
svo heppnir að hafa átt marga góða fræðimenn á þessu
sviði á löngum tíma, margir kannast við Sellanda-
Bjarna og ekki má gleyma Indriða Þórkelssyni á Fjalli.
Hann fæddist 1869 og virðist hafa verið sískrifandi
upp hverskonar fróðleik, afritað kirkjubækur, tekið
saman ábúendatöl og hvaðeina sem hann hefur viljað
forða frá gleymsku.
Indriði sonur hans tók sér fyrir hendur að safna
saman skrifum föður síns og binda saman í bækur,
sem hann síðar gaf Héraðsskjalasafni Þingeyinga.
Þetta urðu langt yfir 100 bækur. Þess vegna vekur
það furðu, að allt þetta gerði hann í hjáverkum þeg-
ar hann átti frjálsa stund frá erilsömum búskap, var
auk þess áberandi í félagsmálum sveitar sinnar og
afkastamikið ljóðskáld. Eitthvað af ljóðum hans
komst á prent meðan hann lifði, en annað ekki utan
einn smábækling.
Nýjar leiðir
Eins og áður sagði, tók Indriði sonur hans að sér að
koma skrifum föður síns í kerfi, og greinasafn eftir hann
kom út í sérstakri bók í umsjá Indriða. Indriði vann
þarna mikið og ómetanlegt starf, en á þeim tíma var
helst farin sú leið þegar verið var að skrá staðbundnar
upplýsingar, að skrá fólkið upp í stafrófsröð.
Indriði fór alveg nýjar leiðir, vildi skrá fólkið eftir
ættum, en þó halda sig að mestu innan héraðs. Hann
notaði íbúatalið frá 1950 sem grunnviðmið, skráði
alla sem þar voru á skrá og fæddir í Þingeyjarsýslum,
og svo afkomendur þeirra og forfeður. Tók hann
þannig saman grunn að öllum þeim ættum sem hann
taldi að ættu heima í þessu ritsafni, og við sem ekkert
getum gert án þess að nota tölvur eigum mjög erfitt
með að átta okkur á því hvernig það var mögulegt
með aðeins pennann og höfuðið að vopni.
Að vísu er þessi grunnur ekki fullfrágengið handrit
til prentunar, en eigi að síður ómissandi við áfram-
hald verksins. Þessi vinna hans varð til þess að sjálf
útgáfan sat á hakanum, og leið nokkuð langur tími
á milli bóka. Þó stóð hann fyrir útgáfu á fjórum
fyrstu bókunum, og kominn með nánast fullfrágengið
handrit að þeirri fimmtu, þegar heilsufarsástæður og
fleira varð til þess hlé varð á útgáfunni.
Gagnabanki
Árið 1995 ákvað Héraðsnefnd Þingeyinga að styðja
áframhaldandi útgáfu á bókaflokknum, og var ég
undirritaður ráðinn ritstjóri í samvinnu við Indriða.
Tel ég það mikil forréttindi að fá að starfa með honum.
Fyrstu árin var samvinna okkar nokkuð náin, meðan
ég var að komast inn í verkið, og raunar var allt gert
í samráði við Indriða. Mikil vinna var í upphafi að
tölvuskrá allar upplýsingar úr þessu mikla gagnasafni,
og auk þess hef ég farið yfir kirkjubækur og unnið í
hinu mikla safni föður hans sem ég hef áður nefnt.
Af eðlilegum ástæðum hef ég smátt og smátt til-
einkað mér aðferðir við að vinna verkið, og verið að
þróa þær eftir því sem reynslan hefur kennt. Ég hef
verið spurður hvað ég væri lengi að vinna við hverja
bók. Því er erfitt að svara, því stöðugt er unnið við að
Brynjar Halldórsson, sem
hefur haft veg og vanda
af útgáfu Ætta Þingeyinga
undanfarin ár.
http://www.ætt.is
16
aett@aett.is