Landneminn - 01.01.1950, Blaðsíða 17

viðureign við franskan nýlenduher hefur frelsað níu
tíundu hluta lands síns. Fyrir nokkrum mánuðum lét
Phibul Songgram einræðisherra Síam, annars ná-
grannalands Kína, flugvélar flytja fjörutíu tonn af
gulli til Bandaríkjanna til geymslu í bönkum þar. Orð
leikur á, að þessir gullflutningar stafi af því, að
Songgram óri fyrir, að fyri'r honum eigi ekki að liggja
að eyða ellinni í föðurlandi sínu.
★
í Afríku, þeirri heimsálfunni, sem nýlenduveldin
hafa vendilegast skipt á milli sín, logar nú allt í and-
stöðu gegn yfirdrottnurunum. Á einu ári hafa Bretar
gripið til herlaga og hernaðaraðgerða í fjórum Afriku-
nýlendum sínum: Uganda, Nigeriu, á GuBströndinni
og í Eritreu. Hinn svarti kynstofn Afríku ætlar sér
auðsjáanlega ekki að vera til lengdar eftirbátur gula
mannsins í Asíu. Borgarastétt Vesturlanda er orðin ör-
vona um, að normaltímar hennar komi nokkru sinni
framar, og hefur fundið frábærlega skarplega skýr-
ingu á, hvað valda muni. „New York Times“, virðu-
legasta íhaldsblað Bandaríkjanna, birti þessa skýr-
ingu fyrir áramótin. Það hafði eflir belgísku leyni-
þjónustunni, að ókyrrð mikil væri meðal svertingja í
belgísku nýlendunni Kongó, þar sem u.nnið er úr jörðu
úraníum, sem Bandaríkjastjórn fær til kjarnorku-
framleiðslu. Hinum belgisku spæjurum þótti ekki ör-
grannt um að orðið hefði vart við njósnara á þessum
slóðum, svertingja, í þjónustu Rússa. Og það sem
meira var, belgiska leyniþjónustan lét hafa eftir sér,
að fengizt hdfði vitneskja um, að sextíu svertingjar
hefðu laumast til Moskva og þaðan aftur til Kongó.
En það ískyggilegasta var, að í Moskva áttu þeir að
hafa setið námskeið, „löguð eftir göldrum innfæddra
manna í Kongó“. Þarna er auðvitað fengin snjallasta
skýring á óánægju nýlendubúa með yfirrráð erlendra
manna. 1 Moskvu sitja seiðskrattar Stalíns og magna
seið að saklausum siðmenningarfrömuðum nýlendu-
veldanna, sem auðvitað eru alls ómáttugir gegn slíkri
forneskju.
★
Það er áreiðanlega óhætt að lofa „New York Tim-
es“ og leyniþjónustu hans hátignar Belgíukonungs að
kenna einhverjum nútíma Sæmundi fróða eða Eiríki
frá Vogsósum um sjálfstæðisbaráttu nýlenduþjóð-
anna. Menn, sem eru að bíða ósigur, verða að fá að
hugga sig við einhvern barnaskap, úr því að þeir eru
ekki menn til að horfast í augu við staðreyndirnar, að
þeir eru orðnir aftur úr þróun sögunnar. Yfir Asíu
og Afríku gengur nú alda þjóðfrelsisbaráttunnar,
Forleikur
Stöðvaðu leik þinn, v llta veröld,
knýðu úr strengjum kliðmýkra lag.
Mildaðu þina hrjuju hljóma,
leiktu nú, þegar liður d dag,
róandi rökkurstef.
Tr;llir mig þessi tónaseiður,
— jirrir mig sjúkan jriði og ró.
Heyrði ég strokið brotnum boga
um brostinn streng, og hljómurinn smó
eyru min, ekkasár.
Hvi er mér þessi þrd i huga:
— Töfrum magna hið talaða orð,
svo heyrist það yfir hljómkviðu lijsins,
falli sefandi’ d feigðarstorð,
máttugt og milt i senn.
Stöðvaðu leik þinn villta veröld,
fjötraðu óttans ferlega hramm.
Mér eru orð d mdlvana tungu,
ég sœri þig nótt, — seyddu þau fram,
sterkari stormsihs gný.
Ásgeir Ingvars.
svipuð þeirri, er reis hæst í Evrópu á fyrstu tuttugu
árum aldarinnar. Þjóðfrelsisbarátta nýlenduþjóðanna
er tengd þjóðfélagsbyltingu langkúgaðrar alþýðu og
tæknibyltingu gegn frumstæðum framleiðsluháttum.
Undirokuðu þjóðirnar heimta frelsi, réttlæti og vel-
megun og ætla ekki að láta erlenda ofríkismenn liafa
sig að féþúfu lengur.
Yfirstétt Vesturlanda situr hins vegar eftir með sárt
ennið. Aðstaða hennar til að halda í skefjum óánægju
alþýðu eigin landa hefur upp á síðkastið bvggzt á
því, að hún gæti hagnýtt auðlindir fjarlægra nýlendna
og annarra frumstæðra landa í sína þágu. Uppreisn ný-
lenduþjóðanna gerir því meira en binda endi á heims-
drottnun auðvaldsríkja Vestur-Evrópu og Norður-
Ameríku. Hún skerpir átökin milli alþýðu manna og
forréttindastéttanna í auðvaldslöndunum sjálfum.
Endalok nýlenduskipulagsins eru fyrirboði um enda-
lok auðvaldsskipulagsins.
LANDNEMINN 15