Unga Ísland - 01.11.1911, Blaðsíða 8

UNGA ÍSLAND
88
Með liugheitri óþreyju barnshjartans
og starandi þrá biðurn við börnin jól-
anna. Jólanna, sem allflest erlend börn
myndu telja fátækleg og gleðisnauð. En
oss vóru þau fögnuður Iífsins, inndælt,
lifandi æfintýr. — Þá vóru allsnægtir
allra gæða: jólabrauð, kleinur, pönnu-
kökur — og laufabrauðið í hraukum og
hrúgum. Og svo fengu allir á heimil-
inu jólagjafir. Piltarnir og stúlkurnar.
Allir saman. Á jólunum áttu allir að
vera glaðir. Engum var gleymt. — Og
þá vóru öll kertin! Inndæl, hvít tólgar-
kerti handa öllum börnunum og full-
orðna fólkinu líka. Það vóru jólatrén
okkar! Ljós í hverjum krók og kima
milli búrs og baðstofu. Því jóliu eru
gleðihátíðin bjarta.
— — — Aðfangadagur jóla heima. —
Pabbi og vínnumennirnir eru í fjárhús-
unum mestallan daginn. Allir gripirnir
fá dálitla aukagjöf, og moðinu er fleygt
út undir húsveggina handa snjótittlingun-
um — og rjúpunum.
Senn líður að kveldi. Búið að þvo
öll börnin úr heitu og skifta á þeim föt-
um frá hvirfli til ilja, nýjum, fallegum
fötum, svo enginn hræðist nú jólakött-
inn. Vinnufólkið fær einnig sitt plaggið
hvert, sokka, vetlinga, e. þ. h. Og and-
litin eru björt og glöð. — Svo les pabbi
jólalesturinn, allir syngja fyrir og eftir,
og barnaraddirnar hljóma fagnandi undir
þröngu baðstofurjáfrinu.
Svo er farið að borða.
Þá er líður á kvöldið, fer »ganilafólk-
ið« að hátta, eins og vant er, en börn-
og »unga fólkið« situr frameftir nóttinni,
með gáska og ganini, meðan kertin end-
ast, eða þá þyrpast þau utan um eitt-
hvert vinnuhjúanna og biðja um sögur
og æfintýr, inndæl æfintýr, sem lyfta barns-
huganum langt út fyrir hin þröngu tak-
mörk baðstofunnar, út yfir snæhafið enda-
lausa — til gull-halla og grænna skóga
fyrir sunnan sól og niána. — — —
Á jólunum er heimsóknatími æskulýðs-
ins. Gangandi og á skíðum er farið
yfir fannaflákana. Eða þá, ef hjarn er
og ísar, eru reiðhestarnir leiddir út.
Skaflajárnaðir, kliptir og kembdir, sléttir
á hár og sællegir, með leiftrandi augu og
stælta vöðva eftir langa hvíld. Og svo
er farið bæ frá bæ sveitinaáenda. Flokk-
urinn eykst sniám sanian, og loks eru
40—50 í hóp eða fleiri.
Hugsið ykkur heiðríkt kvöld um jóla-
leytið. — Skínandi hvít liggur sveitin öll
milli hafs og hlíða í titrandi bliki ótelj-
andi ískristalla Iangar tunglskinsnætur með
norðurljós í storm-tryltum leik urn allan
himin. — Silfurbleikt tunglsljós ogflögr-
andi norðljósabjarmi leikur um snæhaíið
í sífeldri skifting. — Norðurljósin eru
töfrandi. Þau bála og braga með sterk-
urn, sífeldum, stormhröðum litbreytingum.
Svo Iiggja þau kyr og skjálfa af þreytu
eftir Ieikinn. Titra og leiftra, blikna og
deyja. Bála svo alt í einu upp á ný. —
Eins og fáguð stálspöngliggur áin í bugð-
um eftir hvítri sveitinni. Fegurri reið-
braut er eigi til í öllum heimi. — í fríð-
um hóp kemur æskulýðurinn ríðandi,
stúlkur og piltar, á fótfráum, fjörugum
hestum, sem bera höfuðið hátt og hringa
makkann. Neistar spretta undan sköfl-
unum, og jó-dunurnar heyrast langar leið-
ir eins og fjarlæg skrugga, og af og til
kveða við djúpir, sterkir dynkir. Það er
ísinn, sem springur. Kvöldvindurinn leik-
ur kaldur og napur um kinuarnar og
gerir þær rauðar og hraustlegar. Kátir
hlátrar og margraddaður söngur hljómar
út yfirísog snæ. Og fjöllin svara.*) -
II.
»Enginn veit hvað átt hefir, fyr en
*) Þannig var víða í mínum átthögum er eg
ólst upp, fjörugt og ramíslenskt sveitalíf um
jólaleyti. En hvern veg er því nú farið:
Þjóðlegir siðir og venjur virðast vera að líða
undir, lok og er það ætið hnignunarmerki.
Höf.