Bændablaðið - 05.04.1995, Blaðsíða 4

4
Bœndablaðið
Miðvikudagur 5. apríl 1995
Bændablaðið-
Útgefandi: Bændasamtök íslands
Bændahöll við Hagatorg 127 Reykjavík
Sími 5630300 Bréfasími 5628290
Kennitala: 631294-2279
Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.)
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason
Útgáfunefnd:
Gunnar Sæmundsson, formaður
Hákon Sigurgrímsson, varaformaður
Hörður Harðarson, Jónas Jónsson, Þórólfur Sveinsson
Prentun:
ísafoldarprentsmiðja
Leiðarinn
Markaðssetning bleikju
Hvað geta íslenskir bleikjuframleiðendur lært af markaðssetningu
Norðmanna á laxi í Bandaríkjunum? Fyrst og fremst hve samtök eru
dýrmæt ef menn ætla að ná árangri. í erindi Marionn Kaiser, sem flutt
var á ráðstefnunni íslensk bleikja '95, var afar fróðlegur kafli sem
jafnt bleikjuframleiðendur sem og aðrir ættu að festa sér í minni. Má
vera að feilspor Norðmanna kenni okkur eitthvað.
Snemma á níunda áratugnum hófu Norðmenn að þróa afar vel
heppnaða markaðsáætlun sem kom eldislaxi þeirra í óskastöðu á
markaði í Bandaríkjunum. En þegar kom fram á árið 1990 höfðu þeir
eyðilagt þessa frábæru aðstöðu sína. Þeir leyfðu offramleiðslu og
reyndu ekki að stýra fjölda söluleiða á markaðnum. Markaðsráð
þeirra hafði unnið af kappi við að festa í sessi söluheitið "norskur
lax". Framleiðendur og útflytjendur hins vegar gáfu hverjum sem
hafði aðgang að faxtæki möguleika á því að flytja inn þessa vöru og
komast inn á markaðinn. I reynd óx markaðurinn ekki nándar nærri
eins hratt og fjöldi þeirra sem selja vildu vöruna. Norsku
útflytjendurnir greindu ekki á milli misgóðra söluaðila. Öllum var
heimilt að flytja vöruna beint inn. Brátt voru norsku framleiðendumir
og útflytjendumir famir að berjast um sömu viðskiptin. ÞEIR VORU
KOMNIR í SAMKEPPNI VIÐ SJÁLFA SIG og öll vinnan og
kostnaðurinn við að byggja upp markaðinn skilaði ekki þeim árangri
sem ætlast var til. Kaupendur í Bandaríkjunum höfðu einungis áhuga
á að kaupa Atlantshafslaxinn þar sem hann var ódýrastur. Sú
ringulreið og offramboð sem af þessu leiddi varð til þess að margir
neyddust til að selja undir framleiðslukostnaði. Þessi kostnaður varð
að lokum sú viðmiðun sem notuð var í innflutningstollum sem lagðir
vom á norska laxinn í Bandaríkjunum.
Útflytjendur matvæla til Bandaríkjanna, sem og annarra landa,
verða að hafa samvinnu, gæði og vönduð vinnubrögð að leiðarljósi.
SMURSPRAUTA
Mjög vönduð
og góð
smursprauta.
1/4".
8 bar.
8 mm.
480 bar.
kr. 3.490 -
SMURFEITI
AI h I i ð a h i t a þ o 1 i n
lithium smurfeiti.
T.d. fyrir undirvagna,
hjólanöf, legur, rafmótora o.fl.
400 gr. staukur kr. 232 -
500 gr. dós kr. 360 -
12,5 kg. dós kr. 5.416 -
naust
Sími: 562 2262
Borgartúni 26, Rv. Bíldshöfða 14, Rv.
Skeifunni 5, Rv. Bæjarhrauni 6, Hafn.
HANDVERKFÆRI
BREMSUHLUTIR
LOFTVERKFÆRI
RAFSUÐUTÆKI
RAFVERKFÆRI
TUNNUDÆLUR
HÖGGDEYFAR
SMURKOPPAR
DRÁTTARSPIL
HREINSIEFNI
SMURÁHÖLD
RAFGEYMAR
STARTARAR
SLITHLUTIR
KÚPLINGAR
PÚSTKERFI
VINNULJÓS
SMURFEITI
GORMAR
RYÐOLÍUR
ÞÉTTIEFNI
FYLLIEFNI
RAFALAR
TJAKKAR
KEÐJUR
ÖRYGGI
SPLITTI
PERUR
LÁSAR
LAMIR
OLÍUR
LAKK
BÓN
LÍM
litil grein um
stúran sjúð
í upphafi þessarar greinar vil ég
óska bændum til hamingju með að
hafa eignast vettvang til skoðana-
skipta um það sem efst er á baugi á
hverjum tíma með útgáfu Bænda-
blaðsins á vegum Bændasam-
takanna. Einnig vil ég óska bænd-
um til hamingju með nýkjöma
stjóm Bændasamtakanna. Það er
von mín að vel takist til bæði með
störf stjómar og útgáfu blaðsins.
Tilefni þessa greinarkoms er
grein í 1. tbl. Bændablaðsins
"markaðsfé vegna sauðfjárafurða
og ráðstöfun þess." Vegna setu
minnar í Framleiðsluráði landbún-
aðarins undanfarin ár taldi ég mig
fast að því sérfræðing í málefnum
verðskerðingarsjóðs, ég verð þó að
viðurkenna að það tók mig dijúgan
tíma að glöggva mig á töflum sem
fylgdu greininni og lesa þær
saman þannig að ég skildi þær.
Því varð mér hugsað til þess
hvemig bændum gengi það al-
mennt, ef til er þetta bara
skilningsleysi mitt. Á nýafstöðnu
Rögnvaldur Ólafsson frá
Flugumýrarhvammi
skrifar um verðskerðing-
arsjóð kindakjöts og SSL
(Samstarfshóp um sölu á
lambakjöti).
tölu. Vandséð er hvemig greiðslu-
markskerfið stendur af sér slíka
skerðingu. Úr gjaldahlið töflu 1
má lesa í 3. og 15. lið að á verð-
verið að benda á að í línu 7 á
gjaldahlið em aðeins áætlaðar 20
milljónir í álag á útflutning sem til
fellur innan efri marka greiðslu-
marks (milli 100 og 105%). Þar
má gera ráð fyrir að vanti nálægt
30 milljónum sem annað hvort
koma sem skerðing á markaðsfé
eða verða færðar yfir á næsta verð-
lagsár, sem er skammgóður
vermir.
Ljóst er að tekjur af bein-
greiðslum í verðskerðingarsjóð
munu dragast mjög saman á næsta
ári vegna sölusamdráttarins og því
þrengir enn að sjóðnum. Það hlýt-
ur því að vera forgangsverkefni
samstarfshópsins að leggja mat á
hvaða markaðsaðgerðir hafa skilað
bestum árangri og leita nýrra leiða
til að fjármagn Verðskerðingar-
sjóðs fari að skila okkur sölu-
aukningu í stað þess að við sjáum
stöðugan sölusamdrátt. Þetta tekst
því aðeins að gott samstarf náist
við verlsunina í landinu um að
setja þá úrvalsvöru sem lamba-
kjötið er á hærri stall en verið
hefur undangengin ár.
Mörgum kann að þykja undar-
legt að kúabóndi sé að skrifa um
verðskerðingarsjóð kindakjöts en
það er mín samfæring að ef ekki
tekst að bæta afkomu sauðfjár-
bænda þá verði sveitunum ekki
bjargað.
Að lokum langar mig að skora
á fjóra sauðfjárbændur að leggja
hér orð í belg: Birki Friðbertsson í
Birkihlíð að gera grein fyrir
Taflal
Fé til markaðssetningar kindakjöts (uppruni og ráðstöfun)
Framleiðsla 1993-1994 1994-1995
Tekjur 1992-1993
Tekjur af verðjöfnunargjaldi 25.471.081 15.385.760 15.000.000
Tekjur af kjamfóðurgjaldi 42.567.418 6.134.175 6.000.000
Verðskerðing 5%, bændur 78.972.194 74.369.578
Verðskerðing 3%, afurðastöðvar 31.324.166 28.924.421
Ónýttar beingreiðslur 36.552.983 18.000.000
Beingreiðslur 55.398.000 127.212.000
68.038.499 223.767.278 269.505.999
Gjöld
1. SSL laun, skrifstofuk. ofl. 3.105.894 3.593.721 3.500.000
2. SSL niðurgreiðslur 21.570.630 17.064.341 0
3. SSL kynningar og markaðsmál 20.036.524 10.212.668 18.250.000
4. SSL annár kostnaður 1.076.655 2.127.431 1.179.000
5. Álag á útflutning, '92-'93 43.360.445
6. Álag á útflutning, '93-'94 56.495.116 12.000.000
7. Álag á útflutning '94-'95 20.000.000
8. Söluátak, bestu kaup ofl. '92-'93 32.297.963
9. Uppgjör innmatar '92-'93 12.989.864
10. Uppgjör innmatar '93-'94 2.000.000
11. Verðlækkun birgða '92-'93 12.664.641
12. Verðlækkun birgða '93-'94 48.000.000
13. Vaxta- og geymslugjöld '92-'93 10.000.000
14. Vaxta- og geymslugjöld '93-’94 15.000.000
15. Markaðsaðgerðir á verðlagsárinu 130.000.000 55.000.000
45.789.703 323.806.190 184.929.000
Mismunur 22.248.796 -100.038.912 84.576.999
Uppsafnaður mismunur 22.248.796 -77.790.116 6.786.883
Búnaðarþingi var dreift töflu sem
mig langar til að birta lesendum
Bændablaðsins og fara nokkrum
orðum um (tafla 1). í töflunni
kemur fram að til markaðs-
setningar kindakjöts á þessu verð-
lagsári og tveim næstu á undan
rennur rúm 501 milljón með bein-
um eða óbeinum hætti frá bændum
og rúmar 60 milljónir frá slátur-
leyfishöfum. Þetta er mikið fé og
því ástæða til að athuga vel
hvernig það hefur nýst til
markaðssóknar. Sú dapurlega stað-
reynd blasir við að þrátt fyrir að
varið hafi verið og fyrirhugað sé
að verja þessi þrjú ár rúmum 368
milljónum í niðurgreiðslur,
kynningar, bestu kaup, verðlækk-
un birgða og markaðsaðgerðir
innanlands hefur sala á kindakjöti
dregist saman svo líkja má við
hrun. Ef ekki verður stórfelld
breyting á seinni hluta þessa verð-
lagsárs má gera ráð fyrir að
skerðing á greiðslumarki sem
ákveðið verður í ár vegna hausts-
ins 1996 mælist í tveggja stafa
lagsárinu '93-'94 var varið í
kynningar- og markaðsaðgerðir
rúmum 140 milljónum. Sambæri-
leg tala fyrir verðlagsárið '94-'95
er rúmar 73 milljónir eða aðeins
rösklega helmingur þess sem notað
var árið á undan. Ef við trúum því
að þessar 140 milljónir hafi skilað
okkur góðum árangri á síðastliðnu
verðlagsári hlýtur það að vera
áfall, þó ekki sé meira sagt, að
hafa aðeins 73 milljónir á þessu
verðlagsári og væntanlega flýtir
það enn fyrir hruninu. Auk þess er
Eftirfarandi féll niður þegar
gengið var frá frétt um málefni
sauðfjárbænda. Hlutaðcigandi eru
beðnir velvirðingar á þessum mis-
tökum.
Breytingartillaga
við mál á þingskj. 84
Fyrir aftan núverandi kafla um
"Beinar greiðslur'1 komi. Þessar að-
hvernig niðurgreiðslur hafa
brenglað verðlagningu einstakra
gæðaflokka. Jón Benediktsson á
Auðnum að meta hvaða sölu-
aukningu kindakjötsútsölur hafa
skilað, Lárus Sigurðsson á Gilsá
að leggja mat á árangur sam-
starfshópsins og Gunnar Sæ-
mundsson í Hrútatungu að draga
upp framtíðarsýn í starfsemi sam-
starfshópsins og markaðsstarfi
innanlands.
gerðir verði þó ekki til þess að
greiðslum v/greiðslumarks kjöts,
seinki né minnki frá því sem verið
hefði að óbreyttu, miðað við heildar-
greiðslumark, eins og það hefur
verið reiknað og samkomulag hefur
verið um, samkvæmt óbreyttum bú-
vörusamningi.
Birkir Friðbertsson (sign.)
LeiflrétBng