Bændablaðið - 08.04.1997, Page 15

Þriðjudagur 8. apríl 1997
Bœndablaðið
15
á milli Bændasamtaka (slands, bún-
aðarsambanda og búgreinasamtaka
skv. nánari ákvörðun í reglugerð sem
landbúnaðarráðherra setur að feng-
inni tillögu Bændasamtaka íslands. Af
hluta búgreinasamtaka skal greiða til
Bjargráöasjóðs fjárhæð sem getur
mest verið 1 % af gjaldstofni búnaðar-
gjalds skv. nánari ákvörðun félags-
málaráðherra að fenginni tillögu
Bændasamtaka íslands.
Fjármálaráðherra stendur skil á
gjaldinu mánaðarlega, þó aldrei lægri
fjárhæð en nemur 6,67% af álagningu
næstliðins árs.
Af óskiptum tekjum búnaðar-
gjalds skulu 0,5% renna í rikissjóð til
að standa straum af kostnaði við
framkvæmd laga þessara.
Gildistaka
7. gr.
Lög þessi öðlast gildi 1. janúar
1998 og koma til framkvæmda við
innheimtu búnaðargjalds í stað-
greiðslu á því ári og álagningu þess á
árinu 1999. Jafnframt falla úr gildi lög
nr. 41/1990 um Búnaðarmálasjóð og
25. gr. laga nr. 99/1993 um fram-
leiðslu, verðlagningu og sölu á bú-
vörum.
Ákvæði til bráðabirgða
I
Vegna birgða innheimtir Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins 1,25%
gjald af heildsöluverðmæti kindakjöts
sem selt er frá afurðastöövum
mánuðina janúar til og með ágúst
1998 og af mjólkurafurðum sem
seldar eru frá afurðastöövum mánuð-
ina janúar og febrúar 1998. Um hlut-
fallslega skiptingu gjaldsins fer eftir
ákvæðum 1. mgr. 6. gr.
___________II
Þar til álagning hefur farið fram,
skv. 2. mgr. 5. gr., skal fjármálaráð-
herra standa skil á búnaðargjaldi,
eins og nánar er kveðið á um í 6. gr.,
með hliösjón af áætlun Framleiðslu-
ráðs landbúnaðarins um væntanlega
álagningu gjaldsins.
Almennar athugasemdir við
lagafrumvarp þetta.
I júlí sl. skipaði landbúnaðarráð-
herra nefnd til að endurskoöa inn-
heimtu sjóðagjalda í landbúnaði og
gera tillögur um leiöir til einföldunar
frá núverandi skipulagi.
Nefndina skipa þeir Ólafur Frið-
riksson, deildarstjóri í landbúnaðar-
ráðuneytinu, formaður, Gísli Karls-
son, framkvæmdastjóri Framleiðslu-
ráðs landbúnaðarins og Sigurgeir
Þorgeirsson, framkvæmdastjóri
Bændasamtaka íslands. Þá hefur
Aðalsteinn Hákonarson, lögg. end-
ursk. hjá KPMG Endurskoðun hf,
einnig starfað með nefndinni.
Eins og fram kemur í skipunar-
bréfi nefndarinnar er tilgangurinn að
endurskoða innheimtu sjóðagjalda í
landbúnaði og voru menn sammála
um að markmiöið ætti að vera einföld
og örugg innheimta. Þá var einnig
samstaða um að nauðsynlegt væri að
beina innheimtunni yfir á eitt stig, í
stað tveggja eins og nú er háttað,
þ.e.a.s. annað hvort yfir á framleið-
enda- eða heildsölustig Siðan voru
ræddar og kannaðar ýmsar leiðir
þessu samfara, en niðurstaðan var sú
að kanna til hlítar tengingu sjóða-
gjalda hinni almennu skattheimtu.
Rétt er að gera grein fyrir nú-
verandi fyrirkomulagi í innheimtu
sjóðagjalda og þeim gjöldum sem
um er að ræða.
Búnaðarmálasjóðsgjald er inn-
heimt skv. lögum nr. 41/1990. Það er
innheimt af afurðum nautgripa, sauð-
fjár, hrossa, svína, alifulga, garð- og
gróðurhúsa hvers konar, auk loödýra-
afurða og æðardúns. Gjaldið dregst
frá verði til framleiðenda og álagning-
arstofn er verð til þeirra. Afurðastöðv-
ar sjá um innheimtu þess og standa
skil á því til Framleiðsluráðs landbún-
aðarins sem síðan greiðir það til við-
komandi aðila. Álagningarprósenta
gjaldsins er nokkuð mismunandi eftir
afurðategundum. Á nautgripa-, sauð-
fjár- og skógarafurðum og æðardúni
er gjaldið 1,4%, á alifuglakjöti 1,75%,
á svinaafurðum 1,775%, hrossaaf-
urðum og loðdýraafurðum 2,025%, á
kartöflum og gulrófum 1,825% og á
öðru grænmeti og blómum er gjaldiö
1,525%. Á eggjum er gjaldið 0,85%.
Neytenda- og jöfnunargjald, 2%
af heildsöluverði, er lagt á skv. lögum
nr. 45/1971 um Stofnlánadeild
landbúnaðarins, landnám, ræktun og
byggingar í sveitum. Heildsöluaðilum
ber að standa skil á gjaidinu og sér
Framleiðsluráð landbúnaðarins um
innheimtu þess. Gjaldið er hluti af
tekjum Stofnlánadeildar landbúnaðar-
ins og er forsenda lágra vaxta af
útlánum deildarinnar. Gjaldið er inn-
heimt af heildsöluverðmæti sömu af-
urða og Búnaðarmálasjóðsgjald, en
þó hvorki af loðdýraafuröum né öðr-
um útfluttum afurðum. Landbúnaðar-
ráðherra hefur lagt fram frumvarp til
laga um Lánasjóð landbúnaöarins. i
því frumvarpi er m.a. ákvæði um að
tekjur til Lánasjóðsins séu 1,1% af
stofni búnaðargjaldi, skv. þessu
frumvarpi.
Framleiðsluráðsgjald 0,25% er
skv. lögum nr. 99/1993 um fram-
leiðslu, verðlagningu og sölu á búvör-
um. Það er innheimt af heildsöluverð-
mæti landbúnaðarafurða með neyt-
enda- og jöfnunargjaldi. Gjaldinu er
ætlað að standa straum af kostnaði
við Framleiösluráð landbúnaðarins.
Innheimtuferli ofangreindra gjalda
er flókið og gjaldstofnar mismunandi.
Greiðendur eru framleiðendur,
afurðastöðvar og sölusamtök. Eftirlit
með álagningu og innheimtu
gjaldanna er erfitt og hætta á að
gjaldstofnar skili sér ekki að fullu. Þá
eru innheimtuúrræði veik. Samkvæmt
frumvarpinu er gert ráð fyrir einum
gjaldstofni og að innheimta sjóða-
gjalda færist alfariö yfir á fram-
leiðendastigið undir heitinu búnaðar-
gjald.
Til að gera innheimtuna einfalda,
örugga og ódýra er lagt til að
búnaðargjald verði lagt á með al-
mennum þinggjöldum eins og
markaðsgjald og iðnaðargjöld. Gjald-
skyldum aðila, sem stundar land-
búnað eða skógrækt í atvinnuskyni,
ber að fylla út sérstakt framtalsblað á
því formi sem ríkisskattstjóri ákveður.
Gert er ráð fyrir að gjaldstofn fyrir
álagningu búnaðargjalds verði hinn
sami og gjaldstofn fyrir markaðsgjald
að því undanskildu að eignasala
Hlýtl hjð Ferðapjúnustu bæmta
Ferðaþjónusta bænda býður í ár upp
á spennandi ferðir til nýrra áfangastaða.
Fb er meðlimur í alþjóðlegum samtökum
ferðaskrifstofa sem sérhæfa sig í bænda-
ferðum. I samvinnu við danska ferða-
skrifstofu, sem hefur áralanga reynslu af
bændaferðum, verður í sumar boðið upp
á tvær ferðir til nýrra ákvörðunarstaða.
Þetta kemur fram í frétt frá Fb.
í lok júní (20.6 til 2.7) verður farið í
átta daga ferð til Póllands með viðkomu
og heimsóknum i Danmörku þar sem
boðið verður upp á skoðunarferóir og
danska bóndabæi. Boðið er upp á
skemmtilega dvöl víðsvegar um Pólland
ásamt viðdvöl i Berlín og fleiri stöðum í
Þýsklandi.
í lok október (20.10 til 5.11) verður
svo farið í tveggja vikna ferð til Kína.
Flogið verður til Peking og ferðast um
landið og markverðir staðir skoðaðir - og
veitt insýn í landbúnað í þessu fjarlæga
landi.
Farið vcrður með reyndum, dönsk-
um leiðsögumanni. Frekari upplýsingar
veita Þórdís og Margrét hjá Ferðaþjónslu
bænda í síma 562 3640. Fram er tekið í
fréttatilkynningu frá Fb. að endanlegt
verð verði ekki tilbúið fyrr en um miðjan
apríl.
Tafla 2 Hugmynd að skiptingu búnaðargjalds
BÍ Búnað Bsb. arsjóður Búgr. Bjarg. Lánasj. landb. Frlr. landb. Alls
Nautgripaafurðir 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Sauðfjárafurðir 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Flrossaafurðir 0,325 0,500 0,200 0,200 1,150 0,275 2,650
Svín 0,125 0,250 0,900 0,300 0,800 0,275 2,650
Alifuglar 0,125 0,250 0,200 1,000 0,800 0,275 2,650
Egg 0,125 0,250 0,900 0,300 0,800 0,275 2,650
Kartöflur, gulrófur 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Annað grænm.+blóm 0,325 0,500 0,400 0,000 1,150 0,275 2,650
Grávara 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Æðardúnn 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Skógarafurðir 0,325 0,500 0,100 0,300 1,150 0,275 2,650
Tafla 3 Búnaðargjatd og skipting þess miðað við áætlaðan gjaldstofn
(14 milljarða kr.) árið 1995, í þús. kr.
Búnaðarsjóður Lánasjóður landb. í%) Framleiðsluráð landbúnaðarins Búnaðargj. alls
Nautgripaafurðir 76.356 71.681 (46,6) 17.141 165.178
Sauðfjárafurðir 44.407 41.688 (27,1) 9.969 96.064
Hrossaafúrðir 5.412 5.080 (3,3) 1.215 11.707
Svínaafurðir 14.672 7.452 (4,8) 2.562 24.685
Alifuglakjöt 11.071 5.623 (3,7) 1.933 18.627
Egg 7.788 3.956 (2,6) 1.360 13.104
Kartöflur 4.489 4.214 (2,7) 1.008 9.711
Gulrætur 608 571 (0,4) 137 1.315
Annað grænmeti+blóm 10.381 9.745 (6,3) 2.330 22.456
Skógarafúrðir 104 97 (0,1) 23 224
Grávara 3.005 2.821 (1,8) 675 6.500
Æðardúnn 1.014 952 (0,6) 228 2.193
Samtals 179.307 153.880 38.581 371.764
myndi ekki stofn fyrir álagningu bún-
aðargjalds og að heimilt verði að færa
sannanlegt útlánatap til frádráttar
stofni.
Lagt er til að búnaöargjald verði
innheimt í staðgreiðslu samhliða
virðisaukaskatti og álagning og af-
stemming fari síðan fram árið eftir
þegar framleiðandi hefur talið fram til
skatts og álagning þinggjalda fer
fram. Þegar búvöruframleiðandi skilar
virðisaukaskatti fyllir hann út tvo reiti
til viðbótar þeim sem fyrir eru á
virðisaukaskattskýrslunni eða skilar
þeim upplýsingum á sjálfstæðri
skýrslu eftir því sem ríkisskattstjóri
ákveður. Annars vegar þarf hann að
tilgreina gjaldskylda heildarveltu sína
í landbúnaði á tímabilinu og hins
vegar að tilgreina búnaðargjald sem
honum ber að skila af þeim stofni. Hjá
flestum yrði um að ræða sömu
heildarveltu og fram kemur á viröis-
aukaskattskýrslu. Þeir sem stunda
aðra starfsemi samhliða landbúnaði
og skógrækt verða að halda þeirri
veltu aðgreindri.
Helstu kostir þessa nýja fyrir-
komulags samkvæmt frumvarpinu
eru að innheimtan verður einföld, fell-
ur inn í hið opinbera skattkerfi og
snertir eingöngu hagsmunaaðila.
Gjaldstofninn liggur þegar fyrir hjá
greiðendum og kostnaður þeirra er
óverulegur. Leiða má að þvi rök að
að innheimtan verður skilvirkari og
víst er að hún nær til fleiri aðila en í
núverandi kerfi. Innheimtuúrræði
verða þau sömu og gilda um opinber
gjöld. Þá er Ijóst að hagræðing verður
hjá afurðastöðvum og sambærilegum
aðilum við þessa breytingu.
MASSEY FERGUSON
MASSEY FERGUSOIM
12 x 12 gírkassi
Vendigír
40 km ökuhraði
Veltistýri
Óháð 540/1000
snún. aflúttak
63 lítra vökvaflæði
Útvarp/seguiband
55° beygjuradíus
100% vökvalæst
framdrif
Vel hljóðeinangrað
hús (82 dbl)
Slétt gólf
Lyftutengdur
dráttarkrókur
Opnir beislisendar
Varist
eftirlíkingar!
Ingvar
Helgason hf.
Vélasala, Sævarhöfða 2, slmi 525 8070
lNGVAR HELGASON