Bændablaðið - 08.04.1997, Side 16

16
Bœndablaðið
Þriðjudagur 8. apríl 1997
Vörtukláði á kartöflum
Leggja ætti niður garða
par sem vartuklðði er
árlegt vandamál
Orðiö „kláði“ er
notað yfir ýmsa hýðis-
sjúkdóma á kartöflum.
Einn þeirra er vörtu-
kláði en af öðrum má
nefna flatkláða, blöðru-
kláða, silfúrkláða og
netkláða. Vörtukláði
hefur lengi verið út-
breiddur, einkum á
syðri hluta landsins, og
er einn þessara sjúk-
dóma sem oft ber lítið á
nema þegar réttu skil-
yrðin skapast fyrir hann.
Slík skilyrði komu
síðastliðið haust á Suð-
urlandi og brá mörgum í kartöflur geymast oft
brún þegar rauðar íslenskar (eða illa því ýmsar vot- og þurrrotnun-
„Islendingurinn“ eins og Homfirð- arörverur geta smitað inn um sárin.
Sigurgeir Ólafsson,
Rannsúknastofnun
landbúnadarins
ingar kalla þær) voru
teknar upp.
Vörtukláða veldur
frumstæður sveppur,
Spongospora subterra-
nea. Vægustu einkenn-
in eru litlar brúnar þúst-
ir á hýóinu sem opnast
og smitar brúnt duff úr
opinu. Þústimar geta
orðið að upphleyptum
vörtum og ef smitun
verður snemma geta
kartöflumar orðið van-
skapaðar og þústimar
mnnið saman í stór
flakandi sár. Slíkar
útsæði því þar er auk þess hætta á
„mop top“ veimnni.Vörtukláði er
mjög útbreiddur í Skotlandi.
Leggja ætti niður garða þar sem
vörtukláðinn er árlegt vandamál.
Sé um lélega framræslu að ræða
þarf að bæta úr því. Hvíla þarf
garða lengi til að
drepa niður smitið.
I Skotlandi telja
menn að 5 ár dugi varla
og vart þarf styttri
tíma hér. Dvalargróin
em harðgerð og þola
að fara í gegn um
meltingarveg hús-
dýra. Því ættu menn
ekki að bera búfjár-
áburð á kartöflugarða
frá dýmm sem fóðraðir
hafa verið á kláða-
kartöflum. Þar sem vætan
er meginorsök vandans, sé
smit á annað borð fyrir
hendi, ættu menn að fara varlega
í að vökva slíka garða.
Öll afbrigði eru móttækileg
þótt einhver munur kunni að vera
þar á. I fyrra var kláðinn í rauðum
en ekki í gullauga. Hugsanleg
skýring á því gæti verið að smitun
hafi orðið seint, jafnvel ekki fyrr
en í september. Þá var gullauga
orðið vel þroskað og komið með
sterkt hýði og því ekki eins mót-
tækilegt og þær rauðu sem eru
seinni til að þroskast.
Erlendis ber þessi sveppur veim-
sjúkdóm á milli plantna og gæti
hann hæglega gert það hér ef
veiran berst hingað og nær al-
mennri útbreiðslu. Er það sjúk-
dómurinn „mop top“ og veldur
ryðbrúnum blettum inni í kart-
öflunni.
Duftið í kláðasámm er
myndað af dvalargróum.
Gróin geta lifað lengi
þótt kartöflur séu
ekki ræktaðar og
geta aðrar plöntu-
tegundir hugsan-
lega haldið smitinu
við. Erlendis hefur
mönnum tekist að
finna sveppinn
bæði á haugarfa og
byggi en ekki
höfrum. Smitun getur
bæði orðið frá jaró-
vegssmiti og út-
sæðissmiti. Við-
kvæmastar eru kartöflumar
stuttu eftir að þær hafa myndast á
renglunum en þær geta þó smitast
fram á haust. Það hitastig sem við
búum við hentar vel vörtukláð-
anum, 10-15 gráður. Það er fyrst
og fremst úrkoman og vætan í
jarðveginum sem ræður vörtukláð-
anum. Dvalargróin spíra með
sundgróum og smitun verður auð-
veld þegar jarðvegur er vatns-
mettaður lengi. Vörtukláði getur
verið árlegt vandamál þar sem
jarðvegur er illa framræstur og því
síblautur en annars er hann vanda-
mál í úr-
komu-
sumrum.Ekki er hægt að fullyrða
neitt um áhrif sýrustigs jarðvegs.
Um það eru mótsagnakenndar
niðurstöður.
Vörtukláðinn er svo almennt
útbreiddur að erfitt er að tryggja að
smit sé ekki að finna í útsæðinu,
hvort sem það er innlent eða inn-
flutt. Hættan er þó minnst í norð-
lensku útsæði og mest í innfluttu
Tilkynning frá ÍSTEX hf. um móttökustöðvar fyrir ull
Flutningsaðilar sem gert hafa samning við ÍSTEX hf um flutning á ull
Hveragerði Bændursem búa í allt að 100 km. frá Hveragerði, koma ullinni sjálfir til Hveragerðis.
Borgarnes Afurðarsalan.
Búðardalur Vöruflutningar Svans Hjartarsonar Matsmenn: Kjartan Jónsson, Hermann Karlsson og Gunnar Örn Svavarsson.
Króksfjarðarnes Kaupfélag Króksfjarðar.
Patreksfjörður Vöruflutningar Ármanns Leifssonar
Þingeyri ísafjarðarleið.
Hólmavík Kaupfélag Steingrímsfjarðar.
Óspakseyri Kaupfélag Bitrufjarðar.
Borðeyri Kaupfélag Hrútfirðinga.
Hvammstangi Kaupfélag V-Húnvetninga.
Blönduós Blönduósleið.
Sauðárkrókur Kaupfélag Skagfirðinga.
Akureyri Dreki hf.
Húsavík Kaupfélag Þingeyinga.
Kópasker Vagnarehf. Trémál
Þórshöfn Vagnar ehf. Lónið
Vopnafjörður Vagnar ehf. Sláturfélag Vopnfirðinga
Egilsstaðir Kaupfélag Héraðsbúa. Matsmaður Sigurður Jónsson.
Egilsstaðir Viggó hf. Matsmaður Aðalsteinn Aðalsteinsson.
Höfn HP og synir. Matsmaður Björn Þorbergsson.
Vík Klaustur Fagurhólsmýri Auðbert og Vigfús Páll. Auðbert og Vigfús Páll. Auðbert og Vigfús Páll.
888ÍSTEX, ÍSLENSKUR TEXTfLIÐNAÐUR HF.
NOTAÐAR BUVELAR 0G TÆKI
DRÁTTARVÉLAR
TEGUND ÁRG. VINNUST. HÖ. DRIF VERÐ ÁN VSK. ÁM.TÆKI ATHUGASEMDIR
MF-3080 1990 4.400 100 4WD 2.500.000 TRIMA 1640 M/FARÞS., SKRIÐGÍR, 32 G
MF-3075 1994 2.700 95 4WD 3.600.000 TRIMA 1620 FRAMBÚNAÐUR
MF-3060 1988 2.000 93 4WD 2.100.000 TRIMA 1620 M/FARÞS., SKRIÐGÍR, 32 G
MF-3060 1989 2.500 80 4WD 1.950.000 TRIMA1420 M/FARÞS., SKRIÐGÍR, 32 G
MF-399 1994 2.200 104 4WD 2.800.000 TRIMA 1890
MF-390T 1993 2.200 90 4WD 2.150.000 TRIMA1420
MF-390T 1990 6.000 90 4WD 1.500.000 TRIMA FEST
MF-390 1991 2.700 80 4WD 1.600.000
MF-390 1988 2.500 80 2WD 940.000
MF-390 1987 2.600 80 2WD 900.000
MF-390 1987 3.000 80 2WD 900.000
MF-362 1992 1.450 62 2WD 1.250.000
MF-362 1991 1.800 62 2WD 1.150.000
MF-355 1987 2.000 50 2WD 750.000
MF-675 1986 4.300 71 2WD 1.100.000 TRIMA1320
MF-675 1983 4.500 71 2WD 500.000
MF-575 1977 5.000 70 2WD 400.000
MF-265 1985 5.000 60 2WD 580.000
MF-135 1978 6.000 47 2WD 310.000
MF-135 1970 47 2WD 300.000 HÚS, NÝ DEKK, LJÓS,
MF-130 1965 47 2WD 200.000 GOTT ÚTLIT
MF-35 1964 47 2WD 200.000 GOTT ÚTLIT
STEYR 8070 1986 4.200 70 4WD 1.200.000 HYDRAC
SAME ASTOR TURB 1992 1.000 70 4WD 1.550.000
DEUTZ5207 1977 4.000 52 2WD 400.000
ZETOR 7711 1991 2.400 70 2WD 1.020.000 ALÖ 520
ZETOR 5211 1987 3.000 52 2WD 500.000
RÚLLUVÉLAR
CLAAS R46 1994 1.080.000 120*120 CM
CLAAS R-46 1990 800.000 120*120 CM
CLAAS R-44 1987 600.000 120*120 CM
WELGER RP12 1992 720.000 120*120 CM BREIÐSOPA
KR0NE125 1996 950.000 120*120 CM
KR0NE125 1989 570.000 120*120 CM
KR0NE125 1988 430.000 120*120 CM
Sértilboð á notuðum CASE dráttarvélum
Árg. Vinnust. Hö Drif Verö án vsk. Ám.tæki.
CASE4230 1996 80 82 2WD 1.800.000 NÝVÉL
CASE IH 885 1989 5.700 82 4WD 1.300.000 VETOFX-16
CASE IH 895 1991 3.300 85 4WD 1.250.000
CASE1394 1986 3.300 77 4WD 1.100.000 ALÖ
CASE 685XL 1989 5.390 72 2WD 900.000
CASE IH 785 1987 4.000 77 2WD 800.000
CASE 485 1985 2.000 52 2WD 500.000
Ingvar
Helgason hf.
VELADEILD
Sími 525-8000 FAX 587-9577