Bændablaðið - 14.11.2000, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 14. nóvember 2000
BÆNDABLAÐIÐ
7
Þegar undirritaður féllst á að
skrifa flokk smágreina fyrir
blaðið var talað um stuttar
greinar og lauslega umfjöllun en
þessi síðari grein um mjaltatæki
er þó lengri en ætlað var svo
ekki þurfi að skipta umfjöllun-
arefninu meira. í fyrri hluta var
fjallað stuttlega um tækin al-
mennt en við skulum nú skoða
betur tækin sem eru í söiu
hérlendis.
Tekið skal skýrt fram að hér
eru settar fram skoðanir og mat
undirritaðs og ekki ætlast til að all-
ir séu honum sammála, en hlut-
leysis hefur verið gætt. Með
mjaltatækinu er átt við tækið sjálft
og viðtengd hylkin fyrir spena-
gúmmíin með þeim ísettum.
Harmony
frá De-Laval er nútímalegt og
vel hannað, vegur um 1,6 kg og
hefur 440 ml innra rými. Mjólkur-
slangan tengist tækinu að ofan-
verðu ( þegar það hangir á kúnni)
sem er óvenjulegt, en flæðirör
liggur niður í gegnum mitt tækið.
Jafnframt því að flytja mjólkina
upp frá neðri hluta tækisins á það
að lágmarka bakskot frá kerfinu
vegna hugsanlegrar sogsveiflu.
Segja má að þetta sé sérstaða
tækisins og býsna vel til fundið.
Tækið er sjálflokandi við
ásetu. Með öðrum orðum þá þarf
ekki að brjóta upp á spenagúmmíin
með því að hafa þau í greip sinni
enda illmögulegt vegna umfangs
tækisins. Spenagúmmíin eru tengd
við tækið án stúta sem eykur flutn-
ingsgetu og verður síður óþrifa-
gildra sem stundum sést á stúta-
tengdum tækjum. Ef spenafata er
notuð (mjólkað fram hjá) „pipar-
sveinafata" kiefst hún sérstaks
millistykkis, en nota má t.d. enda
af eldra gúmmíi sem grönnu röri er
stungið upp í svo hún sé tengjanleg
Harmony tækinu.
Flæðigeta tækisins er góð. Inn-
anmál stuttu mjaltaslöngunnar er
13,5 m/m og stúts fyrir löngu
mjaltaslönguna 16 rn/rn.
Lögun tækisins og sverleiki
stuttu mjaltaslöngunnar gerir það að
verkum að erfltt er að mjólka kýr
sem eru mikið gleiðspenntar vegna
júgurbyggingagalla eða tímabund-
ins stálma. Astæðan er sú að stutta
mjólkurslangan hreinlega legst sam-
an en hún er 15 cm löng. Þetta er
ókostur. Nota verður gamla tækið í
þeim tilvikum eða mjólka kúna í
tvennu lagi þe fyrst aðra hliðina og
nota tappa í hin tvö hylkin.
Gengið til mjalta.
Tækið er 39 cm sítt og getur
því stundum legið ofan í básnum
við mjöltun kúa sem eru mjög
júgursíðar vegna t.d. niðurslits eða
aldurs.
innbyrðis milli spena og varar
bóndann við með mismunandi
Ijósblikki eftir því hve mikið við-
komandi speni sker sig frá lægstu
Uniflow3
tœkið frá S.A.C er nútímalega
hannað enda nýkomið á markað.
Það er einfalt í byggingu - vegur
tæp 1.6 kg en hefur um 485 ml.
innra rými. Það fer vel í hendi og
er ekki eins sítt og De-Laval tækið.
Þetta er kostur þegar síðjúgra kýr
eru annars vegar eða 38 sm - þeg-
ar langa mjólkurslangan er komin
á sinn stað.
Spenagúmmíin eru tengd
tækinu á hefðbundinn hátt (stútar)
sem telst frekar „mínus" með tilliti
til þrifa, en innanmál stúts fyrir
stuttu mj.slöngu er 13.5 mm og
löngu mj.slöngu 16 mm þannig að
flæðigetan er góð.
Mjólkurslangan tengist því að
neðanverðu og er tengistúturinn
grópaður ofan í lokið svo slangan
liggi síður í básnum. Þegar kemur
að gleiðspenntu kúnum er vandinn
meiri ef menn nota þetta tæki en
það sem kemur frá De-Laval, því
stutta mj.slangan er aðeins 13.5 cm
og hefur því takmarkaðan sveigj-
anleika.
Tækið er sjálflokandi við
ásetu. Þetta þýðir að stutta
mj.slangan lokar sjálfkrafa þegar
tækinu er hvolft eins og raunar
bæði De-laval og Strangko.
Þetta tæki er fáanlegt með
svokölluðum. júgurbólguskynjara
og heitir þá Uniflow 3M og mælir
leiðni og saltmagn mjólkurinnar
Mjalttti
ILgrein
samanlögðum gildum hinna spen-
anna.
Einnig gerir tækið viðvart ef
hitastig mjólkurinnar fer yfir eðli-
leg mörk sem er þá vísbending um
að kýrin sé með hita og þarfnist
skoðunar.
Þessi búnaður er býsna sniðug-
ur en er hins vegar nokkuð dýr enn
sem komið er og spillir að tvennu
leyti annars ágætu mjaltatæki því
hann rýrir innra rými tækisins í
420 ml og þyngir það upp í 1.8 kg.
Menn geta svo endalaust deilt
um það hvort þessi aukabúnaður sé
þarfur eður ei og gagnist sem
skyldi, eða hvort hann verður til
þess að menn tapi vöku sinni og
verði lakari mjaltamenn á eftir.
Soffi
tœkið frá Strangko er nokkru
þyngra en þau tvö tæki sem áður
eru nefnd eða um 1.9 kg en hefur
mest innra rými allra tækjana eða
515 ml. Hönnunin er hins vegar
nokkuð gamaldags enda mun nýtt
tæki í smíðum hjá Strangko. Því
má segja að mjaltatækið sé eins og
úr eldri pakka miðað við nútíma-
lega hönnun og nýjungar Strangko
mjaltakerfana að öðru leyti. Það
sést mun verr inn í tækið á
mjöltum heldur en De-Laval og
SAC sökum þess að það er ógagn-
sætt að ofan og neðan sem er mik-
ill galli. Spenagúmmíin eru tengd
tækinu við langa stúta sem einnig
er „mínus“. Stútur löngu mj.slöngu
er 15 m/m en stuttu mj.slöngu 12.5
m/m og flæðigeta því örlítið lakari
en hinna fyrmefndu en þar bjargar
mikið innra rými.
Strangko hefur hins vegar gert
raf-sogskiptinn og tengingu hans
við Soffi tækið þannig úr garði að
framspenar mjólkast saman og aft-
urspenar saman, í stað vinstri -
hægri mjöltun samkeppnisaðilana
(tenging loftslangnanna í hylkið.)
Hugmyndin er ekki galin því
skiptihlutfall milli fram og aftur
júgurhluta eru einnig stillanleg t.d.
50/50 á móti 60/40 sem getur
komið vel út þar sem tæmingartími
afturjúgurs er oftast lengri en
framjúgurs.
Vegna síddar og hönnunar
Soffi tækisins þ.e. grönn stutta
mj.slanga verða ekki vandamál
með gleiðspenntu kýmar en mikil
sídd þess 40.5 cm veldur því að
tækið liggur frekar ofan í básnum
og tengistútur mjólkurslöngunnar
skagar allt of langt niður úr
tækinu.
Classic 300
tœkið frá Westfalía hefur und-
irritaður einungis séð á sýningu.
Mál var hvergi að finna enda tæki
þessi sjaldséð hérlendis. Westfalia
framleiðir framúrstefnuleg og
vönduð kerfi í heildina en sjálft
mjaltatækið vakti hins vegar litla
hrifningu undirritaðs. Það virkaði
afar gamaldags og þungt miðað
við De-Laval og SAC. Engar upp-
lýsingar var að hafa um þyngd
tækisins en það var þungt í hendi
og innra rými uppgefið 300 ml
sem telst lítið og sídd er yfir 40
cm.
Spenagúmmí tækisins og stutta
mjólkurslangan eru samansett þ.e.
í tvennu lagi og spenagúmmíin era
framúrstefnuleg vegna ljósgulra
silicon blöndu og virkuðu þau
mjúk og stílhrein sem er í andstöðu
við gamaldags mjaltatækið. Enda
segir framleiðandinn að þau hafi
besta örvun (stimuleringu) allra
spenagúmmía. Þau eru tengd
tækinu í stúta og mjólkurslangan
tengd í tækið að neðanverðu.
Að lokiim
Það hafa engin viðurkennd
samanburðarpróf verið gerð á þes-
sum framantöldu mjaltatækjum í
sömu hjörð þannig að með engu
móti er hægt að benda á eitt tæki
og segja „þetta er besta tækið.“
Hins vegar geta menn skoðað og
sagt „þetta tæki líst mér best á.“
Kristján Gunnarsson
MSKEA - MSKÞ
Málmsuða í fjarnámi, á Hvanneyri þó!
Dagana 27. -29. október s.l. kom hópur nemenda í fjarnámi að
Hvanneyri á námskeið í málmsuðu. Námskeiðið var skipulagt af
þeim Eddu Þorvaldsdóttur og Hilmari Hálfdánssyni en þar kynnti
Hilmar fyrir hópnum grundvallarhandtökin við logsuðu og rafsuðu.
Málmsuða er einn af þeim áföngum búfræðinámsins sein eðli
málsins samkvæmt er erfitt að taka sem fjarnám og var því brugðið
á það ráð að skipuleggja þriggja daga málmsuðunámskeið fyrir
hópinn. Var mikið skrafað og soðið og ekki annað að sjá en vel hafi
tekist til, a.m.k. virtist hópurinn áhugasamur og iðinn þegar undir-
ritaður leit ínn á kennsluverkstæði skólans á sunnudeginum. Var
ekki laust við að jóiabragur væri á einstaka suðumanni því ekki sá
ég betur en að verið væri að sjóða aðventukrans a.m.k. á einu vinnu-
borðinu. Með klókindum tókst þó að ná þeim út fyrir dyrnar svo að
hægt væri að festa á filmu þennan sögulega viðburð, en þetta er
fvrsta málmsuðunámskeiðið á Hvanneyri sem eingöngu hefur verið
ættað nemendum í fjarnami. (SH)
Aftari röð frá vinstri:Margrét Friðjónsdóttir, Guðmundur Sigurjónsson,
Guðný Jakobsdóttir, Ólafía Ásbjörnsdóttir, Erlingur Garðarsson, Óiafur
Sigvaldason og Hilmar Hálfdánsson kennari. Fremri röð frá vinstri:
Margrét Þórðardóttir og Sigrún Gréta Helgadóttir.
C PLÓGAR )
3,4,5 skerar
(TAÐDREIFARAR)
STURTUVAGNAR
(FLAGHEFILL)
(FLUTNINGSKASSI)
(HJÓLAKVÍSLAR)
RULLUGREIPAR
G.5KAPTAS0N & CO
TUNGUHALS 5 • REYKJAVIK
SÍf/l 577 2770
BUVÉLAR
( PINNATÆTARA)
FEFfJXBOL/