blaðið - 04.07.2005, Page 20

20 rnatur
mánudágúr, ^PJÖIf 2ÖÖ5 I blaðið
Óvænt
tískufyrirbæri
Jamie Oliver hefur unnið hug og
hjörtu heimsbyggðarinnar sem Jkokk-
ur án klæða“ og eldað allskyns lysti-
semdir í sjónvarpi. Nýverið beitti hann
sér fyrir heilsuvæðingu skólamáltíða
í Bretlandi og vann þar mikla sigra.
Margir töldu að þar hefði Oliver náð
hátindi ferils síns, enda ekki lítið afirek
að breyta vafasömum matarvenjum í
breska skólakerfinu, en annað hefur
svo sannarlega komið á daginn í sum-
ar.
Aspasæði
Fæstir hafa miklar skoðanir á aspas.
Þegar fermingamar ganga í garð birt-
ist þetta undarlega grænmeti í brauð-
tertum í óhóflegu magni, en annars
er notkun á aspas handahófskennd í
besta falli. Það sama verður ekki sagt
um Breta, og það er hægt að rekja
það beint til Jamie Oliver. Hann kom
fram í sjónvarpsauglýsingu fyrir Sa-
insbuiys - matvörukeðjuna, þar sem
hann sást þurrsteikja aspas á pönnu
og bera fram með parmesan, óh'vuoh'u
og örlitlum sítrónusafa. Þessi auglýs-
ing, ásamt fréttum um gildi aspas til
megrunar og mögulega sem ástarlyf,
hóf mikið og óvænt aspasæði hjá Bret-
um.
Neyðaraspas frá Perú
Mikil ásókn í aspas í verslunum Sains-
burys í siunar hefur valdið fjaðrafoki og
hitt mjög illa á, því aspasbændur koma
mjög illa undan vetri. Sainsbuiys-keðj-
an hefur því brugðið á það ráð að flytja
inn neyðaraspas frá Perú svo þeir geti
boðið upp á aspas allan ársins hring.
Þetta þykir Samtökum Aspasbænda
súrt í broti, en Nicola Watkins, tals-
maður samtakanna segir „það hefur
verið biturt fyrir félaga okkar að horfa
á stórmarkaðina byrgja sig upp af inn-
fluttum aspas frá Perú. Perú er með
fullkomið veðurfar til þess að rækta
aspas allan ársins hring og stóru fram-
leiðendumir þar
hafa fengið að-
stoð við ræktun
fráfrönskumsér-
fræðingum." Þá
er bara að bíða
og sjá hvort asp-
astískubylgjan
breiðist hingaðJl
Aspas slær í
gegn
Þorskur á tvo vegu
snorri@vbl.is
Það verður seint komið að tómum
kofanum hjá Sigga Hall og félögum
á Óðinsvéum. Blaðið hóaði í Eyþór
Rúnarsson yfirmatreiðslumann, sem
snaraði fram glæsilegri þorskupp-
skrift eins og hendi væri veifað:
Þorskur á tvo vegu - steiktur hnakki
og brandada í stökku deigi framreitt
með paprikumarmelaði og brúnuðu
kryddsmjöri með sesam og engifer.
Þorskur
Ca. 800 gr. flak
520 gr. þorskhnakki eða 130 gr.
steik á mann.
Ca 300 gr. af afskurði - þunnildi og
sporður fyrir brandödu.
Flakið er hreistrað og yfir það er
stráð þéttu lagi af grófu salti,
Látið standa í tuttugu mínútur í
kæli. Saltið skolað af flakinu og það
skorið í steikur, afskurðurinn settur í
ólífuolíu og kryddaður með smá salti
og pipar.
Brandada - plokkfiskur sælker-
ans
Shallottlaukur og hvítlaukur skorin
fint niður og settur í pott með rjóm-
anum. Þetta er látið sjóða niður um
helming eða þar til ijómin er þykk-
ur.
Kartöflur bakaðar í ofni við 160 gráð-
ur í 1 klukkustund, kældar og flysjað-
ar.
Þorskurinn er grillaður með roðið
niður á logandi heita grillpönnu og ál-
pappír settur yfir. Þegar þorskurinn
er orðin eldaður í gegn er fiskurinn
skafinn af pönnunni, roðið skilið eftir
og því hent. Kryddjurtimar em saxað-
ar smátt niður.
Þegar allt er orðið kalt er því blandað
saman og kryddað, deigið skorið út
og penslað með ólífuolíu, brandadan
mótuð og brotin saman inn í deigið.
Laxahrogn
70 gr. laxahrogn
1 msk. ólífuolía
salt,pipar
limebörkur og limesafi af ca. V2 lime
Öllu blandað saman og kryddað til.
Paprikumarmelaði
2 stk. rauðar paprikur
2 stk. grænar paprikur
2 stk. sítrónugras
400 ml. kjúklinga- eða fiskisoð.
25 gr. sykur
salt og pipar eftir smekk.
Ca. 2 msk. Sherry edik
Paprikur skornar í helminga, kjarn-
hreinsaðar, penslaðar með ólífuolíu
og bakaðar í 220 gráðu heitum ofni
í ca. 15 mín eða þar til að skinnið er
farið að losna af. Kældar og afhýdd-
ar. Þær em skomar í fallega strimla,
síðan er öllu blandað saman í pott
og látið sjóða varlega í ca. 45 mín.
Smakkað til með salti, pipar og meiri
sykri og sým ef að þurfa þykir. Látið
standa í tvo tíma með sítrónugrasinu
í pottinum, takið sítrónugrasið úr.
Kryddsmjör
150 gr. smjör
V4 rauður chili
Vi grænn chili
1 hvitlauksgeiri
V2 skallottlaukur
10 gr. engifer
10 gr. ristuð sesamfræ
lmsk. söxuð steinselja
1 msk. sojasósa
pipar smá salt
Smjör sett í pott á hæsta straum og
eldað þar til það er orðið dökkt. Sigt-
að í gegnum klút. Öllu blandað sam-
an og smakkað til.
Kartöflumús
2 bökunarkartöflur
smjör ijómi
salt
kartöflur flysjaðar skornar niður,
soðnar. Vökvi sigtaður frá. Marðar í
gegnum sigti, soðnar með rjóma og
smjöri.
Meistaramir á Óðinsvéum mæla
með því að þegar allt er tilbúið til
matreiðslu sé þorskurinn steiktur
fyrst, síðan brandadan, músin,
samhliða sósunni snarað á diskinn og
skreytt að lokum með laxahrognum.
Sköpunargáfan ein takmarkar
framsetningu á þessum glæsirétti. g
vmkœlar
Verð
25.000 kr.
ís-húsið 566 6000
Barmmerki
300 gr. afskurður
2 bökunarkartöflur
1 shallottlaukur
1 hvítlauksgeiri
400 ml. ijómi
5 gr. steinselja
5 gr. basil
4 blöð brick-deig
ættarmót
Prentum á barmmerkin ef okkur eru send nöfnin í Excel skjali.
Pappírinn kemur rifgataður í A4 örkum, fyrir þá sem vilja prenta sjálfir.
Hægt er að velja á milli
þess að hafa snúru,
hangandi klemmu eða
klemmu og nælu
á baki barmmerkis.
Staerðir á barmmerkjum.
Vörunúmer haeð* breidd
1018 K 3.5 7,5 cm
1020 K 43 7,5 cm
»025 K 6 9.5 cm
1033 63 9,5 cm
tw

MULALUNDUR
fyrir betri framtíb
Barmmerkin fást ( mörgum litum sem
bjóða upp á flokkun aettartengsla
þegar ættarmót er haldið.
Virmustola SÍBS • Hatúm lOc • Slml: 562 8500 • Fax; 552 8819 • Heimaslða www.mulalundur.is
Ræktun kryddjurta
Þráinn Lárusson
í matvöruverslunum hér á landi er úr-
val ferskra kryddjurta alltaf að auk-
ast. Það getur hinsvegar verið spenn-
andi fyrir áhugafólk um matargerð
að rækta sitt eigið krydd.
Það er þó ekki ætlunin í þessum
litla greinastúf að fjalla um ræktun
einstakra tegunda, heldur ætla ég að
stikla á stóru um þau grundvallarat-
riði og aðferðir sem ræktendur þurfa
að hafa í huga, hyggi þeir á ræktun
kryddjurta.
í megindráttum gilda sömu reglur
um alla garðrækt. Skjól, hlýja, birta
og hentugur jarðvegur eru þau atriði
sem skipta mestu ásamt greiðum að-
gangi að næringu og vatni. Kryddjurt-
ir eru flestar upprunnar af suðlægum
slóðum og þarf að hlúa sérstaklega vel
að þeim svo ræktunin skili árangri.
Hér á landi er vindasöm veðrátta
yfirleitt höfuðandstæðingur rækt-
enda. Því þarf að velja skjólgóðan
stað sem ekki er opinn fyrir veðrum
og vindum. Garðurinn þarf að vera
sólríkur og hlýr og tryggja þarf að
vatn standi ekki uppi í honum til
lengdar. Blautur jarðvegur er súrefn-
issnauður, kaldur og örverulíf þrífst
þar illa. Jarðvegurinn verður of súr
til að rætur plantnanna geti notfært
sér næringarefnin sem skyldi og sjúk-
dómshættan eykst, til dæmis af völd-
um sveppa. í lélegum jarðvegi nær
rótarkerfi plantnanna litlum þroska
og árangur ræktun-
arinnar verður rýr.
Oft má hafa það
til marks að þar
sem mosi er mikill
í grasflöt er líklegt
að ræktunarskil-
yrði séu að óbreyttu
óhagstæð.
Góð ræktunar-
mold inniheldur
mikið lífrænt efni,
til dæmis mómold
sem blönduð hefur
verið safnhauga-
mold í hlutfóllunum 1 á móti 3. Þar
sem jarðvegur er loftlítill er til mik-
illa bóta að blanda í hann dálitlu af
vikri eða grófum sandi.
Gróðursettar plöntur sem hafa
ekki náð fullri rótfestu og ungar sáð-
plöntur þarf að vökva sérstaklega vel.
Hægt er að útbúa lífrænan áburðarlög
á mjög auðveldan hátt og nota hann
við vökvunina. Húsdýraáburður, til
dæmis hrossatað, er sett í grisjupoka
og hann lagður í bleyti í vatnstunnu
í 1-2 sólarhringa. Hlutfallið í þessari
blöndu getur verið 5 kíló af húsdýra-
áburði á móti 100 lítrum af vatni. Tak-
markaður ávinningur er í að vökva á
sólríkum sumardögum og mun betra
að vökva árla morguns eða að kvöldi.
Einnig er gott að dreifa safnhauga-
mold yfir beðin á nokkurra vikna
fresti.
Margar kryddjurtir er auðvelt að
rækta innanhúss. Sumar þeirra eru
fallegar stofuplöntur og gefa frá sér
þægilegan ilm. Þær eru ræktaðar á
svipaðan hátt og önnur pottablóm.
Forðist ofvökvun! Berist blaðlús, roða-
maur eða önnur meindýr í plönturn-
ar er venjulega hægt að losna við þau
með því að baða plönturnar úr volgu
grænsápuvatni, skipta um efsta
moldarlagið og skola þær síðan með
hreinu, volgu vatni.
Farsælast er að kaupa forræktað-
ar kryddjurtir í gróðrarstöðvum þótt
sumum tegundum sé einnig hægt að
sá beint í garðinn. Þegar keyptar eru
forræktaðar plöntur á að velja stinn-
ar, vel grænar plöntur með þroskuðu
rótarkerfi. Æskilegt er síðan að herða
plönturnar í um það bil vikutíma ut-
anhúss fyrir gróðursetningu. Fáið
upplýsingar um ræktun hverrar teg-
undar hjá plöntusalanum.