blaðið - 21.07.2005, Síða 10

10 I FERÐALÖG
FIMMTUDAGUR 21. JÚLÍ 2005 blaðið
Me Irakkaslé tta - Kópasket
- Raufarhöfn og nágrenni
Jarðhræringar og landsig
Kópasker er kauptún við austan-
verðan Axarfjörð (Öxarfjörð) og
eini þéttbýliskjarninn í Öxarfjarðar-
hreppi. Þarna var löggiltur verslun-
arstaður um 1880. Kauptúnið fór að
byggjast eftir 1910 og byggir afkomu
sína á þjónustu við landbúnaðinn
í nágrannsveitunum og fást unn-
ar kjötvörur þaðan víða um land.
Nokkur útgerð er frá Kópaskeri og
gistihús og farfuglaheimili eru á
staðnum. Stutt er til margra áhuga-
verðra staða frá Kópaskeri, s.s. Húsa-
víkur og Mývatns og þá eru Jökulsár-
gljúfur, einhver mesta náttúruperla
landsins, á næst grösum. Árið 1976
urðu jarðhræringar í Kelduhverfi
sem ollu talsverðum skemmdum á
mannvirkjum á Kópaskeri. Landsig
varð í Kelduhverfi og Skjálftavatn
myndaðist en það er meðal stærstu
stöðuvatna landsins (11 km2).
Melrakkaslétta
Skaginn milli Öxarfjarðar og Þistil-
fjarðar er ónefndur en oftast er talað
um að fara fyrir Sléttu þegar ekið er
með ströndum fram að þessum norð-
austasta hluta landsins. Fjöllin þar
eru allt að 400 metra há. Að vestan-
verðu eru þau aðallega úr móbergi
en að austanverðu ber á blágrýtis-
fjöllum í bland. Rauðinúpur á vestan-
verðum skaganum er ekki nema 73
metra hár. Rauða blæinn fær hann
af gjalli sem bendir til fornrar eld-
stöðvar. Þar iða björgin af svartfugli
og nyrstu súlubyggð landsins.
landsins. Heimskautsbaugurinn er
aðeins þremur km norðar. Á sögu-
öld er talað um skipakomur og
brottfarir frá Hraunhöfn en þar var
náttúruhöfn og gott skipalægi. Fóst-
bræðrasaga segir frá vígi Þorgeirs
Hávarssonar á tanganum. Þar var
búkur hans dysjaður en hausinn var
fluttur annað og síðan þá hefur ver-
ið venja að bæta grjóti í dysina, sem
stækkar ár frá ári.
Nær miðnætursól
Raufarhöfn er síminnkandi kauptún
austan til á Sléttu og jafnframt hið
nyrsta á landinu sem hefur verið lög-
giltur verslunarstaður frá árinu 1836.
Utgerð og fiskvinnsla eru uppistaða
atvinnulífsins og á síldarárunum
var Raufarhöfn einn helsti löndunar-
og síldarvinnslustaður landsins og
stærsta útflutningshöfnin fyrir síld.
Ennþá sjást minjar þessara liðnu gós-
endaga í þorpinu. Melrakkaslétta er
nyrst allra staða á íslandi, nær mið-
nætursól en nokkur annar staður á
landinu. Mikið fuglalíf er á þessum
slóðum yfir sumartímann og víða
eru góðar aðstæður til fuglaskoð-
unar, sérstaklega með ströndinni
norður af Raufarhöfn. Áætlað er að
yfir 20 þúsund norrænir vaðfuglar
noti Melrakkasléttu sem viðkomu-
stað á leið til varpstöðva sinna.
Eyða má mörgum dögum á Raufar-
höfn og í nágrenni til gönguferða,
veiði og skoðunarferða almennt.
Hótel Norðurljós bíður lesendum
Blaðsins fría veiði í ýmsum vötnum
á Melrakkasléttu um næstu helgi.
Hraunhafnartangi á Melrakka-
sléttu er nyrsti tangi landsins
(66°32'3”N) rétt sunnan heimskauts-
baugs. Vitinn, sem stóð á Rifstanga
var fluttur þangað árið 1945. Hraun-
hafnarvatn, sem er gott veiðivatn, er
sunnan Hraunhafnartanga. Hraun-
höfn var þekkt höfn og skipalægi á
söguöld og nöfn margra fornkappa
eru tengd henni.
Vötn á svæðinu
Skjálftavatn er í Kelduhverfi í N,-
Þingeyjarsýslu. Nafn sitt fær vatnið
af jarðhræringum sem urðu árið
1974 í Kelduhverfi og landsigi á landi
sem nýbúið var að græða upp. Mynd-
aðist þá stöðuvatn, sem er með
stærstu vötnum landsins. Víkinga-
vatn er í Kelduneshreppi á svipuð-
um slóðum og í því eru bæði bleikja
og urriði. Það er 2,4 km2, fremur
grunnt og í 4 metra hæð yfir sjó. Vík-
ingavatn er fornt stórbýli og sagan
segir að þar hafi búið á landnáms-
öld bóndi sá er Víkingur hét. Hann
átti í illdeilum við Harald hárfagra
sem sendi menn út til Islands til að
drepa hann. Bóndi var að veiðum
úti á vatninu þegar þeir komu. Þeir
unnu á honum þegar hann kom að
landi. Þeir hjuggu af bónda hausinn
og settu í salt til að færa konungi og
sanna afrek sitt. Þeir fóru Reykja-
heiði til baka. Er þeir stönsuðu und-
ir múla nokkrum var þeim litið á
höfuðið. Það geyspaði þá ógurlega
og þeir urðu svo hræddir, að þeir
grófu það á staðnum. Þar heitir sið-
an „Höfuðreiðar” og múlinn „Höfuð-
reiðarmúli”.
Frekari upplýsingar og góðar
ferðaráðleggingar má finna á
www.nat.is ■
Síðasta heiðarbýlið
Undir Sléttu er grágrýti frá ísöld og
ofan á því eru móar og mýrar líkt
og í freðmýrum heimskautslanda.
Blikalónsdalur er grunnlægð í lands-
laginu sem liggur um hana miðja
frá suðri til norðurs. Hún er leifar
misgengisdals, líkt og við sjáum
greinilegar á núverandi eldvirkum
svæðum landsins, s.s. á Þingvöllum,
á Reykjanesi og víðar. Dalurinn er
u.þ.b. 20 km langur og skiptir Sléttu
í austur- og vesturhluta. Að vestan-
verðu er fjöldi stöðuvatna, tjarna, áa
og lækja og gróin mýradrög á milli
blásinna mela. Austan Blikalóns-
dals eru þurrlendir móar á stangli.
Grjót í dys fóstbróðurs
Hraunhafnartangi er nyrsti hluti
RENAULT
Vönduð frönsk hönnun
Einstök þægindi
Fallegir litir
5 stjörnu NCAP öryggi
Einstaklega sparneytinn
Hlaðinn staðalbúnaði
3 ára ábyrgð
Þú eignast hann fyrir
kr. 1.970.000
Bílasamningur / Bílalán
, kr. 20.500 á mánuði* >
B&L Grjóthalsi 1 575 1200 www.bl.is
%
Moft bdinn handa þér
6,9 ltr/100km

bemski
MÖna&a