blaðið - 12.12.2005, Blaðsíða 14

blaði
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Karl Garðarsson.
BAUGSLANDIÐ GOÐA
Gekk égyfir sjó og land og hitti þar einn gamlan mann. Spurði hann
og sagði svo: Hvar átt þú heima?
Ég á heima á Baugslandi, Baugslandinu góða.
Auðvitað er gott að búa á Baugslandi, ef þú makkar með stjórn-
arherranum, Jóni Ásgeiri, og riddurum hans; hinum útvöldu
sem geta skammtað sér tekjur og arð af eignum sínum og ann-
arra að vild. Riddurum, sem hafa aðgang að svo miklum peningum, að
hvorki þá né fylgdarkonum þeirra munar um að henda út tugum millj-
óna til í nafni góðgerðar til að fegra brogaða ímynd sína.
Áróðursmeistarar stjórnarherrans telja það ugglaust gott fyrir ímyndina
að hann gefi 15 milljónir á ári næstu þrjú ár til að mennta ungar stúlkur
í fátæku Afríkuríki. Menntun þeirra ætti að draga úr hættunni á því að
þær leiðist út í vændi eða fylgdarkonustörf í hinum siðmenntaða heimi,
þar sem kampavín og kókaín flýtur, jafnvel í hinum flottustu veislum,
sem þær eru keyptar i.
Fjölmiðlar stjórnarherrans hafa hampað gjöf hans; finnst hún stórfeng-
leg og bera vott um manngæsku. Vonandi nær umhyggjan til daglauna-
manna stjórnarherrans, því gjöfin svarar til margfaldra árslauna dag-
launamanna, sem njóta ekki einu sinni þeirra mannréttinda að eiga
fyrir mat og húsnæði þegar launatékkinn kemur. Að þessu leyti eru
daglaunamenn stjórnarherrans verr settir en svartir þrælar í Ameríku
forðum daga, því þeir áttu þó ávallt rétt til matar og húsaskjóls. Slíkan
rétt hafa daglaunamenn stjórnarherrans ekki. Auðvitað þora þeir ekki
að biðja um mannsæmandi laun og engin hætta er á því að verkalýðs-
hreyfingin taki þar af skarið. Henni er um megn að semja um annað
en námskeið og lagabálka því enginn daglaunamaður getur tekið þátt
í baráttu fyrir bættum kjörum vegna skulda við banka nýríku strák-
anna, sem hafa milljónir og jafnvel tugi milljóna í tekjur, sem þeir taka
gegnum einkahlutafélög sem aldrei borga tekjuskatt.
Sannleikurinn er hins vegar sá að gjöf stjórnarherrans svarar varla til
mánaðarlauna hans hjá Baugi og því hefði mátt hafa umbúðirnar minni
en blaðamannafund og 25 milljóna króna Bentley, sem farið var á í veislu
til forsetans á Bessastöðum, sem tók stjórnarherranum og skjaldsveini
hans Hreini Loftssyni fagnandi, eftir afhendingu gjafarinnar á fullveld-
isdegi gamla Islands.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingan Bæjarlind 14-16,201 Kópavogur.
Aöalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 5103701. Símbréf á auglýsingadeild: 5103711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: íslandspóstur.
Svartálfar, huldufólk og tröll!
Spiderwick-sögurnar hafa farið sigurför um heiminn og hlotið fjölda
verðlauna frá því að þær komu fyrst út fyrir tveimur árum. Þrjú
systkini uppgötva ósýnilegan hulduheim þegar þau flytjast með
móður sinni í gamalt og skuggalegt hús. Álfar, tröll og hvers kyns
furðuskepnur koma við sögu í þessum heillandi nútímaævintýrum.
Fyrstu tvær bækurnar í þessum bókaflokki
koma út nú en þrjár seinni bækurnar á næsta ári.
Frábærlega spennandi og fallegar bækur fyrir börn og unglinga
SKRUDDA
» - 101 keytJavA
I. S52 ttU - ikrudd^ik/uódi-U
MM>.arudd«.H
14 I ÁLIT
MÁNUDAGUR 12. DESEMBER 2005 blaöiö
SLAPPADU AF! RAHJÍÍ SA6PÍ EHKrST m>
ápiji A'lAGG UFfVÍ m%r VÖW.
HfiNN Sflfií)! flp UNMUR Fím
VÆR! 0RDÍN WliSS WoRLD
r
'A
Frítt fyrir alla
Enginn grunnskóli í Reykjavík getur
gert grein fyrir næringargildi þess mat-
ar sem er borinn á borð fyrir börnin
okkar í hádeginu og enginn skólanna er
með skilgreindar uppskriftir þess eðlis
að hægt sé að rekja innihald hráefnis
eða tilgreina hver kostnaðurinn er fyrir
matarskammtinn. Daglega greiða for-
eldrar tæpar 1,3 milljónir fyrir matinn
sem börnin borða í skólum Reykjavíkur.
Þessar upplýsingar er að finna í úttekt
á starfsemi framleiðslueldhúsa í grunn-
skólum Reykjavíkur sem Fræðsluráð
Reykjavíkur lét gera á síðasta skólaári.
Samkvæmt frumvarpi að fjárhagsáætl-
un fyrir árið 2004 kvað Reykjavíkur-
borg á um að heitur matur skyldi vera í
öllum grunnskólum Reykjavlkurborgar
frá og með haustinu 2004. Aðeins tveir
skólar hafa ekki uppfyllt þetta skilyrði.
Það er löngu tímabært að vandræða-
ganginum varðandi greiðslu fyrir heit-
an mat í grunnskólum ljúki. Þegar nýtt
„matartímabir hefst (í hverjum mán-
uði) eru starfsmenn skóla í kapphlaupi
við að finna kvittanir sem staðfesta að
greitt hafi verið fyrir börnin á réttum
tíma. Þess eru dæmi að börnum hafi
verið neitað um mat, eftir að hafa staðið
í biðröð með bekkjarfélögunum, vegna
þess að kvittun fyrir greiðslu glataðist.
Það er erfitt fyrir lítið hjarta að vera vís-
að úr röð fyrir framan alla með þeim
orðum að mamma og pabbi gleymdu að
borga. Oftar en ekki eru matartímarnir
á methraða, þannig að fáir njóta stund-
arinnar.
Það er líka löngu tímabært að hádeg-
isverðartíminn sé eðlilegur liður í skóla-
starfinu, að máltíðir séu uppeldislegs
eðlis og að fullorðnir borði með nemend-
um alla daga. Leiðbeina verður börnum
um það hvernig ber að haga sér við borð-
ið eins og um afslappaða kennslustund
sé að ræða. Síðast en ekki síst á matur-
inn að vera ókeypis fyrir alla.
Foreldrar þeirra barna sem þurfa
mest á heitum mat að halda í skólunum
hafa oft ekki efni á að greiða fyrir mat-
inn og þess eru dæmi að börn séu með
lélegt eða ekkert nesti. Það er í takti við
nútímann að við greiðum fyrir matinn
með skattheimtu á öðrum vettvangi til
þess að öll börn í skóla sitji við sama
borð. Annað er okkar velmegunarþjóð-
félagi til vansa. Mér er kunnugt um að
einn skóli í Reykjavík hafi tekið upp
á því að gefa öllum nemendum hafra-
graut á morgnana í ljósi þess hversu van-
nærð börnin mættu i skólann. Árang-
urinn lét ekki á sér standa. Mun meiri
Þorgrímur Þráinsson
sátt og vinnufriður ríkir nú í skólanum
enda allir vel mettir. Kostnaðurinn við
hvern skammt af hafragraut nemur um
2 krónum.
I ljósi þess að börnum yfir kjörþyngd
og of feitum börnum fjölgar er löngu
tímabært að grípa í taumana. Næringa-
ríkur matur í skólum, börnum að kostn-
aðarlausu er eitt skref af mörg hundruð
til að bæta heilbrigði þjóðarinnar.
í ofangreindri úttekt kom fram að
þegar á heildina er litið er of lítill „stór-
eldhúshugsunargangur“ í rekstri eld-
húsa grunnskólanna. Plássleysi ásamt
tækjaskorti og óheppilegu tækjavali
hamlar stundum ákveðinni starfsemi
í mörgum skólum. Slíkt hefur bein
áhrif á samsetningu matseðlanna og
ákveðin ringulreið ríkir í of mörgum
eldhúsanna. Eftirtaldar staðreyndir er
að finna (úttektinni:
• (13% skólanna eru undir 70% nemenda í
hádegismat, þar af fjórir skólar með 40% þátt-
töku eða minni.
• 117% skólanna borða kennarar með nem-
endum og að auki borða 39% kennara með
yngri nemendum, oftast 1.-4. bekk.
• 39% yfirmanna eldhúsanna eru meðvitað-
ir um innihald bæklings um innra eftirlit frá
Umhverfisstofnun.
• ENGIN gögn voru til frá heilbrigðiseftirlit-
inu (Umhverfisstofu) varðandi hugsanlegar
athugasemdir - jafnvel þótt EKKERT eldhús-
anna uppfyllti ákvæði innra eftirlits að fullu.
Heilbrigðiseftirlit hafði aðeins gert athuga-
semd f einum skóla. Þá var ekki búið að fylla í
heilsufarsskýrslur starfsmanna.
• 39% matreiðslumanna segja að EKKI
sé virkt innra eftirlit ( elhúsinu samkvæmt
ákvæðum i reglugerð um matvælaeftirlit og
hollustuhætti við framleiðslu og dreifingu
matvæla.
• (78% tilvika er matur starfsmanna borinn
fram í starfsmannamatsal.
• (65% tilvika fá yfirmenn eldhúsanna engar
upplýsingar um hve mikið er verslað fyrir að
meðaltali á mánuði eða önn.
• 96% matreiðslumanna nota ekki fyrirfram
skilgreindar uppskriftir.
• 52% matreiðslumanna telja að aðstaða
varðandi húsnæði og tækjabúnað sé ekki við-
unandi hvað varðar vinnu-tæknileg atriði.
• 65% taka mið af ráðleggingum í bókinni
Handbók fyrir skólamötuneyti við gerð mat-
seðla.
• (87% tilvika er ekkert samstarf á milli heim-
ilsfræðikennara og skólaeldhúss.
• (9% tilvika hefur verið gerð markviss könn-
un á því hvað matargestum finnst um mat-
inn.
Ókeypis matur fyrir öll grunnskóla-
börn á landinu ætti að vera forgangs-
verk þeirra sem bjóða sig fram í næstu
sveitarstjórnarkosningum.
Höfundur er rithöfundur
Klippt & skoríð
kUpptogskorid@vbl.is
Mú þykir Ijóst að Dagur B. Eggerts-
son ætli sér að verða næsta borgar-
stjóraefni Sam-
fylkingarinnar, en hann
gekk loksins í flokkinn fyrir
helgi, eins og fram kom í
Blaðinu. Innan Samfylking-
arinnar er á allra vitorði að
bæði Steinunn V. Óskarsdóttir og Stefán
Jón Hafstein eru mjög ósátt við að Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir nánast grátbað Dag opin-
berlega í grein í Morgunblaðinu um að fara í
framboð gegn þeim. Ingibjörg var nefnilega
manneskjan á bak við framboð Stefáns Jóns (
borgarstjórn þegar þurfti að losna við Helga
Hjörvar á s(num tima, en sveik hann þegar
velja átti borgarstjóra eftir að Þórólfur Árna-
son hætti. (staðinn studdi hún Steinunni, sem
hún er nú lika búin að svíkja fyrir Dag. Sjálf-
stæðismenn í borglnni henda gaman að þessu
og segja að það sé í stíl við hringlandahátt for-
manns Samfylkingarinnar á öðrum sviðum að
hún sé nú búin að styðja þrjú borgarstjóraefni
á minna en einu kjörtímabili - og ganga frá
einum borgarstjóra.
Pessa dagana tíðkast nokkuð að fara í
göngurtil þess að láta skoðanir í Ijós.
Þannig lögðu aldraðir og öryrkjar það
á sig á föstudag að ganga frá Hallgrímskirkju
niður að Alþingi til þess að vekja athygli á
velferðarskýrslu Stefáns Ólafssonar. Hunda-
eigendur gengu fyrir nokkru ásamt skjólstæð-
ingum sfnum frá Hlemmi niður að Ráðhúsi til
þess að minna s(n mál. Um daginn gengu á
hinn bóginn samkynhneigðir að Alþingi til
þess að fagna áformuðum réttarbótum sínum.
Þeir lögðu hins vegar ekki jafnmikið á sig, því
þeir nenntu ekki að ganga lengra en frá Lauga-
vegi2.
Valgerður H. Bjarnadóttir, fyrr-
verandi framkvæmdastýra Jafnrétt-
isstofu, vann á
dögum mál sitt gegn Árna
Magnússyni, félagsmála-
ráðherra, eins og frægt er
orðið. DV greindi frá þessu
líkt og aðrir fjölmlðlar, en
varekkial-
"
veg að átta sig á persónum
og leikendum. Með frétt-
inni birtist nefnilega mynd
afValgerði Bjarnadóttur
framkvæmdastjórnar-
manni (Samfylkingunni og
pistlahöfundi í Fréttablaðinu.