blaðið - 22.03.2006, Blaðsíða 14

blaðið

Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Ásgeir Sverrisson.
Fréttastjórar: Aðalbjörn Sigurðsson og Erna Kaaber.
MÁL ALLRA NATO-RÍKJA
Atlantshafsbandalagið (NATO) er öryggisbandalag 26 aðildar-
ríkja, sem gengist hafa undir skýrar og gagnkvæmar skuldbind-
ingar. Mikilvægt er að þessu sé til skila haldið nú þegar tímamót
hafa orðið á sviði íslenskra varnarmála.
I varnarsamningi Islands og Bandaríkjanna frá árinu 1951 er að finna
skýra NATO-tengingu m.a. hvað varðar hugsanlega uppsögn hans. Því
er sjálfsagt og eðlilegt að Jaap de Hoop Scheffer, framkvæmdastjóri
NATO, fylgist ekki aðeins með framvindu mála í viðræðum íslenskra
og bandarískra stjórnvalda um mögulega framtíðarskipan varna hér á
landi. Framkvæmdastjórinn hlýtur einnig að beita sér fyrir því að fram
komi lausn sem allir aðilar, íslendingar, Bandaríkjamenn og aðildarríki
NATO, geti fellt sig við.
Nú hefur framkvæmdastjórinn í samtölum við Halldór Ásgrímsson
forsætisráðherra látið orð falla sem ekki verða skilin á annan veg en
þann að Jaap de Hoop Scheffer sé tilbúinn að taka þá forustu á þessum
vettvangi sem fylgir embætti hans. Framkvæmdastjórinn hefur rætt
varnir íslands við ráðamenn í Bandaríkjunum og komið því sjónarmiði
á framfæri að brotthvarf varnarliðsins snerti ekki aðeins öryggishags-
muni íslendinga heldur ræði um mál sem varði öll aðildarríkin 26. Þessi
ummæli framkvæmdastjórans eru mikilvæg og sýna að viðræður varð-
andi framtíðarskipan varna íslands eru komnar i ákveðinn farveg.
Þótt ummæli íslenskra ráðamanna séu sum hver til marks um að
þeir telji að trúnaðarbrestur hafi orðið með Islendingum og Bandaríkja-
mönnum vegna einhliða ákvörðunar þeirra síðarnefndu að kalla her-
þotur og þyrlur á brott frá íslandi er mikilvægt að menn rasi ekki um
ráð fram. Lítt dulbúnar hótanir þess efnis að Islendingar muni jafnvel
segja upp varnarsamningnum við Bandaríkin eru ekki við hæfi á þessu
stigi máls. Sjálfsagt og eðlilegt er að kannaðar verði ítarlega forsendur
þess að samstarfinu verði haldið áfram. Telji fslendingar tillögur banda-
rískra ráðamanna á hinn bóginn með öllu ófullnægjandi er ljóst að end-
urmeta þarf stöðuna.
Hin meginstoðin í íslenskum öryggismálum, NATO-aðildin, stendur
óhögguð og þótt engu skuli spáð sýnist að gerlegt eigi að vera að tvinna
þessar tvær stoðir saman með nýjum hætti. Þá er átt við framkvæmd
loftvarna sem eðlilegt sýnist að leitað verði til NATO vegna og hins vegar
öryggisviðbúnað í Keflavík og getu til að taka við herliði skapist óvissu-
eða hættuástand sem áfram gæti verið á hendi Bandaríkjamanna.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingan Bæjarlind 14-16,201 Kópavogur.
Aðalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 510.3711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: Islandspóstur.
Er hárið farið að (práíM) og þynnast?
Þá er Grecian 2000 hárfroöan lausnin!
Langar þig til að ferðast á ótrúlega
hagstæðu verði?
Flug frá Kaupmannahöfn út í heim
BANGKOK FRÁ ISK 49.900,- BALI FRÁ ISK 58.305,-
BEIJING FRÁ 50.650,- BOSTON FRÁ 24.990,- J|||^
Bókið á netinu WWW.ferd.is y-r-c-Á-, 7c~;
Eða hafið samband í 846 2510 Út í heim með Ferö is
Þú þværð hárið, þurrkar, berð froðuna í
greiðir og hárið nær sínum eðlilega lit á
ný, þykknar og fær frískari blæ.
Greclan 2000 hárfroðan fæst :
í apótekum, á hársnyrtistofum og í Hagkaupsverslunum.
14 I ÁLIT
MIÐVIKUDAGUR 22. MARS 2006 blaóió
ALVEG ER ÓTRÚLEGT
fjVAt) >tSSÍR. RÍKiSSTARFSiíltNH
GfTfl FjöLGAf SÉR.
JáaA.Miw HefUR Víst
TJolGtV LiM MEtRA EN
?000 í ReYKaVÍK Á

Landkynning bankanna
Ég var ekki orðinn tiltakanlega hár í
loftinu þegar ég áttaði mig á því að
Island væri lítið land úr alfaravegi.
Um leið drakk ég í mig þá viðteknu
skoðun að álit útlendinga á íslandi
skipti máli. Þegar erlenda gesti bar
að garði var mikið með þá látið og
ekkert til sparað til þess að þeir hrif-
ust af landi og þjóð. Ég nenni ekki
að skrifa málsgreinina um „How do
you like Iceland“ og allt það, en les-
andinn áttar sig á því hvað ég er að
fara.
Kannski þessi löngun stafi af
minnimáttarkennd eins og margir
hafa haldið fram, en ég held nú
raunar að afbrigði af gestrisni komi
við sögu líka, líkt og áður vildu menn
að gestir bæru bænum og ábúendum
góða söguna. Hér má svo ímynda sér
að ég skrifi setningu, sem endar á
„hveim er sér góðan getur.“
Þegar ég var farinn að stauta
mig á erlendum tungumálum man
ég svo að ég var alltaf jafnstoltur
þegar íslands var getið í erlendum
fjölmiðlum eða bókum. Enn þann
dag í dag finnst mér meira að segja
nokkuð til um það þegar landsins
er getið með einhverjum hætti í út-
lendum bókum. Það veit þá einhver
að við erum til, hugsa ég.
Ekki alltaf alveg rétt sagt frá
En á hinn bóginn hefur lesningin
ekki alltaf verið jafnánægjuleg. Ekki
vegna þess að menn fjalli svo illa um
land og þjóð, oftast öðru nær, en van-
þekking höfundanna á Islandi hefur
jafnan sviðið sárast. Maður hefur
nefnilega rekið sig á það aftur og
aftur - nánast undantekningalaust
- að í hvert sinn, sem fjallað er um
Island í erlendum miðlum, er rangt
farið með staðreyndir, einhver dauð-
ans della dregin fram eða málin mis-
skilin. Þetta á jafnvel við um virðu-
legustu fréttastofur og fjölmiðla,
sem maður hefur vanist að treysta í
hvívetna. Stundum stendur manni
hjartanlega á sama; ofmælt álfatrú
íslendinga skiptir ekki miklu máli
til eða frá. En það eru til ranghermi,
sem geta skipt verulegu máli.
Andrés Magnússon
Er kreppan að koma?
Þetta fór ég að hugsa um leið og ég las
fréttir héðan og þaðan í Evrópu um
íslenskt efnahagslíf, ástand banka-
kerfisins og ríkisfjármála. Ekki vil ég
draga úr því að þenslan hér kann að
vera varhugaverð, sumir bankarnir
hafa kannski verið fulláhættusæknir
fyrir minn smekk og Guð veit að rík-
isstjórnin hefur engan veginn haft
þann hemil á ríkisútgjöldum, sem ég
hefði kosið.
En á sama tíma held ég að það sé
afar erfitt að benda á eitthvað ákveðið,
sem óumfýjanlega verður þess vald-
andi að allt komist hér á vonarvöl
með verðbólgubáli, fallandi gengi og
hruni framleiðni og hagvaxtar. Eigin-
lega alls ekki. Hitt má hins vegar vel
vera að það slái eitthvað í bakseglin,
en það þarf síður en svo að vera af
hinu illa. Hagkerfið má alveg við því
að hægja aðeins á sér.
Þegar maður les hinar erlendu
greiningardeildarskýrslur verður
maður þess fljótt áskynja að þar er
sjaldnast að finna neinar nýjar stað-
reyndir, sem okkur Islendingum
hafa ekki verið ljósar. Þar ræðir
fyrst og fremst um opinberar tölur
og staðreyndir. En greiningardeild-
irnar setja þær í nýjan búning. Að
sumu leyti minnir sá starfi á blaða-
mennsku og mig grunar að svipuð
lögmál gildi. Efniviðurinn er ekki
alltaf glænýr eða öldungis óþekktur.
En þá skiptir máli að fyrirsagnirnar
fangi lesandann.
Það er nauðsynlegt að halda því
til haga, að jafnvel hálærðir greining-
arsérfræðingar hjá fínum bönkum
og fyrirtækjum úti í heimi þekkja
Island aðeins af afspurn. Þar til
fyrir örskömmu vissu þeir varla að
íslenskur bankamarkaður væri til,
en á augabragði hafa íslenskir banka-
menn verið að gera sig gildandi. Van-
þekkingin er því yfirgripsmikil eins
og Seðlabankastjóri orðaði það ein-
hverntíman af öðru tilefni.
Hvað er þá til ráða? Eins og jafnan
felst það í upplýsingu. Islensku
bankarnir þurfa að kynna sig með
ýtarlegri og gegnsærri hætti en verið
hefur. Stunda landkynningu. Ogþað
þurfa þeir að gera nú þegar. I atvinnu-
grein þar sem traust er eina eignin,
sem máli skiptir, geta hrakspádóm-
arnir nefnilega orðið til þess að þeir
rætist, án þess að nokkuð annað
komi til.
Höfundur er blaðamaður.
Klippt & skorið
Stjórnmálaflokkur sem vill að Island
afsali sér fullveldi til ESB, vill afrita
skandínavískt velferð-
arkerfi á þjóðfélagið og telur
að Sameinuðu þjóðirnar eigi
að taka ákvörðun um það
sem upp á vantar f lífinu hann
hlýtur að velja stefnu sinni
kjörorðin „Sjálfstæð utanríkisstefna". Það er
óhjákvæmilegt. Ekki síst þegar það liggur fyrir
að forysta flokksins hefur sýnt það sjálfstæði
að fela fyrrum sendiherra frá Helsinki að semja
stefnuna fremur en að gera það sjálf. Án þess-
ara kjörorða erekki víst að allir fatti djókinn. En
eftir að Islendingar hafa tekið upp allar reglu-
gerðir og tilskipanir ESB, flutt löggjafann til
Brussel, heimfært norræna velferðarmódelið
óbreytt og legið á já-takkanum á allsherjar-
þinginu þá vill Samfylkingin auðvitað aukinn
veg hins almenna Islendings í „samræðustjórn-
málum" og „þátttökulýðræði".
VtfWÖÐVILJINN, 21.111.2006.
Wýjasta tölublað tímaritsins Þjóðmála
er komið út, en það er þungavigtar-
rit á hægri væng
stjórnmálanna, sem geldur
einna helst fyrir það að eiga
sér ekkert mótvægi á vinstri
vængnum. í Þjóðmálum
kennir ýmissa grasa og er
meðal annars birt ræða Davíðs Oddssonar,
sem hann flutti við upphaf Læknadaga nú í
janúar og ber fyrirsögnina (skoðanafríi. Eins
og við er að búast kemur hann víða við og það
ærið hnyttilega. Ræðunni lauk hann svo;
„Þetta voru sjálfsagt nokkuD sundurleitar
vangaveltur, en við því var að búast, þegar
klipptogskond@vbl.is
leitað er til manns sem er nýkominn I skoðana-
frl. ífég hefði verið að tala við útrásarriddar-
ana okkarþá hefði ég sagteins og forsetinn:
„Góðirgestir, við erum bestir"og ekkiþurftað
hafa þá ræðu lengri.
Klippari spyr það utan úr heimi - gott
og vel, úr DV - að Unni Birnu Vil-
hjálmsdóttur, ung-
frú heimi, hafi boðist að vera
kynnir á Evrósjón-keppninni í
Aþenu í vor. Eru forráðamenn
keppninnar ekki með réttu
ráði? Vissulega eru (slendingar
vel að þeim heiðri komnir, en Unnur Birna talar
varla stakt orð í grísku. Mega allir sjá að ef til
kæml yrðl fulltrúi lands elds og ísa vltaskuld
einhver meistari á borð við Egil Helgason eða
Sigurð A. Magnússon.