blaðið - 29.08.2006, Qupperneq 18

26
ÞRIÐJUDAGUR 29. ÁGÚST 2006 blaöi6
r'
Menningarsaga íslenska dreifbýlisins
Endurmenntunardeild Landbún-
aðarháskóla Islands býður upp á ým-
is ný námskeið í vetur. Þar á meðal
er námskeið um menningarsögu
íslenska dreifbýlisins, einingabær
námskeið, ný sérsniðin námskeið
og farandnámskeið.
Viðar Hreinsson rithöfundur og
bókmenntafræðingur heldur í okt-
óber námskeið sem heitir íslenska
dreifbýlið: öðruvísi menningar-
saga.
Sérkenni íslenskrar menningar
Á námskeiðinu mun Viðar með-
al annars fjalla um hvaða mynd sé
dregin upp af íslenskri menningu
í hefðbundnum söguritum. í fram-
haldi af þvi verður rætt um sérkenni
íslenskrar menningar í ljósi þess að
öldum saman var hér dreifbýlissam-
félag þar sem ríkti einstæð bók- eða
handritamenning. Eitt af sérkenn-
um þeirrar menningar er staðbund-
in sagnaauðlegð og víðtækur fróð-
leikur og ritfærni sjálfmenntaðra
sveitamanna þar sem hvert hérað
átti sína sagnaritara og sagnaþætti.
Námskeiðið er haldið á Hvann-
eyri og er í samstarfi við Reykjavík-
urAkademíuna.
Ræktun skjólskóga
Einnig verður bryddað upp á
þeirri nýjung í haust að þeir sem
stunda nám við endurmenntun
geta tekið ákveðin námskeið í
formi endurmenntunar en jafn-
framt lokið einingabæru námsmati.
Eitt af námskeiðunum er viðamik-
ið námskeið um bústjórnun sem
stendur í sex daga. Á hverjum degi
verður tekið á afmörkuðum þætti
bústjórnar.
I september mun dr. Alexander
Robertsson fræðimaður frá Kan-
ada halda námskeið á Hvanneyri
um ræktun skjólskóga. Hann er
íslendingum að góðu kunnur og
hefur meðal annars verið ráðgjafi
í mörgum skógræktarverkefnum
hér á landi.
Öðruvísi menningarsaga Viðar Hreinsson bókmenntafræðingur rrtun fjalla
um hvaöa mynd sé dregin upp afíslenskri menningu í hefðbundnum sögurit-
um á námskeiði við endurmenntunardeild Landbúnaöarháskólans.
menntun
menntun@bladid.net

Fjarnám vinsælt
53 prósent nemenda Kennaraháskólans stunda
fjarnám við skólann. Hlutfailslega eru flestir í fjar-
námi í framhaldsdeild eða 78 prósent.
Góður nætursvefn skiptir máli
Góður nætursvefn er ein af undir-
stöðum þess að börn standi sig vel
í skólanum og geti einbeitt sér að
námsefninu.
Svefn er nauðsyn
Hætt er við að mörg skólabörn
hafi snúið sólarhringnum við í
sumar og eigi í erfiðleikum með
að komast á rétt ról nú við upp-
haf skólagöngu. Fátt skiptir jafn-
miklu máli til að bömunum líði vel
í skólanum og góður nætursvefn
enda hefur sýnt sig að börn sem
fá ekki nægan svefn eru þreytt
í skólanum og einbeitingin ekki
sem skyldi.
Nú mæðir því á foreldrum að
koma ungviðinu til aðstoðar og
hjálpa því við að koma svefn-
venjum í samt lag. Börn og ung-
lingar þurfa meiri svefn en þeir
sem fullorðnir eru. Svefnþörfin er
mest á meðan börnin eru yngri
en minnkar með hærri aldri.
Börn sem eru á aldrinum 6 til 7
ára og eru því að hefja skóla-
göngu þurfa að sofa 10 til 12
klukkustundir á sólarhring. Á
aldrinum 8 til 12 ára er svefn-
þörfin um 9 til 10 klukkustundir á
sólarhring.
Svefnþörfin breytist lítið á ung-
lingsaldri, 13 til 16 ára, en eftir
að framhaldsskólaaldri er náð
styttist nauðsynlegur svefntími í
7 til 8 klukkustundir.
Fyrsti kven-
prófessorinn
Dr. Anna Ingólfsdóttir hefur verið
skipuð prófessor í tölvunarfræði
við tækni-
og verk-
fræðideild
Háskólans
í Reykjavík.
Anna er þar
með fyrsta
konan sem
gegnirstöðu
þrófessors
í tölvunar- Dr. Anna
fræði hér á Ingólfsdóttir
landi. Hún
hefur verið dósent við skólann
frá árinu 2005. Rannsóknasvið
Önnu eru á sviði fræðilegrar
tölvunarfræði. í matsnefndinni
sem mat önnu hæfa til að njóta
framgangs í prófessorsstöðuna
sátu prófessorarnir Gisli Hjálmtýs-
son frá Háskólanum í Reykjavík,
Magnús Halldórsson frá Háskóla
íslands og Moaens Nielsen frá
Háskólanum í Arósum.
Allir jafnábyrgir
fyrir líðan barna
Einelti i skólum
Mörgum börnum líður
óbærilega í skólanum
vegna þess að þau eru
beitt einelti af einhverju
tagi. Vandamálið hefur ekki aðeins
áhrif á börnin heldur einnig foreldra
þeirra sem og foreldra gerenda.
Að sögn Jóns Páls Hallgrímsson-
ar ráðgjafa hjá Regnbogabörnum
eru börn oft mjög lagin við að fela
tilfinningar sínar og halda eineltinu
leyndu fyrir foreldrum. „Oft sést
jetta ekki fyrr en eineltið er komið á
)að stig að það er farið að hafa veru-
eg áhrif á líðan og heilsu barnsins,"
segir Jón Páll og bendir á að einkenn-
in geti meðal annars verið mislyndi,
skapstyggð og jafnvel lystar- eða
svefnleysi. Stundum vilja börn helst
halda sig heima og vera í friði.
Einkennin geta enn fremur verið
mismunandi eftir því hvort þoland-
inn sé drengur eða stúlka. „Ef um
stúlku er að ræða getur það farið
leynt og stúlkur geta brotið niður
aðra manneskju án þess að segja
eitt aukatekið orð eða koma nokk-
urn tíma við viðkomandi. Þær gefa
í skyn hversu ömurleg hún er með
svipbrigðum, látbragði og öðru og
smátt og smátt brotnar sjálfsímynd-
in og hún fer að trúa að hún sé ömur-
leg, ljót og leiðinleg," segir Jón Páll.
Erfitt fyrir foreldra
Að sögn Jóns Páls er mikilvægt
að foreldrar geri sér grein fyrir því
að það getur verið niðurdrepandi
og streituvaldandi reynsla að upp-
götva að barnið manns sé lagt í
einelti. „Það er eðlilegt að foreldrar
verði ráðvilltir og finni fyrir reiði.
Aðalatriðið er að rjúka ekki niður í
skóla og heimta að eitthvað sé gert.
Það verður að vinna þetta með yfir-
vegun og skynsemi og þá er mjög
gott einmitt að leita til okkar og ná
úr sér reiðinni. Reiðin rænir mann
oft dómgreind og skynsemi," segir
Jón Páll. „Það er gott að gefa kenn-
ara og starfsfólki skólans tíma til
að rannsaka málið því að þú getur
ekki ætlast til að það sé búið að taka
eftir þessu ef þú ert rétt að uppgötva
þetta sjálfur.“
Foreldrar gerenda bregðast illa við
Hann segir að vandamálið sé
einnig oft hvernig foreldrar gerenda
bregðist við. „Margir fara í vörn og
bregðast illilega við og fara að kenna
einhverjum öðrum um eða leita að
sökudólgi. Það er fyrst og fremst
verið að leita til þeirra til að leysa
vandmál sem gætu hugsanlega haft
alvarlegri afleiðingar í för með sér ef
þau ná að þróast."
Jón Páll segir að hjá Regnboga-
börnum sé ekki litið á einelti sem
einkamál. „Þetta snýst ekki bara
um mig og mitt barn heldur snýst
þetta um öll börn sem í kringum
okkur eru. Einelti er samfélagslegt
vandamál sem kemur okkur öllum
við. Allir eru jafnábyrgir fyrir líðan
barna okkar í skólanum," segir Jón
PálL
Verður að vega og
meta hvert tilfelli
Ekki er til nein ein leið til að upp-
ræta eineltisvandamál heldur verður
að vega og meta hvert tilfelli fyrir sig
og beita siðan viðeigandi aðgerðum.
Jón Páll segir að ekki megi heldur
gleyma að leita álits barnsins á því
hvernig best sé að taka á vandanum.
Regnbogabörn voru stofnuð árið
2002 og segir Jón Páll að nokkur ár-
angur hafi náðst í baráttunni gegn
einelti á þeim tíma. „Úrræðin eru
fleiri. Þau börn sem leita til okkar
vilja vera hjá okkur og koma aftur.
Ég held að fræðsla okkar sé að skila
árangri því að við náum til allra í
skólanum, nemenda, foreldra og
starfsfólks skólans. Þetta skilar sér
allt í því að fólk er vakandi og tilbú-
ið til að grípa strax inn í eða leita sér
aðstoðar," segir Jón Páll.
Regnbogabörn veita foreldrum
ráðgjöf og viðtalsþjónustu auk þess
að vinna að margs konar fræðslu- og
forvarnarstarfi. Samtökin opnuðu
á dögunum nýja heimasíðu www.
regnbogaborn.is sem er ætlað að
ná betur til barnanna. Þar er meðal
annars að finna brot úr teiknimynd
um einelti auk verkefna sem þau
geta unnið.
eimr.jonsson@bladid.net
Einelti ekki einkamál Einelti erekki
einkamál þeirra sem lenda íþví heldur
samfélagslegt vandamál sem kemur öll-
um við að mati Jóns Páls Hallgrímsson-
ar ráðgjafa hjá Regnbogabörnum.
^Polarolje
Selolía frá Noregi ~
Olían hefur áhrif á:
Pclarolje
- Ónæmiskerfið
-Liöi
Exem
Maga- og þarmastarfsemi
Kólestról og blóöþrýsting
Fæst í öllum
apótekum
og heilsubúðum