blaðið - 19.09.2006, Qupperneq 18

blaöiö
Útgáfufélag:
Stjórnarformaður:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Árog dagurehf.
Sigurður G. Guðjónsson
Sigurjón M. Egilsson
Brynjólfur Þór Guðmundsson og
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Janus Sigurjónsson
Okkur er
alveg sama
Einn ökumaður er stöðvaður með tvö börn í framsætinu hjá sér. Sjö eru
teknir fyrir ölvunarakstur eina og sömu nóttina, og það aðeins í höfuð-
borginni. Þá eru þeir ótaldir sem hafa verið stöðaðir fyrir of hraðan akstur
og allir þeir sem hafa brotið lögin og sloppið hvort tveggja frá lögreglunni
og við að valda slysum.
Ráðist var í heljarinnar átak rétt fyrir helgi með það að markmiði að fá
fólk til að keyra varlegar og reyna að koma í veg fyrir slys. Niðurstaðan
liggur nú fyrir. Samkvæmt tölum frá lögreglunni í Reykjavik er engan
mun að sjá á umferðinni þessa helgi eftir mikið umferðarátak og hverja
aðra helgi. Það virðist alveg ljóst hvað okkur finnst um umferðaröryggis-
mál: Okkur er alveg sama!
Þetta sást líka þegar mótorhjólamenn blésu í herlúðra gegn banaslysum
fyrir nokkru. Á sama tíma og fjöldi þeirra safnaðist saman á baráttufundi,
þar sem rætt var hvernig mætti forða banaslysum, mældist einn á næstum
200 kílómetra hraða á Reykjanesbrautinni nálægt Smáralindinni. Síðar
sömu nótt mældust tveir á vel yfir 200 kílómetra hraða á Sæbrautinni í
Reykjavík. Þeirra mottó væntanlega: Okkur er alveg sama!
Umferðin hefur kostað 20 mannslíf það sem af er ári. 20 er ekki há tala í
sjálfu sér. Tekur því varla að nefna hana í mörgu samhengi. En þegar sam-
hengið er mannslíf er alvaran mikil. Slys í umferðinni hafa bundið enda
á vonir, þrár og drauma tuttugu manna og kvenna. Líf þeirra sem næst
hinum látna standa tekur stakkaskiptum, tilverunni er snúið á hvolf. Líf
hundruða verður aldrei samt aftur. Margra bíður langt og sársaukafullt
tímabil þar sem þeir takast á við missinn. Lífum breytt, lífum fórnað í
umferðinni.
Það er oft á tíðum stórfurðulegt að upplifa sig í umferðinni. Bílum keyrt
í svigi milli akreina, keyrt inn í þröng pláss, keyrt miklu hraðar en lög og
aðstæður leyfa, allt til að komast örlítið fyrr á leiðarenda. Áhætta tekin
sem getur endað með ósköpum. Lítið eða ekkert tillit tekið til annarra
vegfarenda í umferðinni.
Hraðaksturinn er sennilega stærsta vandamálið sem við stöndum
frammi fyrir, eða ef til vill bara birtingarmynd vandans sem er auðvitað
sá dómgreindarskortur sem gerir vart við sig þegar menn keyra alltof
hratt, stefna sjálfum sér og öðrum í hættu, ætla sér of mikið. Spurningin
er hvernig við getum vakið fólk til umhugsunar. Það vantar ekki að menn
hafa reynt. Auglýsingaherferðir um langt árabil. Umræða í fjölmiðlum
þegar illa fer í umferðinni. Stórfundur mótorhjólafólks sem hafði horft
upp á dauðsföll í sínum röðum. Átak á landsvísu með sjö opnum fundum
á sama tíma eftir mikla slysahrinu. Heilræði eins manns til annars á
förnum vegi eða heima í stofu. Allt hefur þetta verið reynt og virðist litlu
skila. Kannski spurning við hverju er að búast ef viðkvæðið er alltaf eitt.
Það að okkur er alveg sama.
Brynjólfur Þór Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
Gulliína
HARÐVIÐARVALS
Gullhyggð þjónusta!
Krókhálsi 4 • 110 Reykjavík • Sími 567 1010 • www.parket.is
18 ÞRIÐJUDAGUR 19. SEPTEMBER 2006
Aldahvörf
Ekki er langt síðan menn deildu
hart um það hvenær aldatugamótin
eiginlega væru, margir stóðu á því
fastar en fótunum að auðvitað væru
þau þegar árið 2000 gengi í garð, en
þeir sem kunna að telja vissu að þau
væru ekki fyrr en árið 2000 væri á
enda runnið og 2001 hæfist. Þessi
deila var svo sem ekki ný af nálinni,
sama þvarg fyllti dagblöð undir lok
19. aldar og eimdi víst eitthvað eftir
af því fram á hina 20. Löngu síðar
las ég bók breska sagnfræðingsins
Pauls Johnson um sögu 20. aldar
og hann setti fram enn eina kenn-
inguna um aldamótin. Hann taldi
sumsé ekki nóg að líta á dagatalið og
var á því að 20. öldin hefði ekki haf-
ist fyrr en hinn 27. september 1905,
en þá var afstæðiskenning Alberts
Einsteins fyrst gefin út.
Er ekki nokkuð til í því? Á sama
hátt mætti kannski segja að 20. öld-
inni hafi lokið með falli Berlínar-
múrsins hinn 9. nóvember 1989. Eða
eigum kannski frekar að halda því
fram að 21. öldin hafi ekki gengið í
garð fyrr en hinn 11. september 2001?
En þá má kannski líka spyrja hvort
12. öldin sé hafin í Sádi-Arabíu.
Aldamótá íslandi
Hér heima má alveg leika þennan
sama leik. Ef litið er á stjórnmála-
sviðið mætti til dæmis með nokkrum
rökum halda því fram að 21. öldin
hafi hafist 30. apríl 1991 þegar Davíð
Oddsson varð forsætisráðherra og
breytti islensku þjóðfélagi sjálfsagt
meira en dæmi er um síðan í seinni
heimsstyrjöld. Nú eða að hún hafi
ekki runnið upp fyrr en hinn 27.
september 2005, þegar Davíð settist
í sinn helga stein í Seðlabankanum.
Sjálfsagt setja einhverjir lesendur
spurningarmerki við það að Davíð
sé með þessum hætti settur sem
leiðarsteinn á tímans langa vegi, en
þegar stjórnmálin eru annars vegar
er það alveg við hæfi. Áhrif og yfir-
burðastaða Davíðs i stjórnmálum
undanfarins aldarfjórðungs eru
næsta óumdeild, en hið merkilega
er kannski fremur hitt, hve mikið
Andrés Magnússon
eimir eftir af þeim enn og það á ólík-
legustu stöðum.
Á sínum tíma var þannig til R-list-
ans stofnað til þess að brjóta niður
arfleifð Davíðs í borginni og til Sam-
fylkingarinnar var stofnað af sömu
hvötum nokkru síðar á vettvangi
landsmála. Að þvi leyti má segja að
Davíð hafi verið helsta sameining-
artákn vinstri manna! Um leið má
segja að engum hafi verið gerður
jafnmikill óleikur og Samfylking-
unni þegar Davíð fór í Seðlabank-
ann, því hvert var hennar erindi þá?
Þetta sást vel á dögunum þegar
Davíð Oddsson kom fram í Kastljósi
og svaraði nokkrum laufléttum
spurningum. Skyndilega vaknaði
nefnilega formaður Samfylkingar-
innar til fyrra lífs og hamaðist að
honum Davíð sínum eins og í gamla
daga. Og viti menn, Hallgrímur
Helgason rankaði líka við sér og tók
eitt augnablik upp þráðinn eins og
ekkert hefði í skorist. Fyrir suma
skipta traustir óvinir nefnilega
meira máli en tryggir vinir.
Ný öld eða nýöld?
En er komin ný öld í íslenskum
stjórnmálum? Eins og ástandið er
hallast maður nú stundum frekar að
því að komin sé nýöld. En það stytt-
ist vonandi i hina nýju öld.
Lykillinn að því er að stjórnmála-
flokkarnir finni sér erindi. Það tjóir
til dæmis ekki fyrir Samfylkinguna
að lifa lengur á andstöðu sinni við
Davíð og til hvers er hún þá? En
hún hefur þó að jafnaðarstefnunni
að hverfa; hvert vill Framsókn?
Þjóðhyggjan er óskrifað blað. Með
vinstri sveigju sinni er óljóst hvað
frjálslyndir vilja upp á dekk og mun-
urinn á þeim og Samfylkingu verður
enn óljósari. Vinstri grænir skarta á
hinn bóginn sinum rauðu og grænu
litum og menn þurfa lítt að velkjast
í vafa um á hvaða öld þeir lifa, það er
kannski ekki hin nýja öld, en það er
líka punkturinn.
En hvað má þá segja um Sjálfstæð-
isflokkinn? Nú liggur hin almenna
stefna hans svo sem nægilega vel
fyrir; hófsöm, borgaraleg sjónarmið
með kristilegu ivafi. En hvert er
erindi hans umfram það sem áunn-
ist hefur á umliðnum árum hans í
ríkisstjórn? Það er svarið sem sjálf-
stæðismenn þurfa að finna á næstu
vikum, því komandi prófkjör verða
vafalaust vísbending um það.
Höfundur er blaðamaður
Ofurbloggaranum Össuri Skarphéð-
inssyni (ossur.hexia.net) er uppsigað
við merkið á Alþingishúsinu, sem
hann segir vera danska skjald-
armerkið. En eftir að hafa horft
- 'M-iJ 560.600 sinnum á þinghúsið
-í yfir Austurvöll - eins og Össur
I kveðst hafa gert — hefði klippari
haldið að 1. þingmaður Reykja-
víkur norður hefði tekið eftir því að þar er ekki
skjaldarmerki Dana, heldur aðeins fangamark
og krúna Kristjáns konungs IX., sem var
við völd þegar húsið var reist. En er nokkur
ástæða til þess að endurskrifa söguna með því
að skrúfa konungsmerkið niður? Maður hefði
einmitt haldið að það væri þingmönnum þörf
áminning - ekki síst sjálfstæðissinnum sem
þóvilja ganga Evrópusambandinu á hönd.
Samsæriskenningum um að árásirnar á
Bandaríkin hafi verið að undirlagi þar-
lendra stjórnvalda hefur vaxið fiskur um
hrygg að undanförnu og virðast niðurstöður
rannsóknarnefnda og löggæsluyfirvalda, heil
bók á vegum verkfræðingateymis Popular Me-
chanicsog myndbandsupptökur
af Osama bin Laden og fyrir-
liðum árásanna i engu hreyfa
við samsæriskenningasmið-
unum og lærisveinum þeirra. En
þá má minna á gamlan brand-
ara. Sp.: Hvernig vitum við að CIA stóð ekki að
baki tilræðinu við Kennedy? Sv.: Hann dó.
Sigríður Hagalín Björnsdóttir, fréttarit-
ari RÚV, annaðist fréttaflutning af sænsku
kosningunum á sunnudagskvöld og fórst
það ágætlega úr hendi. Ekki
var það þó alveg snurðulaust,
því í fréttum hljóðvarps
klukkan sex greindi hún
frá útgönguspám og sagði
hægriflokkana hafa vinning-
inn og að þar munaði fjórum atkvæðum! Þar
meinti hún vitaskuld að samkvæmt spánni
skildu 4% atkvæða fylkingarnar að. En (sjón-
varpinu talaði hún Ifka við Guðmund Árna
Stefánsson sendiherra sem hún kynnti sem
fyrrverandi leiðtoga fslenskra jafnaðarmanna.
Fyrrverandi? Þó Samfylkingin hafi gleypt
krata með húð og hári var Alþýðuflokkurinn
aldrei lagður niður og Guðmundur Árni er
ennþáformaðurhans.
andres.magnusson@bladid.net