Fréttablaðið - 18.08.2012, Blaðsíða 32

18. ágúst 2012 LAUGARDAGUR32
L
ama Yeshe Losal Rin-
poche kom til Íslands
árið 2007 þegar lands-
menn stóðu í þeirri
trú að smjör drypi af
hverju strái. Nú er
Hugleiðslu- og friðarmiðstöðin að
undirbúa aðra Íslandskomu Rin-
poche á næsta ári. En þó ástand
landsmanna verði þá allt annað en
í gósentíðinni fyrir hrun þá verða
skilaboð tíbeska ábótans þau sömu
enda hafa þau staðið af sér tuggur
tímans í þúsund ár.
„Ég man að fólkið sagði mér
að hagvöxtur væri með því allra
mesta í heiminum, þegar ég kom
árið 2007, en það fer ekki alltaf
saman hagvöxtur og hugarró því
fólk sagðist vera þreytt af mikilli
vinnu og álagi,“ rifjar hann upp.
Ekki bera á bálköst þjáningarinnar
En hvað hafði hann að segja við
hrelldan nútímamanninn? „Hvert
sem við förum færum við samfé-
laginu nokkuð veganesti. Búdd-
ismi er ekki bókstafstrú, þannig að
við erum ekkert að halda því fram
að við séum hinir einu sannleiks-
berar heimsins.
Það sem við gerum hins vegar
er að kenna fólki að virkja hug-
ann. Fólk er mjög framsækið nú
á dögum. Það vinnur mikið en er
síðan ósköp niðurdregið að dags-
verki loknu. Við kennum því að
feta slóð kærleikans, fyrirgefning-
arinnar, samkenndar og umburð-
arlyndis. Og til þess að kunna
fótum sínum þar forráð er mikil-
vægt að láta alla dómhörku lönd
og leið.
Þessi slóð er farsæl fyrir hvern
sem er, hvort sem hann er búdd-
isti eður ei. Flestir telja sig vera
vel gáfum gæddir og það er því
ekki úr vegi að beita þeim gáfum
til þess að auka friðsæld en bera
ekki eldivið á sársaukabál heims-
ins.
Við verðum að finna hugarró
og kærleika gagnvart þeim sem
nálægt okkur standa og eins vel-
þóknun á þeim verkefnum sem
standa fyrir dyrum í hinu dag-
lega lífi. Ef þú fetar þessa slóð þá
kemur það sér einkar vel fyrir þá
sem nálægt þér standa en þegar
við erum í sífelldu stressi skapast
hætta á því að við særum sam-
ferðarfólk okkar með orðum og
æði. Svo ég mun reyna að hvetja
Íslendinga til þess að feta þessa
slóð þegar ég kem í Hugleiðslu-
og friðarmiðstöðina.“
Fyrsta Tíbetmunkaklaustrið á
Vesturlöndum
Lama Yeshe býr í Skotlandi
og er ábóti í tíbetska klaustr-
inu Samyé Ling en bróðir hans,
Akong Tulku Rinpoche, kom því
á laggirnar. Þeir bræður flúðu
heimaland sitt, rétt eins og Dalai
Lama, árið 1959 þegar Kínverj-
ar brutu á bak aftur uppreisn
heimamanna sem þá höfðu lotið
kínverskri herstjórn í níu ár.
Lama Yeshe var þá á tánings-
aldri og komst hann við illan
leik til Indlands. Þar dvaldi hann
um nokkurt skeið í flóttamanna-
búðum en síðan komst hann til
mennta og vann síðar fyrir hátt-
setta Tíbetmunka. Árið 1969 tóku
þeir bræður sig hins vegar til og
héldu til Skotlands þar sem þeir
komu fyrrnefndu klaustri á kopp-
inn en það er fyrsta Tíbetmunka-
klaustrið til þess að líta dagsins
ljós í hinum vestræna heimi.
Allt mannkynið er fjölskylda
Nú ferðast hann um víðan heim
og kennir hugleiðslu og fótaforráð
á lendum hugans. Hann gleymir
þó ekki átthögum sínum og reyn-
ir að fara reglulega til Tíbets að
hjálpa þar til. Hann sá á eftir for-
eldrum sínum og tveimur systr-
um þegar hann lagði á flótta og sá
hann foreldra sína aldrei síðar en
systur hans búa enn í Tíbet. „En
þar sem ég er Lama er það afar
erfitt að fá landvistarleyfi svo
ég er ekki í miklu sambandi við
Tíbet,“ segir hann.
Orðið lama er komið úr hans
móðurmáli og er því stundum líkt
við orðið guru sem margir kann-
ast við en það kemur úr sanskrít.
En hvað fylgir því að vera lama?
„Í Tíbetbúddisma tökum við á
okkur vissar skuldbindingar.
Við skuldbindum okkur til þess
að hugsa aldrei um okkur sjálfa
af eigingirni því öll okkar and-
lega og líkamlega orka á fyrst og
fremst að þjóna mannkyninu en
ekki okkar þrám. Við tileinkum
okkur hugleiðslu og ábyrga lifn-
aðarhætti. Að vera lama þýðir
það að þú getur ekki gift þig og
stofnað fjölskyldu enda lítum við
svo á að mannkynið allt sé stóra
fjölskyldan okkar. Og hvert sem
við förum berum við boðskapinn
um kærleika og samkennd.“
Kínverjar reisa líka Tíbetmunka-
klaustur
En það gengur á ýmsu í þess-
ari stóru fjölskyldu sem bygg-
ir þennan heim. Það hlýtur að
vera erfitt að horfa á erlendan
her taka yfir land sitt enda hefur
heyrst hljóð úr öllum heimshorn-
um vegna yfirgangs Kínverja
í Tíbet. Hvaða hug ber Lama
Yeshe Losal Rinpoche til Kín-
verja? Ber hann ekki í brjósti
þá þrá að Tíbet verði einhvern
daginn frelsað undan þessum
yfirgangi? „Eins og ég sagði þá
berum við, sem erum lama, boð-
skap um kærleika og samkennd.
Sá boðskapur breytist ekkert þó
þú missir land þitt og hrekist á
brott. Við segjum að fólk verði
að fyrirgefa, ekki hefna. Svo við
erum ekki uppteknir af því hver
fer með stjórnartauma í Tíbet.
Við einbeitum okkur að kennsl-
unni og til að undirstrika þetta
bendi ég á að við höfum fjöl-
marga kínverska nemendur víða
um veröld. Þó Kínverjar hafi á
sínum tíma jafnað Tíbetmunka-
klaustur við jörðu í Tíbet þá eru
aðrir kínverskir Tíbetmunkar
að byggja þúsund önnur annars
staðar í heiminum. Og meira að
segja í Tíbet eru Tíbetmunkar
að kenna Kínverjum þannig að
ég held að hægt og bítandi hverfi
allt til betri vegar í Tíbet sem og
annars staðar.“
Ekki skal verja trú með vopnum
Víða hefur borist á banaspjót til
þess að verja ákveðna trú eða
þjóð. Það er gryfja sem Tíbet-
munkar vilja síst af öllu falla í,
segir hann. „Við segjum að ef þú
vilt gera trú okkar gott skaltu til-
einka þér það sem hún boðar, ekki
berjast fyrir hana,“ segir hann.
„Ég hef einnig orðið var við það,
sérstaklega hjá þeim nemendum
sem aldnir eru upp í kristnum
gildum, að þeir halda traustataki í
sektarkenndina. En sektarkenndin
er með öllu tilgangslaus. Við verð-
um að lifa ábyrgu lífi og ef okkur
verður á þurfum við að horfast í
augu við það, bæta fyrir það og
einsetja okkur að stíga ekki aftur
sama villusporið.“
Að vera lama þýðir það að þú getur ekki gift þig og stofn-
að fjölskyldu enda lítum við svo á að mannkynið allt sé
stóra fjölskyldan okkar.
Sektarkenndin er gagnslaus
Hversdagsálagið getur kostað fórnir sem Íslendingar eru vanir að færa. Ábótinn Lama Yeshe Losal Rinpoche frá Tíbetbúdda-
klaustri á Skotlandi minnti Íslendinga á að sitthvað er hagvöxtur og hugarró þegar hann kom hingað gósenárið 2007 en hann er
væntanlegur hingað til lands aftur á næsta ári. Hann bar boðskapinn fyrir Jón Sigurð Eyjólfsson blaðamann fyrir skemmstu.
VIÐ HUGLEIÐSLU Hér eru þeir Choden og ábótinn Lama Yeshe við hugleiðslu í Skot-
landi. Sá síðarnefndi er væntanlegur hingað til lands á næsta ári en hann var hér
einnig á ferðinni gósenárið 2007. MYND/GUNNAR L. FRIÐRIKSSON
Í SKOSKA ÞINGHÚSINU Hér er Lama Yeshe, þriðji frá vinstri í neðri röð, í skoska þinginu fyrr í sumar, en sá fimmti er Dalai Lama.
Þarna í Holyrood var saman kominn hópur forsvarsmanna hinna ýmsu trúarbragða.
GUNNAR L. FRIÐRIKSSON Nuddarinn
finnur hér fyrir skriðþunga þúsund ára
hefðar. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Hugleiðslu- og friðarmiðstöðin á Grensás-
vegi er í samstarfi við Tíbetmunkaklaustrið í
Skotlandi. Þar kemur fólk saman tvisvar í viku
og hugleiðir samkvæmt hefðum Tíbetmunka.
Einn þeirra sem þar heldur til er Gunnar L.
Friðriksson nuddari.
„Það sem hrífur mig mest er að það er lagt
svo mikið upp úr því að fylgja í einu og öllu
hinni svokölluðu Kagyu-línu tíbetsks búdd-
isma sem er að minnsta kosti þúsund ára
gömul. Þannig að mér finnst ég finna fyrir
skriðþunga aldanna, þetta er eins og að sitja
við enda skriðjökuls og finna hvernig þessi
þúsund ára kraftur mjakar þér áfram. Þannig
að þetta er ekki eitthvert prógram sem ein-
hver maður úti í bæ hefur lært einhvers staðar
og ákvað að brydda upp á.“
Hann segir enn fremur að þó þetta sé
Tíbet-búddismi komi margir sem kjósi að
ganga ekki þeirri trú á hönd. Gunnar þekkir
Lama Yeshe Losal Rinpoche af góðu einu en
hann fór í klaustrið til hans í Skotlandi, ásamt
konu sinni Helenu Bragadóttur, og fóru þau
á átta daga námskeið á vegum þess á skosku
eyjunni Holy Island.
Það voru hjónin Dagmar Vala Hjörleifs-
dóttir og Halldór Jónsson sem komu Hug-
leiðslu- og friðarmiðstöðinni á koppinn sem
nú er á sínu níunda starfsári. Upphafið má þó
rekja til Malaví þar sem þau hjón unnu við
þróunarstörf. „Þar kynntist ég manni að nafni
Rob Nairn sem er hugleiðslukennari,“ rifjar
hún upp. „Hann er reyndar lærður afbrotasál-
fræðingur en svo var honum bent á að hætta
þeim starfa og snúa sér eingöngu að hug-
leiðslukennslu. Hann gerði það og seldi allar
sínar eigur og fór að ferðast um heiminn til að
kenna og það hefur hann gert nú í þrjátíu ár.“
Dagmar var undir handleiðslu hans og
kynntist þá bræðrunum í Samyé Ling-
klaustrinu í Skotlandi. „Ég leit alltaf á mig sem
nemanda en einn daginn var mér sagt að
nú skyldi ég fara að byrja að kenna þetta. Ég
hló bara. En svo þegar ég var búin að hlæja
í eitt ár byrjaði ég að kenna. Fyrst vorum við
hjónin með þetta heima, þá var bara tekið úr
lás og fólkið kom inn að hugleiða en stofan
var fljót að fyllast svo við keyptum húsnæðið
á Grensásvegi. Það húsnæði er reyndar löngu
sprungið utan af okkur svo við erum farin að
leita að nýju húsnæði. Við erum líka að leita
að húsi úti á landi til að starfrækja Tíbet-
munkaklaustur hér á landi.“
Þau hjón eru með hugleiðslunámskeið en
svo eru Gunnar og Helena með námskeið
þar sem þau kenna núvitund en það kennir
fólki meðal annars að halda hugarró í hinu
daglega lífi. Dagmar Vala segir að hugleiðslu-
fundirnir sem séu á föstudagsmorgnum og
miðvikudagskvöldum standi öllum opnir. „Við
erum alltaf að,“ segir hún, „það hefur ekki
fallið miðvikudagur úr frá upphafi sama hvað
hátíðardaga og tilstand áhrærir.“
Vilja starfrækja klaustur á Íslandi
DAGMAR VALA HJÖRLEIFSDÓTTIR Hér leiðir
Dagmar Vala hugleiðslu í Hugleiðslu- og friðarmið-
stöðinni.