Fréttablaðið - 24.08.2012, Qupperneq 15

FÖSTUDAGUR 24. ágúst 2012 15
Einar Örn Benediktsson borgarfulltrúi sagði á blaða-
mannafundi að það yrði engin
menningarnótt 2013 ef fólk lærði
ekki að haga sér almennilega.
Þetta var haft eftir honum í
Reykjavík – Vikublaði síðastlið-
inn föstudag.
Allir sem gengið hafa íslensk-
an mennta- og uppeldisveg hafa
vafalaust fengið sinn skerf af
hóprefsingum og hótunum um
þær. „Það fær enginn ís ef þið
hagið ykkur ekki almennilega!
Það verður ekki farið í river-raf-
ting ef 10. bekkur gengur ekki
snyrtilega um! Við lokum bóka-
safninu ef þið setjið ekki Tinna-
bækurnar á réttan stað!“ Þannig
mætti lengi telja.
Ef svona uppeldisaðferðir virk-
uðu þá væru engin agavandamál
til og íslenskir grunn- og leikskól-
ar væru musteri góðrar hegðun-
ar. En eins og það má segja margt
gott um íslensk börn þá verður
seint fullyrt að það sé friðsælt
þar sem þau koma mörg saman.
Hérlendar skólastofur eru ekkert
sérlega rólegir staðir til að vera
á. Ég veit svo sem ekki hvað veld-
ur, sumt af þessu er jafnvel meira
menningarlegt en persónubundið.
Ég hef heyrt af tvítyngdum
pólskum börnum sem í einni
andrá þéra pólskukennarann sinn
(„Frú Anna, gætuð þér nokkuð
verið svo vænar að segja mér
hvað klukkan er?“) en snúa sér
svo að íslenska umsjónarkenn-
aranum og öskra hástöfum:
„Magga! Ég þarf að pissa!“
Stærsta ráðgátan í þessu öllu
saman er í raun það hvernig flest
þessi börn verða bara að kurt-
eisasta fólki einhvern tímann
fyrir tvítugt.
Fólk á fyrstu árum háskóla er
sjaldnast með læti í fjármála-
stærðfræðitíma og ég hef til
dæmis ekki orðið var við að stór-
felld prófsvindl væru vandamál
í íslenskum framhaldsskólum
og háskólum, en það er nokkuð
sem skólastofnanir í Mið-Evr-
ópu glíma oft við. En já, stund-
um virðist tíminn ala fólk upp
fremur en nokkuð sem fullorðna
fólkið gerir.
Hóprefsingar
Það er auðveldara fyrir kennar-
ann að taka skærin af öllum frek-
ar en að taka þau af einhverju
einu barni og þurfa svo að svara
fyrir það gagnvart foreldrunum
þess. Það er auðveldara að loka
nemendaaðstöðunni ef hún er
drulluð út frekar en að finna hina
ábyrgu. Margt er auðvelt.
En það breytir því ekki að það
er siðlaust að refsa einhverjum
fyrir eitthvað sem einhver annar
gerði.
Stundum taka hóprefsingar
gagnvart ungu fólki á sig ansi
þróaða mynd.
Tökum eitt dæmi. Það er átján
ára aldurstakmark inn á Þjóðar-
bókhlöðuna. Það var reyndar ekki
við lýði þegar Þjóðarbókhlaðan
var opnuð en einhverjum þótti
vera læti í unglingum svo sett
var sautján ára aldurstakmark
sem síðan var einhvern tímann
hækkað upp í átján. Já, á Íslandi
er ungu fólki bannað á fara inn á
bókasöfn. Til að leigja bækur.
Aldurstakmarkið á Þjóðar-
bókhlöðuna er líklegast ólög-
legt. Ekkert er kveðið á um það
í lögum um Landsbókasafn sem
Alþingi setur eða í reglugerð
um Landsbókasafn sem ráð-
herra gefur út. Það stendur bara
sísvona á heimasíðunni og stund-
um í anddyri safnsins, sérstak-
lega í prófatíð þegar háskóla-
stúdentar vilja fá frið fyrir
yngra fólki.
Einhver hefur bara ákveðið
þetta, án sérstakrar heimildar í
lögum.
Jafnvel ef það stæði í reglu-
gerð um safnið að fólki yngri en
átján ára væri óheimill aðgangur
þá er mjög hæpið að slíkt stæðist
stjórnarskrá.
Það er nefnilega bannað að
mismuna fólki og mismunun
vegna aldurs er líka mismunun.
Það getur síðan með engu móti
talist „málefnaleg” mismunun
að banna ungu fólki að fá lánaða
bók á bókasafni vegna þess að
einhver hafi verið með læti ein-
hvern tímann. Aldurstakmark
á (ef eitthvað er) að setja til að
verja ungt fólk fyrir einhverjum
hættum. Það á ekki að setja til
að verja aðra frá því að þurfa að
rekast á ungt fólk.
Hvernig vorum við?
Tíminn elur mann upp. Ég verð
þannig að játa að ég var óvenju
stilltur á þessari menningarnótt.
Tíu kílómetra hlaupið sat í mér og
ég var því kominn heim um fimm
(fimm síðdegis). Kannski virkaði
þessi hótun Einars því á mig. Nú
krossar maður bara fingurna og
vonar að aðrir hafi líka verið til
friðs. Annars verður menningar-
nóttin tekin af okkur. Kennarinn
sagði það.
Ef þið hagið ykkur ekki almennilega
Pawel Bartoszek
stærðfræðingur
Í DAG
Tuttugu og sjö nýir þingmenn voru kjörnir til setu á Alþingi
Íslendinga fyrir röskum þremur
árum. Aldrei hafa fleiri nýliðar
bæst í hóp þingmanna. Reynslan
hefur sýnt, að nokkrir en langt í frá
allir úr þessum hópi eru efnilegir –
gætu átt eftir að láta mikið að sér
kveða efir að hafa aflað sér meiri
reynslu og yfirgripsmeiri þekking-
ar í starfi ásamt því að hafa sýnt
fram á fylgi við sig og málflutning
sinn í fleiri en einum kosningum.
Þingmennska er nefnilega eins
og hvert annað starf. Það krefst
þess að aflað sé reynslu og þekk-
ingar og sýnt fram á getu í starfi.
Þannig sækir þingmaður sér var-
anlegan stuðning. Slíkur stuðn-
ingur næst ekki í fyrstu tilraun.
Þingmaðurinn þarf að sanna sig.
Gömlum hundi í pólitík eins og
mér þykir með fádæmum þegar
fólk, sem setið hefur þrjá vetur
á þingi, eða jafnvel aldrei komið
þar nálægt, heldur sig vera þess
umkomið að taka að sér forystu í
stjórnmálaflokki og þar með hugs-
anlega að þurfa að axla forystu-
ábyrgð fyrir þjóð sína. Messaguttar
kalla ekki eftir skipstjórnarsætinu
eftir sinn fyrsta túr.
Þó sumir af hinum nýju þing-
mönnum séu efnilegir og hafi
óvænt fengið meiri ábyrgðarstörf
en nýliðum eru jafnan fengin er oft
sárgrætilegt að hlusta á hve mikið
skortir á þekkingu þeirra jafnvel á
eigin umfjöllunarefnum þegar þeir
mæta spyrlum ljósvakamiðla. Eru
þá eins og álfar út úr hól og virðast
ekki einu sinni gera sér grein fyrir
því sjálfir. Á það jafnt við um suma
af mínum samherjum sem aðra og
geri ég þar ekki upp á milli. Þegar
verst lætur er eins og leikari sé að
reyna að leika stjórnmálamann í
lélegum farsa – og fari auk þess illa
með hlutverkið.
Við Íslendingar eigum mikið af
hæfileikaríku fólki – fleiri slíka
einstaklinga nú en þegar menn
eins og Ólafur Thors, Bjarni Bene-
diktsson, Matthías Bjarnason, Ólaf-
ur Björnsson, Emil Jónsson, Gylfi
Þ. Gíslason, Benedikt Gröndal,
Hannibal Valdimarsson, Eysteinn
Jónsson, Ólafur Jóhannesson,
Steingrímur Hermannsson, Lúð-
vík Jósepsson, Eðvarð Sigurðsson,
Björn Jónsson og Magnús Kjartans-
son settu svip á löggjafarsamkomu
okkar og standa mér enn í fersku
minni.
Fáir eru þar nú, sem nálgast
gætu þeirra samjöfnuð. Að 10-15
einstaklingum undanteknum, sem
þar sitja nú, er mér til efs að aðrir
eigi þar nokkurt erindi. Hvernig
stendur á því? Hvers vegna vilja
þeir hæfileikamiklu Íslendingar,
sem við eigum, ekki taka að sér
að gegna löggjafarstörfum fyrir
þjóð sína? Andrúmsloftið á Alþingi
skapa alþingismenn sjálfir. Við-
horfið til þeirra skapast af almenn-
ingsálitinu. Ætli þeir beri ekki
jafna ábyrgð á því hvernig komið
er – alþingismennirnir sjálfir og
íslenska þjóðin. Í lýðræðisríki fá
þjóðir þá eina stjórnmálamenn sem
þær velja sér sjálfar. Sagt er að
slíkar þjóðir fái þá eina stjórnend-
ur, sem þær eiga skilið. Sé fram-
boðið ekki í stíl við væntingarnar
er meira en lítið að.
Leikarar í lélegum farsa
Stjórnmál
Sighvatur
Björgvinsson
fv. ráðherra
Aldurstakmarkið á Þjóðarbókhlöðuna er
líklegast ólöglegt.
Suðurlandsbraut 14 > sími 440 4400 > www.ergo.is > ergo@ergo.is
1Blönduð eyðsla á hverja 100 km
2Rekstur í eitt ár á meðalstórum fólksbíl m.v. að bensínverð sé 243 kr., dísilverð 243 kr. og akstur á ári 20.000 km
Árgerð 20052
sjálfskiptur · bensín
Árgerð 20122
beinskiptur · dísil
Sparnaður
á ári
228.420 kr.Eyðsla1 218.700 kr.
4,5 l
447.120 kr.
9,2 l
- =
24.480 kr.Bifreiðagjöld 9.760 kr.34.240 kr. - =
2.040 kgCO2 útblástur 2.380 kg
119 g/km
4.420 kg
221 g/km
- =
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
5
3
4
2
3
Engin lántökugjöld
út september 2012!
Þú getur sparað allt
að 250.000 kr. á ári
Ef þú ekur grænum bíl þá getur þú sparað allt að 250.000 kr. á ári í
eldsneytiskostnað og bifreiðagjöld. Kíktu á ergo.is og kynntu þér yfir
50 nýjar tegundir grænna bíla og kosti grænna bílalána.