Fréttablaðið - 03.10.2012, Page 12

12 3. október 2012 MIÐVIKUDAGUR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is DÆGURMÁL: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is FÓLK OG SÉRBLÖÐ: Elín Albertsdóttir elin@365.is og Vera Einarsdóttir vera@365.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
HALLDÓR
Um helgina var sagt frá því að miðar á tónleika Þýsku Fílharmóníunnar í
Hörpu hefðu selst upp á fáeinum mínútum.
Það kemur engum á óvart. Hljóm sveitin
hefur mjög lengi verið á heimsmælikvarða.
Hún heldur þeim kvarða uppi. Sama má
segja um fjölmarga þætti þýskrar menn-
ingar, ekki síst þeirrar mikilvægu menn-
ingar sem kallast verkmenning.
Þjóðverjar hafa í 60 ár sérhæft sig
í framleiðslu á vöru sem heimurinn
þarfnast: bílar, vélar, túrbínur, mynda-
vélalinsur, hljóðeinangrandi plötur, flísa-
lím, kítti, þvottavélar, jarðgangaborar og
þannig mætti lengi telja. Eftirspurn heims-
ins eftir þýskri gæðavöru vex stöðugt. Í
Kína þurfa aðdáendur þýskra bíla að bíða
í hálft ár eftir nýjasta Audi 6, BMW 116
eða Porsche 911. Nýjustu tölur herma að
verðmæti þýskrar útflutningsvöru árið
2012 muni fara langt yfir eina billjón evra.
Þau verða um 170 milljörðum hærri en
verðmæti innfluttrar vöru. Það mun vera
heimsmet. Atvinnuleysi hefur ekki verið
lægra í Þýskalandi í þrjá áratugi.
Um daginn var prentað í vikublaðinu Die
Zeit áhugavert samtal breska sagnfræð-
ingsins Niall Ferguson, sem er sérfróður
um fjármála- og hagsögu, og kínverska
hagfræðingsins Daokui Li sem er forstöðu-
maður kínversku hagfræðistofnunarinnar
CCWE. Þeir voru að ræða um hvert væri
lífvænlegasta efnahagskerfi heimsins á 21.
öldinni. Daokui Li er ekki í nokkrum vafa
um það. Hann segir að Kínverjar líti til
Þýskalands sem fyrirmyndar í efnahags-
málum fremur en til Bandaríkjanna. Hann
hafnar alfarið samsæriskenningum um
að Þjóðverjar græði svo mikið á evrunni
meðan öðrum þjóðum blæði. Hann bendir
á að mikilvægustu markaðir fyrir þýskar
vörur eru í Bandaríkjunum, Frakklandi,
Brasilíu og Kína og hann fullyrðir að vel-
gengni Þjóðverja stafi af áherslu þeirra á
efnahagslegan stöðugleika, hátt menntun-
arstig og bestu verkmenningu í heimi.
Daokui Li líst ekkert á botnlausar
skuldir Bandaríkjamanna og ósveigjanlegt
efnahagskerfi þeirra. Hann segir að Þjóð-
verjar hafi stungið Bandaríkjamenn af á
kínverska markaðnum.
Nú í haust eru 60 ár frá því að Ísland og
þýska sambandslýðveldið tóku upp stjórn-
málasamband. Það samband hefur verið
farsælt. Er ekki hugsanlegt að Íslend ingar
geti eitthvað lært af Þjóðverjum hvað
varðar efnahagsstjórn og verkmenningu?
Að ekki sé nú talað um tónlist.
60 ára stjórnmálasamband
Í
slenzkir skattgreiðendur greiða um helmingi hærri styrki til
landbúnaðarins en ríki Efnahags- og framfarastofnunarinnar
(OECD) gera að meðaltali. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu
stofnunarinnar, sem Fréttablaðið sagði frá í gær. Á Íslandi
nemur stuðningur við landbúnaðinn um 17 milljörðum króna
á ári, sem er annars vegar í formi styrkja á fjárlögum og hins vegar
tollverndar. Stuðningurinn nemur um 47% af tekjum bænda, en
OECD-meðaltalið er um 20%, svipað og í Evrópusambandinu.
OECD bendir á að opinber
stuðningur við landbúnað hafi
minnkað undanfarin tvö ár, en
það sé fremur vegna þróunar
gengis og heimsmarkaðsverðs á
búvörum en að íslenzk stjórnvöld
hafi breytt landbúnaðarstefnunni.
Þetta er staðreynd, sem hlýtur
að valda furðu þegar annars
vegar er hafður í huga vandinn í ríkisfjármálum og hins vegar
að styrkirnir, sem íslenzkir skattgreiðendur greiða til einkafyrir-
tækja í þessari einu grein, eru einhverjir þeir hæstu á byggðu bóli.
Einhver hefði sagt að einmitt nú ætti að skera upp hið dýra land-
búnaðarkerfi, en á því hefur ríkisstjórnin ekki haft áhuga, heldur
endurnýjaði hún nýlega búvörusamninga lítið breytta.
Landbúnaðarstyrkir á Íslandi eru ekki aðeins þeir fimmtu hæstu
í heimi, heldur eru þeir að stærstum hluta framleiðslutengdir og þar
af leiðandi samkeppnishamlandi og markaðstruflandi. Páll Gunnar
Pálsson, forstjóri Samkeppniseftirlitsins, sagði í Fréttablaðinu í
gær að haga þyrfti stuðningnum þannig að hvatar samkeppninnar
væru nýttir til að styrkja greinina og auðvelda nýjum aðilum að
vaxa og dafna á markaðnum. Á slíkum breytingum sem myndu
auka skilvirkni í greininni hafa íslenzk stjórnvöld heldur ekki haft
áhuga. OECD telur að hlutfall markaðstruflandi landbúnaðar-
styrkja sé um 70% á Íslandi, samanborið við til dæmis 25% í ESB.
Stundum er látið eins og háir landbúnaðarstyrkir á Íslandi séu
mál sem nánast þurfi ekki að ræða og að landbúnaðurinn leggist
af ef hinu úrelta styrkjakerfi verði breytt. Það er auðvitað rangt.
Umbætur á landbúnaðarstefnunni í ýmsum nágrannalöndum okkar
sýna að það er hægt að lækka kostnað skattgreiðenda og ýta um leið
undir skilvirkni, þróun og nýjungar í landbúnaði.
Við getum líka litið til reynslu fjarlægari landa. Um miðjan
níunda áratug síðustu aldar var efnahagskreppa á Nýja-Sjálandi
og ríkisfjármálin í kalda koli. Þáverandi ríkisstjórn skar stuðning
við landbúnaðinn úr svipuðum upphæðum og þá tíðkuðust í Evr-
ópulöndum, niður í nánast ekki neitt. Í dag er stuðningur nýsjá-
lenzkra skattgreiðenda 1% af tekjum bænda og felst fyrst og fremst
í rannsóknar- og þróunarstyrkjum. Landbúnaðurinn er blómleg
undirstöðuatvinnugrein, sem halar inn meirihlutann af útflutnings-
tekjum landsins. Samt voru þeir að sjálfsögðu til á sínum tíma, sem
spáðu því að nýsjálenzkur landbúnaður legðist af við breytinguna,
ekki sízt af því að hann væri svo fábreyttur.
Reynsla annarra sýnir að háir, markaðstruflandi landbúnaðar-
styrkir eru ekki óumbreytanlegt náttúrulögmál. Áhugaleysi stjórn-
málamanna á Íslandi á að taka til í þessum geira er illskiljanlegt.
Dýrt, óskilvirkt landbúnaðarkerfi:
Enginn áhugi
á umbótum
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Alþjóða-
samskipti
Hjálmar
Sveinsson
fyrrum
námsmaður í
Þýskalandi
Hægri og hægri
Hollenskur Evrópuþingmaður kristi-
legra demókrata er óánægður með
Landsdómsréttarhöldin yfir Geir H.
Haarde. Hann hefur unnið minnis-
blað sem á að vera grundvöllur að
vinnu laganefndar Evrópuþingsins.
Þar segir að Alþingi hafi sett niður
við málið og að það hafi eitrað
pólitískt andrúmsloft. Þuríður
Backman, þingmaður vinstri
grænna, er ekki sannfærð
um ágæti minnisblaðsins, og
bætir við: „Það er jafnframt
fráleitt að fela hægri þing-
manni að fjalla um og
skrifa skýrslu um hægri
stjórnmálamann.“
Einn Hollendingur
Þetta er furðuleg útlegging hjá
Þuríði. Það er ekkert sem segir að
vandaður Evrópuþingmaður geti ekki
skrifað hlutlausa skýrslu um mann
sem hann er sammála að sumu og
kannski mörgu leyti. Væri ekki nær
að orða það þannig að það sé fráleitt
að ljá skoðun eins Hollendings
svona mikla vigt, áður en kollegar
hans á Evrópuþinginu fara um
hana höndum?
Óraunhæf áætlun
Stiginn er fram
á sjónarsviðið
hópur fólks
sem telur
samband Íslands við Evrópu í hálf-
gerðum ólestri. Meðal þess sem
segir í ályktun hans er að útbúa verði
nýja, raunhæfa áætlun um aðildar-
viðræður við Evrópusambandið. Í
hópnum er margt mektarmenna,
meðal annars Samfylkingarmaðurinn
Árni Páll Árnason. Þar höfum
við sem sé skoðun varafor-
manns utanríkismálanefndar
Alþingis og mögulegs
formannskandídats í Sam-
fylkingunni á viðræðuáætlun
Össurar Skarphéðinssonar
utanríkisráðherra – sem
Árni telur væntanlega
óraunhæfa.
stigur@frettabladid.is