Prentarinn - 01.03.2001, Page 6

Mér leist nú ekkert á þab því þetta var miklu neöar en
ab vera setjari en Stefán sagbi andskoti gób orb vib
mig meban ég var ab hræra meb þetta í hausnum á
mér. „Heyrbu Skúli/ sagbi hann, „ef vib færum bábir
austur til Kína þá gæti ég ekkert fengib ab gera en þú
gætir fengib ab prenta hvern andskotann sem vera
skal".
en kem þá aftur til Reykjavíkur
og ég held að ég hafi verið þrjá
vetur í barnaskóla, nánar tiltekið í
Laugarnesskóla en alltaf á sumrin
fyrir norðan. Þegar búið var að
ferma mig þá stakk ég af norður
og var þar þangað til um vorið
'41. Þá var orðið svo rosalega
mikla peninga að hafa hér í
Reykjavík að ég dreif mig suður
en þá tókst ekki betur til en svo
að ég er ekki búinn að vinna
nema í þrjár vikur þá veikist ég í
nýrunum og þurfti að liggja inná
Landspítalanum allt sumarið. Eg
var svo heppinn að ég þekkti Leif
Asgeirsson, skólastjóra á Lauga-
skóla í Þingeyjarsýslu, og frétti af
honum en hann var þá staddur hjá
bróður sínum Magnúsi Asgeirs-
syni Ijóðaþýðanda en hann bjó
rétt hjá foreldrum mínum á
Hverfisgötunni. Nú ég rauk á Leif
og tókst að þröngva mér inní
Laugaskóla og var þar næstu tvo
vetur og það er einhver besti tími
ævi minnar, þessir tveir vetur á
þessum heimavistarskóla norður á
Laugum. Þegar þessari skólavist
lauk þá réð ég mig í að moka
Rauðhólunum í akkorði uppá bíla
en þeir voru keyrðir í flugvöllinn
í Vatnsmýrinni, og það var svona
eitt og annað sem ég hafði fyrir
stafni á þessum árum. 1944 er ég
nýbúinn að taka bílpróf og þá er
mikill skortur á bílstjórum og mér
er þá hent uppí vörubíl og keyri í
akkorði sumrin '44 til '46.“
- Og þá ferðu í Samvinnuskól-
ann?
„Já og þá peninga, sem ég vann
mér inn þarna, nota ég til þess að
fara í Samvinnuskólann en ég er
þar veturinn'45 til '46 og lauk
þaðan prófi '47 en ég hafði nú
ekki meiri áhuga á skrifstofu- eða
kaupfélagsstjórastörfum heldur en
það að ég stakk mér til sjós, fór á
síld og hafði náttúrulega ekkert
uppúr því, mig minnir að ég haft
fengið 12 eða 1300 krónur, sem
ég fékk borgaðar árið eftir.“
- Og hvað tók við eftir það?
„Síðar lendi ég í helvíti góðu
djobbi sem var mikið uppúr að
hafa en það voru hreingerningar.
Við vorum nokkrir sem vorum
með þetta fyrirtæki og höfðum
heil ósköp að gera og góð laun,
höfðum svona þrefalt prentara-
kaup á viku en svo var ég orðinn
svo leiður á þessu að ég skrapp
enn til sjós en ekki lfkaði mér
vistin betur en það að ég kom til
Reykjavíkur aftur norðan frá
Siglufirði. Þetta var 1949, um
miðjan desember, og ég var auð-
vitað staurblankur eins og alltaf
þegar maður var til sjós og þá var
mágur minn, Styrkár Sveinbjarn-
arson, nýkominn í læri á Þjóðvilj-
anum og ég vildi endilega komast
í bókband því ég hafði alltaf haft
6 ■ PRENTARINN
mikinn áhuga á bókum en það var
ekki nokkur vegur að komast að.
Þá hitti ég Stefán Ögmundsson og
hann vildi taka mig sem lærling í
prentun. Mér leist nú ekkert á það
því þetta var miklu neðar en að
vera setjari en Stefán sagði and-
skoti góð orð við mig meðan ég
var að hræra nteð þetta í hausnum
á mér. „Heyrðu Skúli,“ sagði
hann, „ef við færum báðir austur
til Kína þá gæti ég ekkert fengið
að gera en þú gætir fengið að
prenta hvem andskotann sem vera
skal“ og þar með réð ég mig í
prentnám hjá honum og byrja þar
á þrettándanum 1950. Ég man eft-
ir því að vorið 1954 þótti mér nú
að ég hefði asskoti lítið lært því
ég hafði mestmegnis verið í að
prenta Þjóðviljann á nóttunni.
Þeir voru dálítið óstöðugir pressu-
mennimir sem voru þarna á Þjóð-
viljanum og það var ekki beinlín-
is hægt að reiða sig á þá svo það
lenti mikið á mér að prenta blað-
ið. Ég þekkti Hafstein Guð-
mundsson í Þjóðsögu vel en hann
var á þessum tíma, fyrir utan að
kenna okkur teikningu í Iðnskól-
anum, prentsmiðjustjóri í prent-
smiðjunni Hólar og þar var strák-
ur sem var lærlingur hjá honum
og við ftnnum það út að það væri
alveg upplagt að fara til Kaup-
mannahafnar í skóla. Þetta var
framhaldsnám í prenti og Haf-
steinn sótti um þennan skóla fyrir
okkur og við fengum inni. Þá
sagði ég við Stefán að nú væri ég
að fara til Danmerkur til að læra
að prenta. Við skellum okkur út
þarna um mánaðamótin apríl-maí
og kúrsinn var í þrjá mánuði og
síðan fór ég að kynna mér róta-
sjónprentvélar en þær voru ekki
til hér á landi.“
- Og svo kemurðu heim, hvað
tók þá við?
„Ég kem heim og fer á Þjóð-
viljann aftur en hætti þar aftur
'57. Ég er svo í lausadjobbum
hingað og þangað, vann við þýð-
ingar og prentaði fyrir Stimpla-
gerðina en '58 dembdi ég mér í
Kassagerðina en hún var þá héma
við Skúlagötu. A meðan ég var í
Kassagerðinni þá keypti ég af
Hilmari Gunnlaugssyni smá-
prentsmiðjuholu sem hann átti
inni við Suðurlandsbraut, og fór
að gefa út í smáheftum hinar og
þessar sögur og græddi bara hel-
víti vel á því og vorið '59 flutti
ég allt draslið til Keflavíkur og
setti þar upp prentsmiðju, prent-
smiðju Suðurnesja, og hana rak
ég þangað til haustið '62 en þá
seldi ég hana frægum manni,
Jósafat nokkrum Arngn'mssyni
sem frægur er í sögunni og mun
núna búa úti á Irlandi. Ég var nú
svo heppinn að áður en allt fór nú
um koll hjá Jósafat þá var hann
búinn að borga mér þetta lítilræði
sem ég fékk fyrir smiðjuna. Eftir
þetta fer ég aftur í Kassagerðina
og var þar í hálft annað ár þangað
til Jósteinn Haraldsson, sem þá
var prentsmiðjustjóri á Þjóðvilj-
anum, plataði mig til að koma
þangað. Þá voru þeir komnir með
rótasjónvél og búnir að setja hana
upp. Við uppsetningarmaðurinn,
Theodór Guðmundsson, kunnum
ekkert á vélina nema að ýta á
takka til að setja hana í gang og
svo á annan til að stoppa hana,
svo við urðum að finna út úr
þessu öllu saman en það tókst nú
hjá okkur körlunum. Það var
margt sem gerðist á þessum árum.
Við prentuðum t.d. Mánudags-
blaðið og Agnari vini mínum
Bogasyni fannst helvíti mikið að
fylla átta síður. Ég man eftir því