Læknablaðið - 01.05.1915, Blaðsíða 14

76
LÆKNABLAÐIÐ
indikatíónin sé berklaveiki á háu stigi í ööru lunganu, þar sem hitt sé heil-
brigt eöa lítið sjúkt. Auðvitað verður annað lungað að vera nokkurn veg-
inn gott, því það eitt á að annast andardráttinn. Vitaskuld væri bezt, að
það væri öldungis heilbrigt, en það er tiltölulega sjaldan, er um berkla-
veiki á háu stigi er að ræða, og reynslan sýnir, að lítil og aðgjörðarlaus,
og umfram alt ekki destruktiv, skemd batnar fremur en versnar við pn.
hinumegin, jafnframt því að líðan mannsins verður betri og hin toxisku
einkenni minni.
Ágreiningurinn er nú um það, hvenær byrja skuli á meðferðinni,- hvort
að eins skuli grípa til hennar þegar vonlaust sé um bata á annan hátt, eða
byrja á henni fyr. Eg skal láta Forlanini sjálfan hafa orðið*:
„Eg hygg að fullyrða megi, að indikation fyrir pn. sé í sérhverju tær-
ingartilfelli, á hverju stigi, sem sýkin er, og sérstaklega er það álit mitt, að
aðferðin eigi ekki að eins að vera ultima ratio fyrir þá sjúkl., sem annars
er lítil von um.......og ástæður mínar eru þessar:
i) Á því hærra stigi, sem sýkin er í lunganu, því minni líkindi eru til
þess, að hitt lungað sé ósjúkt, 2) og því hættara er við samvexti i lungna-
pokanum. 3) því takmarkaðri sem sýkin er í lunganu, sem þrýst er saman,
þvi stærri verður hinn sjúki hluti, sem, eftir að meðferðinni er hætt, getur
orðið starffær, og því meiri líkindi eru til þess, að þetta lunga geti tekið
á sig alt öndunarstarfið, ef hinu þyrfti að þrýsta saman síðar meir. 4) Að
endingu, ef sýkin er á háu stigi, er hætt við lungna-perforation (að kaverna
opnist út í lungnapokann) og að það myndist opinn pyo-pneumothorax.“
Þó ræður hann ekki til að nota aðferðina við phthisis incipiens, „því ein-
faldari meðferð sé þar æskilegri, því fremur er hægt að grípa til pn. síðar,
ef annað ekki stoðar.“
Aftur á móti segir Brauer**: „.... Zunaechst sollten nur solche
Patienten der Behandlung durch kuenstlichen Pneumotherax unterworfen
werden, bei denen der Prozess, auf der in Kollaps zu bringenden Lunge,
so schwer und ausgedehnt ist, dass nach den bestehenden klinischen Er-
fahrungen eine Ausheilung o h n e den Eingriff unwahrscheinlich oder aus-
geschlossen erscheint. Erst die Erfahrung laengerer Jahre wird uns lehren,
ob wir von dieser vorsichtigen, scharf betonten Grundbedingung werden
abgehen duerfen. Ich glaube zwar, dass wir mit der Zeit auch weniger
schwere Faelle zulassen werden, möchte aber zunaechst dringend vor jeder
Ueberstuerzung warnen.“
Varlegast hygg eg, að fara fremur eftir kenningu Brauers en Forlanini.
Vitaskuld eru liorfurnar fyrir berklaveika sjúklinga einatt óglöggar, en svo
mikið er víst, að það er álit margra eða allra þeirra, er iðkað hafa meðferð
þessa að nokkrum mun, að hún hafi bjargað lífi margra þeirra, er annars
var vonlaust um.
Vitanlega er aðferðin árangurslaus við sjúkl., sem komnir eru alveg i
opinn dauðan og ekkert mótstöðuafl hafa, þó að annað lungað sé tiltölulega
heilt. Eins er varla mikils árangurs að vænta við mjög hraðfara tæringu.
* Forlanini: Die Behandlung der Lungenschwindsucht mit dem keunstlichen Pneu-
mothorax.
** L. Brauer: Die chirurgische Behandlung der Lungenkrankheiten. — Jahreskurse
feur aerztliche Fortbildung. Februar 1910.