Læknablaðið - 01.01.1924, Blaðsíða 9

LÆKNABLAÐIÐ
3
og yfirleitt herði á sjúkdómnum, svo aö líkaminn losni fyr viö hann. Ekki
heldur annaö en aö' setja inn nýjan óþektan faktor, a'ö gera ráö fyrir aö
pr. inj. valdi (katalysatoriskt?) breytingum í protoplasma líkamans, svo
aö þaö reageri ööru vísi eftir en áöur („Umstimmung der Gewebe“).
í alt aöra átt gengur skýring Petersens, sem hefir lagt sig allan fram
til aÖ rannsaka þetta mál og skrifaö rækilega bók um þaö. Hann heldur
þvi fram, aö til sé þrenns konar serutnenzym: tvær leukoproteaseteg,
önnur aktiv í súrri reaktion, hin í alkaliskri; báöar kljúfi þær óbreytta
eggjahvítu niöur í proteose (albumos). Þriöja teg., ereptase, verki aft-
ur á móti eins og erepsin og kljúfi proteose niöur í aminosýrur, sem eru
óeitraðar. Petersen telur, aö fermentin myndist viö destruction hvítra
blóökorna. Fyrstu tvær teg. geta bæöi gert eitruð eggjahvítuefni skaö-
laus, hins vegar líka klofiö óeitruö eggjahvítuefni niöur í eitruö. Aftur
á móti geti ereptase aðeins verkað gagneitrandi. Hann tilfærir linurit
um ereptaseinnihald blóðsins við lungnabólgu, ber þaö saman við línurit
vfir hita sjs. og mótefni, og fær út úr því, að það sé ereptaselínan,' og
ekki mótefnalínan, sem samsvari gangi veikinnar. Verkun þessara fer*-
menta stjórnast, aö sögn Petersens af antifermentum. Þungamiðja pr.th,
álítur hann vera röskun. sem veröur á iafnvæginu á rnilli fermenta og
antifermenta, þannig, að fermentmyndunin eykst. Eftirtektarvert er, að
hann telur þessi antiferment engin mótefni í inununologiskum skilningi,
heldur lipoid. F r e u n d og G o 111 i e b hafa, með því aö fara alt aör-
ar leiðir komist að þeirri niðurstöðu, að pr. inj. valdi frumudestruktion
og að þau efni, sem við þaö komast út i blóöiö, valdi neaktionsbreyt-
ingum likamans. Ivemiska eiginleika þeirra gátu þeir ekki fundið. Að-
eins fann Freund aö þau leystust upp í alkohol. Þetta kemur einkennilega
vel heim viö staðhæfing Petersens, aö hér sé um lipoid aö ræða. Há-
íormuleruð eggjahvítuefni geta það ekki verið, því aö þau leysast ekki
UPP i alkohol.
Þetta er aö vísu ekki annað en theori, sem vantar mikið á að vera sönn-
uð, en hún sýnist fyllilega vera þess verö, að henni sé gaumur gefmn,
fyrst og fremst af því, að hún viröist vera á rökum bygð, og ekki s!íst
vegna þess, að hún bendir á nýjar leiöir til að skýra ýms immuno-bio-
logisk fyrirbrigði, sem hingað til hafa verið flóknar ráðgátur. En til aö
árangurinn af pr.th. verði ekki alt af að meira eða minna leyti undir
tilviljun kominn, þyrfti endilega aö komast fyrir eöli verkunarinnar. —
Snúum okkur nú að því praktiska. Eins og áöur er sagt, notar Schmidt
mestmegnis mjólk. Hefir gefist hún best. Mesti sægur er samt notaður
af öðrum præparötum, sem fráleitt eru öll þörf. Meðalaverksmiðjurnar
hafa búið til ýms præparöt, sem eiga aö vera samsett eins og mjólk, en
hafa þann kost fram yfir hana, að vera konstant samsett og steril. Þau
helstu eru: Casein, Aolan, Hifalmjólk, öll mjólkurpræparöt, ennfremur
novoprotein (jurtaeggjahvita), albusol o. fl.
Galli er það á öllum þessum lyfjum, og eins á mjólkinni, aö þau koma
því aö eins aö gagni, aö þeim sé dælt inn í hold. Ekki þýöir þvi að fá
sjúkl. þau i hendur. Zimmer fór því að grenslast eftir, hvort ekki
mætti takast aö finna lyf, sem gefa mætti per os, en hefði samt þessa
verkun. Þaö tókst. Yatren, sem er gulleitt duft (Jodderivat af benzol-
pyridin) verkar þegar því er dælt inn i hold mjög svipaö og eggjahvíta