Læknablaðið - 01.01.1924, Blaðsíða 10

4
LÆKNABLAÐIÐ
(fo'calreaktion o. s. frv.). En sé nægilega mikiS (io cm.3) gefiö af ])ví,
verkar þaS eins per os.
Eitt veröur hver sá aLS hafa hugfast, sem ætlar sér aS nota þessa lækn-
ingaaSferS: rétt HotuS getur hún gert rnikiS gott, en sé rangt á haidiS,
mörgum sinnum meira ilt. Hugo Schultz og Arndt hafa fundiS bioiogiskt
lögmál, sem hljóSar á þessa leiS : litlar i r r it a t io n i r ö r v a,
stórar lama og þær stærstu drepa lifsstarfsemina. Þetta lög-
mál er óhætt aS fullyrSa, aS gildi um þær irritationir, sem prth. byggist
á. Vandinn er aS sigla svo liSlega, aS örvunin verSi sem rnest, áti þess
aS eiga iamandi verkun á hættu.
Ætla mætti, aS nokkur reynsla væri fiengin í þessu máli, úr því aS
Schmidt hefir notaS þessa aSferS síSan 1915, og síSan æ fleiri, svo aS
hún hefir siSustu árin veriS brúkuS um allan lieim. Reynslan er líka orSitt
býsna mikil, en hvaS ]jví vandasamasta í málinu, skömtuninni, viSvikur,
mætti óska sér hana hetri. ÞaS hefir sýnt sig, aS mjög litlar reglur
er hægt aS gefa um þaS, hvernig skamta skal i hverju einstöku tilfelli.
Árangurinn er nl. undir þvi kominn, aS stærS skamtsins standi i liæfi-
legu hlutfalli viS viSkvæmni likamans fyrir lyfinu. Ef maSur heföi tvær
StærSir gefnar í ])essari þríliöu : — skamtur — viSkvæmni — árangur, —
væri vandalaust aS finna ])á þriSju. Skamtinn er hægt aS fá konstant. en
viSkvænmin hefir lengi veriS vandakind. Þó hefir reynslan kent mönn-
um dálitiS, sem hjálpaS getur til aS forðast illar afleiSingar. Fyrst og
fremst verSur aS gera greinarmun á kron. og akut sjúkd. Þeir krónisku
þöl'a yfirleitt miklu minni skamta en hinir, ennfremur vex oft viSkvæmn-
in fyrir lyfinu eftir fyrstu gjöf. Einkum gildir þetta um króniskar liSa-
bólgur. Sumurn sjúkd. virSist fylgja sérlega mikil viSkvæmni fyrir þeim
irritationum, sem hér er um aS ræSa, má ]iar einkum nefna berklaveiki
og syphilis. Aftur á móti fylgir öSrum sjúkd. óvenjulega lítil hitareaktion
eftir eggjahvítuinj. (diabetes, carcinom.). Ennfremur er eftirtektarvert,
aS engan veginn virSist einu gilda hvaSa præparat er notaS. Mjólk virS-
ist duga best viS augnsjúkd., terpentina viS suma húSsjúkd., yatren-kasein
viS kron. liSasjúkd. o. s. frv.
Indikationir:
ÞaS mætti æra óstöSugan, aö telja upp alla þá sjúkd., sem pr.th. hefir
veriS ráSlögS viS. Eg læt mér nægja, aS minnast stuttlega á þá sjúkd.,
sem samkvæmt fenginni reynslu má helst vænta árangurs viS.
Eins og áSur er sagt, íylgir eggjahvítuinjektioninni fibrinogenaukning.
ÞaS liggur því nærri, aS nota parenteraleggjahvítu sem hæmostypticum.
Þetta hefir veriS reynt, og gefist vel. Best hefir serum reynst, annaShvört
normalserum,* hestaserum,* (difteriserum) eSa blóS.* Margir telja serum
þaS besta hæmostypticum generale. 'sem til sé. Mjólk* hefir líka revnst
vel, en tæplega samt eins og serum. Hypertonisk saltvatnsupplausn (10%)
intravenöst, sem annars er talin duga hvaS best viS blæSingum, verkar
á svipaSan hátt og serum.
A g g 1 u t i n a t i o n s e u k n i 11 g u n a hafa menn líka hagnýtt sér.
Pfeiffer varS fyrstur til aS firina þaS, aS ef nucleinsýru (eggjahvítu)
* 10 cm’ intramuskulert.