Læknablaðið - 01.09.1934, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
91
En svo viki'Ö sé nú aftur aÖ Dicks-prófinu, vaknar sú spurning, hvort
treysta megi því, að þeir sem eru Dick-f- geti ekki fengiÖ scarlatssótt.
Sú reynsla, sem enn er fengin, bendir undantekningarlitið á að svo sé.
Dicks-próf hefir verið gert í stórum stil á öllum aldursflokkum, og er
útkoman svipuð og við Schickspróf, i. e. með vaxandi aldri (eftir i árs
aldur) fækkar þeim Dick-þ. Eftirfarandi tafla, eftir Heller, sem prófaði
á annað þúsund manns í Þýskalandi, gefur gott yfirlit yfir þetta:
Aldur °/o Dick-j-
o—8 daga ......... o
2—5 ár .......... 7Ó
6—7 —............ 64
8—9 —............ 54
10-11 —........... 58
Aldur
12-13 ár
14-15 —
16-19 —
20-35 —
% Dick-j-
•••37
...23
... 23
...18
Þetta kemur fyllilega heim við þá lengi kunnu staðreynd, að börnum á
unga aldri er langhættast við að fá scarlatssótt, en eftir því sem aldur hækkar,
minkar næmleikinn. Eftirtektarvert við þessar töflur er það, að brjóstbörn
eru öll Dick-^. Þetta mætti ætla að stafaði af því, að þau hefðu fengið
antitoxin í móðurlifi (passiv immunisation), sem eyðast svo von bráðar,
en eftir rannsóknum á blóði þeirra hafa ekki fundist í þvi antitoxin. Ástæð-
una fyrir því, að þau reagera ekki við toxininu, er því sennilega að finna
í þvi, að húð þeirra er anergisk. Á öðrum aldri finnast, eins og áður var
sagt, altaf antitoxin í blóði þcirra, sem eru Dick-^.
Samanburður á Dick-j- og ■—■ fólki, sem er jafnt útsett fyrir smitun á
scarlatssótt, bendir og á, að negativt Dicks-próf sé allörugt tákn um ónæmi,
og skulu hér nefnd dæmi þess. Rhoads (1931) getur um 533 hjúkrunar-
konur, sem voru Dick-t-, og fékk engin scarlatssótt, en á sama tíma sýkt-
ust 15 af öðrum 449 hjúkrunarkonum á sömu sjúkrahúsum (í Chicago),
sem ýmist voru Dick-j- eða höfðu ekki verið prófaðar. Benson (1928) get-
ur um 97 sjúklinga, sem lagðir voru inn á scarlatssóttardeild, með rangri
diagnosu, en vegna þess, að þeir voru Dick-f-, var ekki amast við þeim, og
voru þeir þar 1—8 daga. Enginn þeirra fékk scarlatssótt, en af 108 Dick-j-
fólki ,sem á sama tíma var í contakt, beint eða óbeint, við sjúklingana á
deildinni, sýktust 36.
Hvenær verða menn Dick-^? I fyrsta lagi eftir að hafa fengið scarlats-
sótt. Fyrstu 3 daga veikinnar eru 90—100% Dick-j-, en úr því fer anti-
toxin að myndast, og eftir 4 vikur eru ca. 90% Dick-=-. En það er ekki
nema lítill hluti þeirra, sem eru Dick-i-, sem hafa fengið scarlatssótt. Það
virðist sem lítilfjörleg streptococcainfektion, t. d. angina, nægi. Skilyrði
er auðvitað, að toxin-resorbtion eigi sér stað, þó ekki sé nógu mikið til
þess að valda scarlatina-exantheminu. Þegar Dick-positivir fá streptococca-
infektion, er um 3 möguleika að ræða.
1. Infektionin helst algerlega lokal, annaðhvort á yfirborði, eða abscess
myndast, og skilyrði fyrir toxinresorbtion vantar. Um antitoxin-myndun
er því að ræða, og viðkomandi er Dick-þ eftir sem áður. Þessu til stuðn-
ings mætti benda á sjúkdómstilfelli birt af O’Hara (1931): 12 ára dreng-
ur kom með hita og bólgna eitla hægra megin á hálsi, virtist vera byrjandi
abscess-myndun. Eftir nokkra daga var abscessinn opnaður, og tæmt út