Læknablaðið - 01.07.1939, Blaðsíða 18

8o
LÆKNAB LAÐ IÐ
fitukúlunum hafi ekki fjölgaS í
blóðvessanum. Af þessum tilraun-
um verður ljóst, að fitan hlýtur að
geta resorljerast á annan hátt en
alment hefir verið álitið. Frazer
dregur ])á ályktun af tilraununum,
að sá hluti fitunnar, sem klofni nið-
ur í fitusýrur og glycerin, resorber-
ist gegnum garnavegginn og inn í
háræðar garnanna og lierist þaðan
eftir portæðakerfinu til lifrarinnar,
sem heldur þeim eftir og notar þau
þegar í stað í orkuþarfir líkamans.
Hinn hluti fitunnar, sem ekki klofn-
ar, resorherast sem örsmáar fitu-
kúlur gegnum garnavegginn og inn
í vessaæðarnar, sem síðan berast
eftir ductus thoracicus inn í aðal-
blóðrásins og með blóðinu til vefj-
anna, þar sem þær eru lagðar fyrir
til seinni tima — sem forðanæring.
Með stjórn á fitukljúfsrensli bris-
ins getur þá líkaminn ráðið, hve
mikill hluti af fitunni er notaður
þegar í stað og hve mikið legst fyr-
ir til seinni tíma.
Reynist þessar rannsóknir ábyggi-
legar, þá munu þær koma til að
hafa talsverða nothæfa þýðingu
fyrir lækna, sérstaklega við grein-
ingu á lifrar- og brissjúkdómum,
þar sem þær varpa talsverðu Ijósi
á þátt gallsins og brisvökvans í melt-
ingu og resorbtion fitunnar. Gallið
hefir, sem kunnugt er, meðal ann-
ars það starf, að leysa fituna í sund-
ur í örsmáar fitukúlur (emulgera),
og er þá væntanlega nauðsynlegt
skilyrði fyrir því, að fitan geti re-
sorberast í formi fitukúlanna. Aft-
ur á móti er fitukljúfur brisins
nauðsynlegur til þess að nokkuð
verulegt af fitunni geti klofnað i
fitusýrur og glycerin og resorberast
á þann hátt, því að fitukljúfur
garnavökvans er í svo litlum mæli,
að hann hefir litla nothæfa þýðingu.
Jón Stcffcnscn.
Heilbrigðisskýrslur 1935.
Heilbrigðisskýrslnanna 1935 er
getið i ,,The Medical Officer“ nr.
6, 1939, og er þar sem vænta má,
eingöngu stuðst við enska útdrátt-
inn.
Er þar m. a. bent á, að dánartöl-
ur séu hærri en venja er til vegna
farsótt,a sem gengið hafi á árinu
(influenze, pertussi, poliomyelitis).
Annars sé ungbarnadauði lágur,
venjulega undir SO%c, en andvana-
fæðingar tiltölulega tíðar (2i,5%c).
Þá vekja lögin um fóstureyðing-
ar athygli, þar sem slíkar aðgerðir
séu leyfðar, ef að dómi læknis me-
dicinskar og social ástæður séu fyr-
ir hendi. Þess er og getið, að eftir
að þessi lög gengu; í gildi, hafi
fækkað fóstureyðingum, sem áður
voru framkvæindar undir ýmsu yf-
irskyni.
Skráð tilfelli af kynsjúkdómum
(aðallega gonorrhoeaj þykja nokk-
uð mörg. Er á það bent, að síðustu
2 árin séu hér skráð álíka mörg
tilíelli af kynsjúkdómum og af
berklum. Ennfremur er minst á út-
breiðslu farsótta, holdsveiki o. fl.
Að endingu er bent á að æski-
legt væri að liafa allstaðar, þar sem
því verður við komið, þýðingar á
fyrirsögnum i töflunum, svo sem
sumstaðar er gert, annað hvort á
ensku eða latínu; yrðu þá skýrsl'-
urnar ,sem svo mikinn fróðleik hafa
að geyma, mun aðgengilegri fyrir
útlendinga. Annars þykir frágang-
ur skýrslanna yfirleitt liinn besti.
Júlíus Sigurjónsson.
Félagsprentsmiðjan h.f.