Læknablaðið - 01.11.1939, Blaðsíða 13

LÆ K NAB L AÐ I Ð
133
ir periosti. ÞaS sést perforation inn
í cell. ethm. aftan til. Resect. sin.
front. expl. Ennisholu vantar. Cell.
ethm. eru fullar af pus og eru rese-
ceraöar. Eftir operationina lækk-
aöi hitinn. Þann 8/4 fór sjúkl. á
fætur. Þegar húri fór heim þ. 12/4
var sáriö ekki gróiö, en einkenni
frá augum voru horfin og engin
sekretion úr nefi. Sáriö gréri 2
vikum eftir aö hún kom heim.
Diagn.: Abscess. subperiorbital.
sin.
Ethmoidit. ac. purul. sin.
Þessar 3 myndir, 1) oedema
collaterale orbitae, 2) abscessus
subperiostalis (praeseptalis) orbi-
tae og 3) phlegmona orbitae má að
vissu leyti skoöa sem 3 mismun-
andi stig i sömu orbitalinfektion,
en ber þó víst frekar að skoða sem
3 sérstæöa sjúkdóma, sem nauð-
synlegt er aö þekkja og geta aö-
greint, vegná prógnósu og therapi.
Eins og við er að búast, þá eru
klíniskar myndir þessara 3 sjúk-
dóma mjög líkar. Sjúklingarnir
eru alvarlega veikir, meö háan
hita og almenna vanliöan. Venju-
lega er það vegna primæra sjúk-
dómsins, og gefur litla hugmynd
um tegund orþitalsjúkd. Sameigin-
legt fyrir allar sjúkdómsmyndirn-
ar er auk þess: oedem á augnlok-
um, chemosis, minkaður hreyfan-
leiki á bulbus og exophthalmus.
Exophthalmus er algengasta
symptomið og finst altaf, en hin
symptomin geta vantaö. Aðgrein-
ingin á þessum sjúkdómsmyndum
getur verið mjög erfið, en yfirleitt
er hún það þó ekki. Þegar um
oedem. coll. er að ræða, er exoph-
thalmus beint fram á við (protru-
sion) og bulbus er ekki dislocerað-
ur á annan veg. Ef svo er, bendir
það til lokaliceraðs process í or-
þita, og þá venjulega absc. superi-
ost. Ef auk þess finst, með því að
palpera, intumescens, þá er ekki
um oedem.coll.að ræða. Við oedem
collat. geta augnhreyfingar verið
hindraðar, en það er þá alt af jafnt
á alla vegu vegna diffus oedems
(Rönne). En sé hreyfingin minni í
eina átt en aðra, bendir það til þess
að um focus í orbita sé að ræða.
Hvað eymsli og verki viðvíkur, þá
getur það oft verið erfitt, að fá
þetta greinilega fram, vegna þess,
að sjúkl. oftast eru börn. En venj-
an er sú, að við oedema coll. eru
verkir og eymsli frekar lítil, við
absc. subperiost. að mestu localic.
til einhvers ákveðins hluta í orbita,
þar sem focus er, en við phleg-
monu eru eymslin mikil og diffus.
Finnist fluktuation í orbita, eða ef
það finnast merki þess, að perfor-
erað sé í gegn um conjunctiva, eða
að önnur orgön í sjálfri orbita gefa
til kynna að funktionir þeirra eru
á einn eða annan hátt truflaðar,
getur maður næstum með vissu
sett diagnosuna: phlegmona or-
bitae.
Leiki vafi á diagnósu, og það er
þá hvort heldur sé að ræða um
oedema collat. eða byrjandi phleg-
mónu, þá verður að muna það,
að finnist einkenni upp á focus í
orbita, mælir þetta móti oedema
collat. Ehlers ráðleggur epith. tep-
id. og að binda það þétt. Ef um
oedema coll. er að ræða á bólgan
greinilega að minka eftir 1—2
klst., en beri þetta engan árangur,
þá sé um focus í orbita að ræða.
Bólgur í orbita má telja sjald-
gæfar, þegar um leið er aðgætt,
að flestar manneskjur einhvern-
tíma á æfinni hafa fengið nefaf-
holubólgu og um leið möguleik-
ann til þessara sjúkdóma,
Það er áberandi við aldur sjúk-
linga þessara, að langflestir eru
börn og unglingar, Af þeim 27
sjúkl,, sem höfðu orbita-bólgur af
rhinogen uppruna, voru meira en