Læknablaðið - 01.08.1941, Page 8

82
LÆKNABLAÐIÐ
lítilsháttar kalzíum i þeirn, mest
Gulácsy, 0.5 mg.% Ca. aS meöal-
tali, en þeir álíta aS þaS sé svo
litiS, aS þaS sé innan skekkjutak-
marka aSferSarinnar.. ViS saman-
hurS á þessum tveimur aSferSum
sést aS „direkte“ aSferSin gefur
hærri útkomur, og meS minni vari-
ationsbreidd en „indirekte“ aSferS-
in. ÞaS, aS fyrri aSferSin gefur
hærri útkomur en sú síSari, kemur
til af þvi, aS þaS er alltaf meira
eSa minna af blóSvessa meS blóS-
kornunum, því þaS verSur aS telj-
ast ómögulegt meS þeim aSferS-
um, sqm ofangreindir höfundar
notuSu, aS losna alveg viS hann,
enda gera þeir ráS fyrir því, en
aS þaS geti ekki numiS svo miklu,
aS þaS svari til 2 mg.% Ca., þ.e.a.
s. aS 20% blóSvessi sé meS blóS-
kornunum. Þeir gera þó enga til-
raun til þess aS áætla hve miklu
hlóSvessinn muni nema, t. d. meS
hæmatocrit ákvörSun á blóSkorna-
grautnum. Nákvæmari útkomu, en
aS kalzíum innihald IjlóSkornanna
sé innan viS 2 mg.% gefa því ekki
ofangreindar rannsóknir meS
„direkte“ aSferSinni og þær sanna
engan veginn aS rauSu blóSkornin
innihaldi nokkuS kalzíum. ÞaS hef-
ir veriS reynt aS losna alveg viS
plasmaS á þann hátt, aS þvo blóS-
kornin úr fysiologiskri saltupp-
lausn, t. d. Stewárt og Persival
(1928), sem meS þessari aSferS
fundu 0.3 mg.% Ca. í kattarblóS-
kornum, en þó aS maSur á þann
hátt losni viS blóSvessann, þá er
engan veginri öruggt aS eitthvaS af
kalzíum geti ekki tapast viS þvott-
inn. Öruggrar útkomu er því ekki
aS vænta meS þessari aSferS, nema
aS sýnt verSi, aS þvotturinn hafi
engin áhrif á kalzium innihald
lrlóSkornanna.
ÞaS aS kalziutn innihald rauSu
IrlóSkornanna er mikiS breytilegra,
þegar þaS er ákveSiS meS „indir-
ekte“ aSferSinni en þeirri „direkte"
kemur til af því, aS síSarnefnda
aSferSin notar aSeins eina mælingu
(Ca. ákvörSun í blóSkornagrautn-
um), þar sem sú fyrrnefnda notar
þrjár mælingar (Ca. ákvöSun i
bióSvessa og blóSi og hæmatocrit-
ákvörSun) til þess aS finna kal-
zium innihaldiS. MeS öSrum orS-
um skekkjan er sýnilega mikiS
meiri á indirekte aSferSinni, en
þeirri direkte. En hve mikil er
húri ? Þessari spurningu hafa höf-
undarnir yfirleitt ekki reynt aS
svara og mun eg því hér athuga
nokkru nánar þá hliS málsins.
Indirekte aSferSin notar eftirfar-
andi formulu til þess aS réikna út
kalzium innihald blóSkornanna:
Ce =
Cb-Cp (i-r)
[Cf = Ca-
innihald IrlóSkornanna, Cb = Ca i
blóSi; Cp = Ca i blóSvessa og
hæmatocrit.
IOO
Gerum ráS fyrir, aS viS hefSum
fundiS i blóSvessa 10 +0.1 mg%
Ca, í blóSi 6.2 f 0.1 mg% og
hæmatocrit 40; Ce verSur þá
0.50 + 0.40 nrg% Ca. Hér er gert
ráS fyrir + o.img% meSalskekkju
á Ca-ákvörSun i lilóSvessa og er
þaS sú minnsta skekkja, sem mögu-
lcg er meS þeim aSferSum er ofan-
greindir höfundar hafa notaS,
flestir telja hana mun meiri, al!t
upp í + 5% (Stanford og Wheatly
1925). Raunverulega mun því rétt-
ara aS reikna meS aS minnsta
kosti + 2% skekkju á Ca-ákvörS-
unum og verSur þá Cf = o.50 +
o.8omg%Ca. Hér viS bætist svo
skekkjan á hæmatocrit-mæling-
unni. Hver hún er er mjög erfitt
aS segja um. því samkvæmt rann-
sóknum Ponder og Saslow (' 193°)
er ómögulegt aS ákveSa nákvæm-